Dlaczego nie możesz przestać myśleć o swoim byłym? Minął miesiąc, pół roku, rok, a twój umysł wciąż wraca do nieudanej relacji, co wpływa na twoją codzienność. Dlaczego tak się dzieje? Jaki mechanizm psychologiczny za tym stoi?
Każdy z nas chciałby zapewne móc nacisnąć magiczny przycisk wymazujący niektóre wspomnienia i cierpienie. Wspaniale byłoby mieć możliwość zmniejszania intensywności wspomnień i usuwania z umysłu myśli o osobie, która zadała nam dużo bólu. Czasami miłość zakleszcza się na naszej głowie i powoduje obsesyjne, wyczerpujące myśli.
Każdy z nas wie jak to jest nie móc uwolnić się od relacji. Wysyłać wiadomości, które zostają odczytane, ale bez odpowiedzi. Człowiek niezdolny do zaakceptowania sytuacji wpada w wir mediów społecznościowych i ciągle przegląda zdjęcia “eks”, nawet gdy jest już w nowej relacji.
Co robić w obliczu takiego problemu?
Dlaczego nie możesz przestać myśleć o swoim byłym?
“Chcę przestać myśleć o moim eks”. Wiele osób chodzi na terapię, by uwolnić się od wyczerpującej obsesji. Trudno im bowiem wrócić do normalności. Wspomnienie zerwania uniemożliwia im pracę, cieszenie się rozrywką i robienie życiowych postępów.
Niektórzy próbują odwrócić uwagę od sytuacji i koncentrują się na nowych zadaniach takich jak sport czy kursy. Inni wchodzą w nowe związki tylko po to, by zapomnieć. Zdarzają się też osoby, które wpadają w uzależnienia takie jak alkohol, narkotyki czy inne niebezpiecznie zachowania. To wszystko jednak nie pomaga im przestać myśleć o byłym związku.
Sytuacje tego typu oparte są na mechanizmie psychologicznym podobnym do uzależnienia. Mózg zachowuje się wówczas tak jak u osoby próbującej rzucić palenie lub hazard. Przeanalizujmy to.
Miłość bywa jak jednoręki bandyta
To mało poetycka, ale bardzo wymowna metafora. Niektóre miłości zamieniają się w obsesję i sprawiają, że zachowujemy się jak hazardzista uzależniony od jednorękiego bandyty. Jeden z powodów, dla których nie możemy przestać myśleć o byłym partnerze jest mechanizm wychwytu zwrotnego dopaminy.
Gdy jesteśmy z partnerem i wszystko układa się dobrze, poziom tego neuroprzekaźnika utrzymuje się na stałym poziomie. Jesteśmy zadowoleni oraz czujemy się bezpiecznie i dobrze. Gdy dochodzi do zerwania, poziom dopaminy i norepinefryny drastycznie spada, co powoduje stan alarmowy i syndrom odstawienia.
By położyć kres temu uzależnieniu musimy się odsunąć, zerwać kontakt, przestać przeglądać posty na portalach społecznościowych i usunąć numer telefonu eks. Im więcej będziemy mieć z tą osobą do czynienia tym silniejsze będzie nasze uzależnienie i – co za tym idzie – cierpienie.
Strach przed rozstaniem
Antropolożka Helen Fisher od dekad prowadzi badania nad mechanizmami kierującymi miłością (i jej brakiem). Wskazuje ona na istnienie nowego zjawiska, które nazwała “przyciąganiem przez frustrację”.
W takim położeniu separacja i zerwanie powodują obsesję. Dochodzi do idealizacji utraconej osoby i potrzeby zbliżenia się do niej. Helen Fischer opisuje to zjawisko w następujący sposób: “niepokój wywołany rozstaniem jest jak szczeniak oddzielony od matki – biega w kółko, szczeka i wyje”.
Co więcej, badania takie jak to przeprowadzone na uniwersytecie w Grazu (Austria) dowodzą, że zjawisko to częściej dotyczy mężczyzn. To oni zwykle postrzegają swoje ekspartnerki pozytywnie i są bardziej skłonni do ponownego wejścia w relację. Kobiety natomiast raczej koncentrują się na negatywnych aspektach, by upewnić się co do niepowodzenia relacji.
Jak się zachować w takiej sytuacji?
Po rozstaniu najlepiej jest zracjonalizować powody, które do niego doprowadziły. Jeśli to partner nas porzucił i oznajmił, że nas nie kocha, musimy to przyjąć.
Ból emocjonalny, który nie pozwala przestać myśleć o swoim byłym
Ethan Ross, profesor uniwersytetu w Michigan, przeprowadził badanie, które udowodniło, że mózg interpretuje odrzucenie i zerwanie podobnie jak poparzenie. Innymi słowy, ból emocjonalny przypomina ból fizyczny. Tłumaczy to także dlaczego tak trudno nam przestać myśleć o naszym eks.
Przywiązanie, wspomnienia i trudności z zaakceptowaniem rzeczywistości utrudniają gojenie się ran.
Co robić?
Po zakończeniu ważnej relacji nadchodzi okres żałoby. To etap, gdy musimy dać sobie przestrzeń na cierpienie i oczyszczenie. Akceptacja wydarzeń pozwala nam oderwać się od wspomnień i ruszyć naprzód – wejść na kolejny etap z nowymi celami i planami.
Jeśli jednak oderwanie się od myślenia o kimś, kto o nas już zapomniał, okazuje się to zbyt trudne, trzeba zgłosić się po pomoc do specjalisty.
Bibliografia
Wszystkie cytowane źródła zostały dokładnie sprawdzone przez nasz zespół, aby zapewnić ich jakość, wiarygodność, trafność i ważność. Bibliografia tego artykułu została uznana za wiarygodną i posiadającą dokładność naukową lub akademicką.
- Acevedo, B. P., Aron, A., Fisher, H. E., & Brown, L. L. (2012). Neural correlates of long-term intense romantic love. Social Cognitive and Affective Neuroscience, 7(2), 145–159. https://doi.org/10.1093/scan/nsq092
- Athenstaedt, U., Brohmer, H., Simpson, J. A., Müller, S., Schindling, N., & Bacik, A. (2019). Men view their ex-partners more favorably than women do. Social Psychology and Personality Science. Advance online publication. DOI: 10.1177/1948550619876633