Dzieci alkoholików narażone są na bardzo trudne dzieciństwo. Postępowanie ich rodziców pozostawia w nich liczne rany emocjonalne, które odbijają się później na całym ich życiu. Dzieci alkoholików rzeczywiście narażone są na bardzo trudne rezultaty, które niesie za sobą obecne w rodzinie uzależnienie od alkoholu.
Skala emocjonalnych ran ściśle uzależniona jest od wielu czynników. Należą do nich między innymi stopień, w jakim uzależnienie manifestuje się w danej rodzinie czy wiek cierpiących z tego powodu dzieci. Może to być również pozycja społeczna jaką zajmują rodzice, a także wiele innych.
Istnieje jednak wiele stałych czynników, którymi charakteryzuje się życie dzieci alkoholików. Jednym z nich jest to, że praktycznie zawsze dorastają one w środowisku cechującym się totalnym chaosem. Ich sposób bycia i postrzegania otaczającego je świata coraz bardziej nasiąka przeżyciami związanymi z alkoholizmem rodziców. Wszystko to pozostawia głęboki i trwały ślad w ich strukturze emocjonalnej.
“Sumienie jest rozpuszczalne w alkoholu”
-Riane Eisler-
Te głębokie odciski są w rzeczywistości trudne do wykrycia, zarówno dla rodziców mających problem z alkoholem, jak i dla ich dzieci. Skrycie w niezauważalny sposób instalują się w osobowości i, co ciekawe, często wpływają na wytworzenie powierzchownie dobrych i pożądanych zachowań. W tle jednak, u podstaw, kryje się otwarta rana, która wcześniej czy później musi zostać należycie opatrzona.
Poniżej omówimy pięć typów ran emocjonalnych, które stanowią rezultat wychowywania się w rodzinie, w której jedno lub oboje rodziców mieli problem związany z alkoholizmem.
1. Dzieci alkoholików nie wiedzą jak to jest żyć normalnie
Ojciec, nawet jeśli ma poważne problemy z alkoholem, nadal pozostaje ojcem. Z tego względu pomimo swego pijaństwa w świecie dziecka nadal postrzegany jest jako model, który w przyszłości należy naśladować, aby być uważanym za dorosłego.
Jest to jednak ta sama osoba, która dzisiaj może być niezmiernie miła i towarzyska, a jutro pod wpływem alkoholu może terroryzować dziecko i nawet ni rozpoznać go jako swoje. Dzieci nigdy nie wiedzą czego można się po takim ojcu spodziewać.
W konsekwencji dzieci alkoholików właśnie z tego powodu nie do końca wiedzą jaki rodzaj zachowania jest właściwy i pożądany. Z tego też powodu nie potrafią łatwo decydować odnośnie tego, co jest dobre, a co złe. Zawsze tkwią w niepewności i zawieszeniu.
2. Mają trudności z dokończeniem rozpoczętego projektu
Dzieci alkoholików są zazwyczaj niestabilne. Ich życie rozwinęło się w oparciu o głęboką i wszechobecną niepewność. Wynika to z faktu, że nigdy nie wiedzą czego mogą się spodziewać danego dnia po swoich rodzicach. Nie wiedzą czego mogą oczekiwać od rodziny, od otaczającego je środowiska i od siebie samych. Wszystko jest niepewne i może się zmienić z chwili na chwilę.
Ta niestabilność, chora i niepokojąca, o wiele zwiększa ryzyko, że dziecko alkoholika wyrośnie również na osobę niestabilną pod względem emocjonalnym. Osoby takie wiele kosztuje wywiązywanie się z terminów narzuconych na wykonanie danego projektu, ponieważ zużyły już zbyt duże pokłady energii na odnalezienie się w ekstremalnej niepewności, która od zawsze im w życiu towarzyszyła.
3. Obwiniają się i nie potrafią odpoczywać
Dzieci alkoholików noszą w sercu nieuzasadnione poczucie winy, które przyczynia się do niskiego poczucia wartości i niewiary we własne możliwości. Poczucie winy wywodzi się z faktu, że dziecko nie wie w jakim stopniu odpowiada za alkoholizm rodzica. Stale się zastanawia czy mogłoby coś w tej sprawie zrobić.
Uczucie niemożności wywodzi się z tej samej wątpliwości. W głębi duszy dziecko chciałoby w jakiś sposób zmienić sytuację, ale nigdy nie dowiedziało się w jaki sposób mogłoby to zrobić. Mechanizm ten sprawia, że dziecko alkoholika przestaje wierzyć we własne siły. W podobny sposób postrzegają rozrywkę.
4. Są lojalne nawet wtedy, gdy nie ma ku temu wystarczających powodów
To tak zwana lojalność patologiczna. Przez całe życie tkwiły w rozchwianym świecie nie wiedząc dokąd ich zaprowadzi. Kiedy więc uda im się w końcu uzyskać jakąkolwiek stabilność, bronią jej obsesyjnie wkładając w to wszystkie dostępne siły i środki. Zawsze boją się zmian, ponieważ mają wrażenie, że zaprowadzą ich one do nowego układu, w którym dominuje zaznana w dzieciństwie niestabilność.
Dzieci alkoholików rozwijają stosunkowo słabą kontrolę nad własnymi emocjami. W głębi duszy wierzą, że wszyscy mamy prawo do nagłego dawania upustu naszym emocjom. Przecież właśnie takie postępowanie oglądali w domu przez całe swoje dzieciństwo.
Z tego powodu ich emocjonalność jest raczej rozchwiana i wiele ich kosztuje rozwinięcie bardziej stabilnego i racjonalnego sposobu postępowania. Niezależnie od przypadku i głębokości zadanych ran emocjonalnych, zarówno rodzice, jak i dzieci alkoholików powinni zostać poddani leczeniu terapeutycznemu.
Zdjęcia dzięki uprzejmości Ellen Mijjail, Clark Melhbourn