Główne przyczyny niepokoju

Przyczyny lęku są różne dla każdej osoby. Zrozumienie jego pochodzenia może pomóc nam lepiej radzić sobie z tym zaburzeniem, które jest zdecydowanie najczęstszą psychopatologią wśród nas.

Napisane i zweryfikowane przez psycholog Valeria Sabater.

Ostatnia aktualizacja: 27 grudnia, 2022

Przyczyny niepokoju są różne u każdego z nas. Rzeczywistość każdej osoby jest wyjątkowa i zawsze istnieją wyzwalacze emocji specyficzne dla danej osoby. Na przykład niektórzy mogą wykazywać pewną biologiczną predyspozycję do lęku. Inni reagują na pewne stresory, które są trudne do zaakceptowania i radzenia sobie z nimi.

Grecki filozof Epiktet powiedział, że jest tylko jedna droga do szczęścia. Jest nią zaprzestanie martwienia się o rzeczy, które są poza naszą kontrolą i wolą. Trudno pomyśleć, że to w ogóle możliwe. Jako ludzie przychodzimy na świat wyposażeni w umysł, który nigdy nie przestaje wyobrażać sobie własnej przyszłości i patrzeć na ryzyko jako mechanizm przetrwania.

Lęk to mechanizm psychofizjologiczny, który pozwala nam identyfikować zagrożenia i zwracać uwagę na zmienne, takie jak niepewność i strach. Dzięki temu systemowi ostrzegania, jako gatunek rozwinęliśmy się w złożonych środowiskach. Moglibyśmy nawet powiedzieć, że uczucie niepokoju pojawiające się od czasu do czasu jest podstawowym i koniecznym kosztem prostego faktu bycia żywym.

Problem pojawia się jednak, gdy przestajesz mieć kontrolę nad swoim lękiem i całkowicie zmienia to Twoje życie i zdrowie. Dlatego wiedza o tym, co wyzwala tę emocję, pozwala lepiej zrozumieć tę powszechną wśród populacji psychopatologię.

Główne przyczyny niepokoju

Do dziś nie wiadomo dokładnie, jakie są główne przyczyny lęku. Możemy jednak zidentyfikować szereg czynników ryzyka, które pośredniczą w pojawieniu się tego zaburzenia w dowolnej jego postaci. Należy zawsze pamiętać, że ten stan psychiczny może objawiać się na różne sposoby.

Mogą to być uogólnione zaburzenie lękowe (GAD), fobie, lęk napadowy, zaburzenie obsesyjno-kompulsywne itp. Istnieją nie tylko różne rodzaje lęków – czasami pojawiają się one obok innych schorzeń psychicznych, takich jak depresja czy uzależnienia. Psychologiczna rzeczywistość jest bardzo złożona.

Zobaczmy, jakie zwykle są główne wyzwalacze lęku.

Uporczywy stres prowadzący do niepokoju

Najczęstszym źródłem niepokoju jest codzienny i długotrwały stres. Często zdarza się, że gdy ktoś doświadcza wyjątkowo stresujących doświadczeń, rozwija się u niego lęk. Nawet gdy stresująca sytuacja już nie istnieje, mózg pogrąża umysł w ciągłym stanie czujności.

University of Calgary (Kanada) przeprowadził badania, które badały genetyczny związek między stresem a depresją. Badanie to wykazało, że ciało migdałowate, struktura kluczowa w przetwarzaniu zagrażających bodźców, wykazuje niezwykłą nadpobudliwość w stanach lękowych.

Złożone doświadczenia życiowe

Niektórzy wskazują, że żyjemy w czasach niepokoju. Nie ma wątpliwości, że przechodzimy przez czas wielkiej złożoności na wszystkich poziomach: społecznym, ekonomicznym, osobistym itp. Powoduje to więcej przyczyn lęku. Bez wątpienia doświadczysz ich w pewnym momencie swojego życia. Być może nawet ich teraz doświadczasz.

Oto kilka przykładów:

• Utrata zatrudnienia.
• Niepewność co do przyszłości.
• Problemy ekonomiczne.
• Problemy rodzinne lub w związkach.
• Utrata członków rodziny lub załamania emocjonalne.
• Problemy w pracy, takie jak nękanie, złe warunki pracy lub niskie zarobki.
• Strach przed zmianami klimatycznymi (eko-lęk), klęski żywiołowe lub nowe pandemie.

Genetyka, czynnik ryzyka

Jedną z głównych przyczyn lęku są predyspozycje genetyczne. Musimy jednak wyjaśnić, że prosty fakt, że jeden z Twoich krewnych wykazuje zaburzenie lękowe, nie oznacza, że rozwinie się ono także u Ciebie. Istnieje tylko ryzyko, nigdy nie są to bezpośrednie predyspozycje.

Instytut Genetyki Człowieka i Antropologii Uniwersytetu Alberta Ludwigs we Fryburgu (Niemcy) prowadził badania dotyczące genomu człowieka. Odkryto istotne podłoże genetyczne dotyczące fobii i zaburzeń lękowych.

Trauma z dzieciństwa i bardziej wrażliwy mózg

Traumy z dzieciństwa są jedną z głównych przyczyn lęku. Dorastanie w środowisku z dużymi brakami społeczno-afektywnymi, brakiem przywiązania lub w którym często dochodziło do nadużyć, zawsze ma swoje konsekwencje. Nadużycia, zaniedbanie i brak okazywania uczuć wpływają na prawidłowy rozwój mózgu.

W takich okolicznościach struktury, takie jak hipokamp lub układ limbiczny, są często mniejsze. Podobnie obszary przedczołowe doświadczają problemów i deficytów podczas regulowania zachowania i rozwiązywania problemów. W istocie traumatyczne doświadczenia w dzieciństwie kształtują bardziej wrażliwy i zawsze czujny mózg, przetwarzając zagrożenia tam, gdzie ich nie ma.

Zdrowie i styl życia, kolejna z głównych przyczyn lęku

Wiemy, że stany chorobowe, takie jak zaburzenia tarczycy lub problemy sercowo-naczyniowe są związane z pojawieniem się lęku. Co więcej, wiele chorób przewlekłych może ustąpić miejsca stanom lękowym. Jest to czynnik, który należy zawsze brać pod uwagę.

Z drugiej strony nie można wykluczyć uzależnień, a także skutków ubocznych niektórych leków.

Zaburzenia osobowości i lęki

Czy osobowość ma coś wspólnego z tym, że ktoś jest mniej lub bardziej podatny na zaburzenia lękowe? Odpowiedź brzmi: tak. Niektórzy mają lepsze mentalne i behawioralne podejście do radzenia sobie z tymi stanami psychofizjologicznymi. Z drugiej strony inni wykazują szereg cech osobowości, które sprawiają, że są bardziej podatni na lęki.

Niektórzy ludzie są perfekcjonistami. Inni patrzą w przyszłość z udręką i widzą problem w każdym rozwiązaniu. W teorii osobowości Wielkiej Piątki neurotyczność jest opisywana jako ta, która najbardziej kojarzy się z depresją i lękiem. Neurotyzm jest definiowany przez niemal uporczywą niestabilność emocjonalną, która skutkuje wahaniami nastroju i irracjonalnymi myślami (Costa i McCrae 1985).

Interesujące jest poznanie głównych przyczyn lęku, a nie tylko lepsze ogólne zrozumienie tego zaburzenia. Zrozumienie tego pomaga również uświadomić sobie, że każdy może cierpieć na to zaburzenie w pewnym momencie swojego życia. Jest to zupełnie normalne. Ważne jest to, że można je leczyć i że istnieją niezwykle skuteczne terapie, aby sobie z tym poradzić.