Jak być szczęśliwym – rady Arystotelesa

Arystoteles jest jednym z najbardziej rozpoznawalnych myślicieli greckich swoich czasów. Jego refleksje na temat życia i świata wciąż wzbudzają ciekawość. Jednym z tematów poruszanych przez tego filozofa było odkrycie sposobu na ty, by być szczęśliwym. Proponuje styl życia, który pozwala ludziom czuć się spełnionym bez wywoływania szkody dla siebie i innych.

Jeśli postawiłeś sobie za cel bycie szczęśliwym, być może zainteresuje Cię wizja Arystotelesa. Możesz nauczyć się kilku rzeczy, które pomogą Ci dokonywać postępów na ścieżce samorealizacji.

Dziesięć wskazówek Arystotelesa, jak być szczęśliwym

W starożytnej Grecji nauczyciele i filozofowie zajmowali się kształtowaniem charakteru swoich uczniów. Oznacza to, że nie tylko nauczali o nauce czy religii, ale także o tym, jak stać się dobrym obywatelem. Każdy myśliciel miał swój własny sposób pojmowania tematów związanych z wolą, miłością, nienawiścią, szczęściem itp.

Jeśli chodzi o szczęście, nauczyciele ci byli zazwyczaj rozdarci między dwiema skrajnościami. Niektórzy twierdzili, że aby być szczęśliwym, należy dać upust wszelkim możliwym przyjemnościom. Inni twierdzili, że ten stan osiąga się żyjąc tylko tym, co konieczne i zapominając o ekscesach.

Arystoteles miał jednak inną wizję tego, jak być szczęśliwym i osiągnąć „eudaimonię”, czyli pełnię. W swoim dziele Etyka nikomachejska filozof wyjaśnia, że szczęście osiąga się poprzez rozwijanie szeregu cnót. Innymi słowy, pełnię osiąga się pracując nad sobą.

Według autora kluczem jest równowaga, umiejętność znalezienia środka pomiędzy skrajnościami. Nie można popadać w hedonizm i nieokiełznaną przyjemność, ale nie należy też tłumić pragnień. Poniżej porozmawiamy o dziesięciu cnotach, które Arystoteles zalecał, aby ludzie kultywowali, aby być szczęśliwymi.

1. Skromność pomaga być szczęśliwym

Dla Arystotelesa skromność była równowagą między rozdętym ego a nienawiścią do samego siebie. Osoba skromna dostrzega swoje słabości, ale potrafi też dostrzec mocne strony i je wykorzystać. Innymi słowy, aby być szczęśliwym, ważne jest, aby mieć dobre poczucie własnej wartości.

Wani i Dar (2017) opublikowali pracę dotyczącą związku między samooceną, optymizmem i szczęściem u studentów uczelni wyższych. Wyniki wskazują na silną korelację pomiędzy stopniem samooceny, szczęścia i optymizmu. Dlatego można powiedzieć, że rozwinięcie realistycznego i życzliwego postrzegania własnej istoty jest niezbędne dla dobrego samopoczucia.

2. Uczciwość

Inną ważną częścią bycia szczęśliwym jest autentyczność. Osoba kompletna musi zawsze wypowiadać się zgodnie z prawdą, nie pomijając przy tym życzliwości. Arystoteles ponownie definiuje punkt środkowy: ani kłamstwo, ani agresja.

3. Towarzyskość

Dla ludzi utrzymywanie kontaktów towarzyskich jest tak samo naturalne i konieczne, jak jedzenie czy spanie. Od chwili narodzin potrzebujemy wokół siebie solidnego kręgu wsparcia społecznego.

W pewnym badaniu Tacca, Cuarez i Quispe (2020) ocenili związek między samooceną i umiejętnościami społecznymi u peruwiańskich uczniów szkół średnich. Wyniki pokazują, że istnieje dodatnia korelacja między stopniem towarzyskości a samooceną. Podsumowując, posiadanie umiejętności tworzenia więzi społecznych wiąże się z większym dobrostanem.

Nie oznacza to jednak, że wszystkie relacje, jakie ktoś ma, są korzystne. Wiemy, że więzi mogą być również szkodliwe. W tym przypadku równowagę można znaleźć w umiejętności wyboru, z kim nawiązać więzi, oraz pielęgnowaniu ich w sposób empatyczny i życzliwy.

4. Przyzwoitość

Z jednej strony są ludzie, którzy pozwalają, aby zdominowała ich nieśmiałość i powstrzymują się od robienia czegokolwiek ze strachu. Na drugim biegunie znajdują się osoby, które nie liczą się z innymi i zachowują się arogancko.

W środkowym punkcie natomiast znajduje się przyzwoitość, gdzie osoba realizuje swoje cele, nie depcząc przy tym innych. Zdolność tę posiadają ludzie, którzy domagają się szacunku i w zamian darzą nim innych.

5. Sprawiedliwość

Osoba, która chce wiedzieć, jak być szczęśliwym, musi rozwinąć zrównoważone poczucie sprawiedliwości. Idąc tą samą drogą, nie możesz całkowicie stracić zainteresowania innymi, ale nie możesz też zapominać o sobie.

Na przykład, jeśli dana osoba jest zamieszana w przestępstwo wspólnie z inną osobą, niesprawiedliwe byłoby branie na siebie całej winy, gdy była to osoba trzecia.

6. Samokontrola

Emocje są istotną częścią człowieczeństwa, a nauka ich przetwarzania jest sposobem na osiągnięcie spełnienia. Zatem tłumienie jakichkolwiek uczuć nie jest pozytywne, chociaż równie negatywne byłoby, gdyby emocje przejęły całkowitą kontrolę nad daną osobą.

Wyobraź sobie, że ktoś rani Cię na poziomie emocjonalnym. W tej sytuacji złość jest naturalną reakcją. Pozwól więc emocjom się ujawnić. Najważniejsze jest bowiem to, co z tym zrobisz, gdy już wyjdą na jaw.

Cheung i in. (2014) przeprowadzili badania dotyczące samokontroli i szczęścia. Odkryli, że wysoki poziom samokontroli wiąże się z większym szczęściem. Autorzy sugerują, że pośrodku znajdowałaby się zmienna modulująca: koncentrowanie się na osiągnięciach.

7. Tolerancja

Istnieje złoty środek pomiędzy pobłażliwością a bezkompromisowością: tolerancja. Według Arystotelesa pomocne jest zrozumienie, jak przebaczyć. Nie oznacza to jednak, że pozwalamy innym ranić nas bez konsekwencji. Można więc tolerować błędy innych, nie zapominając przy tym o szacunku do samego siebie.

8. Hojność

Jeśli chcesz nauczyć się być szczęśliwym, spróbuj znaleźć równowagę pomiędzy egoizmem a bezinteresownością. Dla Arystotelesa cnotą tą była hojność i polegała na pomaganiu innym, biorąc pod uwagę swoje możliwości. Chodzi więc o bycie miłosiernym, ale nie do tego stopnia, aby dawać wszystko, nie otrzymując nic w zamian.

9. Życzliwość pomaga być szczęśliwym

Szczęśliwa osobowość rozumie, jak się bawić i wie, jak wykorzystać poczucie humoru, aby stawić czoła tragedii. Rozumie jednocześnie, że są okoliczności, w których nie ma miejsca na śmiech i ważne jest, aby zachować się poważnie. W ten sposób życzliwość ma związek z byciem przyjemnym źródłem towarzystwa dla innych.

10. Siła

Pozwolenie na paraliżujący strach może stać się przeszkodą w podążaniu naprzód na drodze do osiągnięcia pełni. Jednak działanie impulsywne bez mierzenia konsekwencji swoich działań zwykle nie prowadzi do niczego dobrego.

Osoba posiadająca duże zasoby będzie w stanie podjąć większe ryzyko. Nie oznacza to jednak, że nie istnieją pewne sytuacje, które mogłyby narazić ją na bezbronność.

Nauki Arystotelesa o tym, jak być szczęśliwym, stanowią ważny wkład w filozofię człowieka. Myśliciel ten zmienił perspektywę, zgodnie z którą szczęście jest czymś, do czego można dążyć, a nie postawą. Podobnie podkreślił znaczenie równowagi dla osiągnięcia spełnienia.