Nasze emocje są niczym małe kompasy, które prowadzą nas, popychając do odpowiednich czynów. Cóż, w większości przypadków odpowiednich… Przypomnij sobie na przykład, kiedy ostatnio strach Cię sparaliżował i uniemożliwił poczynienie pewnych kroków albo w złości zepsułeś coś, czego nie byłeś w stanie później naprawić.
Co się jednak dzieje, kiedy pozwalamy, by emocje przejęły nad nami kontrolę i zajęły całą naszą energię, bez żadnych ograniczeń? Po pierwsze, w momencie działania podejmiemy być może zbyt radykalne kroki. Na dłuższą metę może to negatywnie wpłynąć na nasze poczucie własnej wartości i ograbić z pewności siebie.
Uzyskanie równowagi emocjonalnej to niewątpliwie proces skomplikowany, który wymaga praktyki i ćwiczeń. Wyobraź sobie bowiem, jak wyglądałoby Twoje życie, gdybyś – aby poczuć się zmotywowanym i odprężonym – musiał codziennie przejechać się roller coaster’em.
Choć intensywne emocje mogą chwilowo wywoływać dobre samopoczucie, na dłuższą metę emocjonalne upadki i wzloty to coś, co może wycieńczać. Może nawet doprowadzić do stanu, w którym będziesz odczuwać dezorientację i zaczniesz kwestionować wszystkie Twoje życiowe projekty.
“Kontroluj swoje emocje stale i świadomie. Z pełną premedytacją zmieniaj Twoje codzienne doświadczenia i kształtuj je.”
-Anthony Robbins-
Emocje – dlaczego Cię zalewają
Czy aby czuć, że żyjesz, musisz intensywnie wyrażać swoje emocje? Ulżenie sobie w emocjach w taki sposób bardzo często jest postrzegane jako dramatyzowanie bądź przesadzanie. Okazuje się jednak, że wcale nie musi to być prawdą. W wielu przypadkach jest to zdrowa reakcja.
Być może po prostu potrzebujesz czuć emocje i wyrażać je w bardzo intensywny sposób. Być może właśnie w taki sposób się uzewnętrzniasz albo po prostu nie jesteś w stanie zrobić tego inaczej.
Intensywność emocjonalna jest często przypisywana osobom, które są nadwrażliwe, wykazują się ponadprzeciętną empatią i są w stanie doskonale wczuć się w położenie drugiej osoby. Bywa, że osobom takim przypina się niemiłe łatki.
Ludzie, którzy wszystko odbierają intensywniej niż inni, bardzo często zmagają się z poczuciem winy oraz są względem siebie zbyt wymagający. Nie jest bowiem łatwo radzić sobie ze stanem, jaki pojawia się, gdy przez cały czas czujemy się przytłoczeni nadmiarem uczuć.
Emocje są jak fale, pojawiają się i znikają
Wszystkie emocje są wartościowe i konieczne do Twojego rozwoju. Wszystkie one bowiem pełnią ważną funkcję w procesie adaptacji. Nie ma emocji dobrych i złych, nie można czuć czegoś lepiej czy gorzej. Najważniejsze to pozwolić sobie na wszystkie emocje, starając się w jak najlepszy sposób je wyrazić.
Każda emocja – nawet najintensywniejsza – jeżeli ją wyrazisz, po jakimś czasie zniknie. Emocje bowiem są jak fale, pojawiają się i znikają. Ważne jednak, by nie pozwolić, żeby nas za sobą pociągnęły. Nie pozwól, by Cię utopiły, lepiej poszukaj zdrowego sposobu, by je wyrazić.
“Umiejętność robienia sobie przerwy i nie działania pod wpływem pierwszego impulsu okazuje się niezbędną sztuką naszego codziennego życia”.
-Daniel Goleman-
Oddychanie to podstawa, by zmieniły się emocje
Oddychanie jest filarem, który podtrzymuje wszystkie nasze emocje. Zależnie od tego, w jaki sposób to robimy, będziemy czuć emocje intensywniej, a nawet może ona nas zdominować. Jeżeli na przykład Twój oddech jest przyśpieszony i płytki, bardzo możliwe, że odczuwasz niepokój, a nawet głęboki stres, złość lub żal.
Jeżeli z kolei jesteś w stanie zatrzymać swoje oddychanie i skupić się na wydychaniu większej ilości powietrza, niż to, które dostaje się do Twojego organizmu przez nos, z całą pewnością się uspokoisz. Uruchomisz tym samym procesy, które przyczynią się do Twojej relaksacji.
Niepokój, strach, stres i inne negatywne emocje mogą wywołać u Ciebie uczucie duszności, będzie Ci się wydawać, że brakuje Ci powietrza a Twój oddech stanie się płytki i szybki. Wolny oddech pomoże Twojemu ciału utrzymać stan relaksu. Dlatego też kwestia ta zasługuje na Twoją uwagę.
Naucz się oddychać, gdy emocje Cię zalewają
Aby nauczyć się odpowiednio oddychać, gdy zalewają Cię emocje musisz najpierw:
Zidentyfikować Twoje odczucia fizyczne
Przyjrzyj się sobie. Co czujesz? Ściśnięte gardło? Balon w żołądku? Ciarki na plecach? Określ dokładnie i z precyzją Twoją reakcję fizyczną.
Zauważyć, jaka podstawowa emocja stoi za Twoim odczuciem fizycznym
Istnieją 4 podstawowe emocje, które pojawiają się za każdą reakcją naszego organizmu, jaka się u nas pojawia. Emocje te są to: gniew, wstyd, żal i lęk. Nazwij konkretnie to, co się z Tobą dzieje. Pomoże Ci to nadać sens temu, co właśnie przeżywasz.
Oddychać emocję i wyrażać ją
Daj swojej emocji przestrzeń i poczuj ją w całej jej intensywności, nie próbuj jej kontrolować. Kontrola powoduje zawsze tłumienie emocji. Jeżeli jesteś w stanie po prostu oddychać, już będziesz sobie o wiele lepiej radzić z tym zadaniem.
Jeżeli czujesz złość, pozwól, by się ostudziła lub wyrzuć ją z siebie, bez robienia sobie krzywdy
Zamiast akumulować złość i później wyrażać ją bardzo gwałtownie, niczym bombę zrzucaną na innych, możesz poczekać, aż się nieco ostudzi. Następnie poszukaj asertywnego sposobu na wyrażenie tego, co czujesz.
Jeżeli mimo wszystko potrzebujesz wyrzucić z siebie złość, ponieważ czujesz, że Cię zalewa, możesz – bez wyrządzania sobie krzywdy – poszukać sposobu na kanalizowanie jej.
Może to być poduszka lub ręcznik, który będziesz zgniatać lub plastikowa butelka, którą możesz gnieść zawsze, gdy pojawia się złość. Im konkretniej wyrażasz emocję, tym lepiej. Chodzi o uwolnienie na energii fizycznej, którą skupia w sobie emocja sama w sobie.
Praktyczne ćwiczenie oddechowe, gdy pojawiają się emocje
Wydychanie, czyli powolne wypuszczanie z płuc powietrza jest ściśle powiązane z relaksem i odpoczynkiem. Wdech z kolei łączy się bardziej ze stresem oraz uczuciem niepokoju.
Ponieważ są to odruchy tak bezwarunkowe i niemożliwe do kontrolowania, nauka odpowiedniego oddychania wymaga nieco czasu i wysiłku. Opisywaną przez nas praktykę można podzielić na pięć kroków:
- Oddychaj normalnie przez nos, z zamkniętymi ustami.
- Powoli wypuść powietrze przez nos, usta nadal zamknięte.
- Gdy wypuszczasz powietrze, bardzo powoli powtarzaj słowo: “spokój”, “relaks”, “ukojenie”, lub jakiekolwiek inne słowo, które uważasz za relaksujące.
- Powoli policz do czterech, a następnie ponownie wykonaj wdech.
- Wykonuj to ćwiczenie kilka razy dziennie, powtarzając 10 do 15 oddechów za każdym razem.
Im więcej będziesz ćwiczyć kontrolowanie oddychanie, tym łatwiej będzie Ci to przychodzić. Okaże się to wielką pomocą również w radzeniu sobie z emocjami, dzięki czemu nie będą Cię zalewać w sposób niekontrolowany.
Równowaga emocjonalna jest bezpośrednio powiązana z nauczeniem się tego, jak używać swoich emocji w komunikowaniu się z samym sobą oraz z innymi w zdrowy sposób.