Choroba afektywna dwubiegunowa u dzieci

Napisane i zweryfikowane przez psycholog Francisco Pérez.

Ostatnia aktualizacja: 22 grudnia, 2022

Choroba afektywna dwubiegunowa u dzieci może objawiać się nadmiernym szczęściem, brakiem snu przy jednoczesnym poczuciu wypoczęcia, smutkiem, ekstremalnymi emocjami oraz trudnościami z osiągnięciem koncentracji.

Czy zauważyłaś, że Twoje dziecko doświadcza bardzo intensywnych nastrojów? Czy widać u niego ekstremalne zmiany nastroju? A może ma okresy, w których odczuwa ogromny smutek, po czym nagle zaczyna tryskać entuzjazmem, okazując czasami aż przesadną radość?

Jeśli takie zachowanie zdarza się codziennie, może odpowiadać za nie choroba afektywna dwubiegunowa u dzieci.

Jednak nie wszystkie nagłe i intensywne zmiany nastroju u dzieci oznaczają, że cierpią one z powodu choroby afektywnej dwubiegunowej. Jej występowanie jest w stanie potwierdzić jedynie psycholog dokonaniu właściwej oceny stanu dziecka.

Chociaż zaburzenia tego typu są w większości przypadków diagnozowane u starszych dzieci i nastolatków, to mogą pojawić się w każdym wieku.

Na czym polega choroba afektywna dwubiegunowa u dzieci?

Choroba afektywna dwubiegunowa wpływa na nastrój i energię dziecka, wywołują nagłe zmiany w jego stanie emocjonalnym.

Czasami czuje się niesamowicie szczęśliwe, biega wokół i bez przerwy się bawi. To okres niesamowitego podekscytowania. Taki stan nazywamy manią.

Innym razem z kolei jest bardzo smutne i znajduje się w stanie dyskomfortu, który wywiera wpływ na poziom jego aktywności i energii. Taki stan nazywamy depresją.

W przypadku dzieci, w przeciwieństwie do dorosłych, zarówno maniakalne, jak i obsesyjne objawy pojawiają się tego samego dnia lub mogą występować jednocześnie. Dlatego też choroba afektywna dwubiegunowa u dzieci może okazać się bardziej poważna na tym etapie niż u dorosłych czy nastolatków.

To powiedziawszy, należy podkreślić, że choroba afektywna dwubiegunowa to nie to samo co normalne wzloty i upadki zachowania i nastroju, których może doświadczyć każde dziecko. Dzieci, które cierpią na to zaburzenie mają problemy z nauką w szkole i socjalizacją z innymi uczniami oraz członkami rodziny.

Mania

Epizod maniakalny to okres nietypowego i stale podniosłego pod podirytowanego nastroju. Przynosi on również nietypowy lub ciągły wzrost aktywności lub energii.

Nastrój dziecka podczas epizodu maniakalnego jest często opisywany jako euforyczny, nadmiernie radosny, a nawet “jak unoszenie się w chmurach”. W kontekście wyjątkowych okoliczności radość, “nonsens” i “dziecinność” są normalne.

Jednak jeśli takie objawy nawracają i pojawiają się w niewłaściwym kontekście oraz wykraczają poza to, czego oczekuje się na tym etapie rozwoju dziecka, powinnaś zdecydowanie zwracać na nie uwagę.

Wysoki poziom aktywności i megalomania

W trakcie epizodu maniakalnego dziecko może uczestniczyć jednocześnie w wielu różnych grach. Czasami może nawet brać w nich udział w niewłaściwych porach dnia. Poza tym wykazuje się bardzo wysokim poczuciem własnej wartości, które rozciąga się od bezkrytycznej pewności siebie aż po megalomanię, a czasami nawet urojenia na temat swojej wspaniałości.

Dzieci zazwyczaj przeceniają swoje umiejętności i bywają na przykład przekonane, że są najlepsze w danym sporcie lub najmądrzejsze w klasie. Przekonanie dziecka o jego wspaniałości utrzymuje się w nim mimo tego, że wszystko wskazuje na zupełnie inny stan rzeczy.

Poza tym dziecko może próbować zrobić coś, co jest bardzo niebezpieczne.

Mniejsza potrzeba snu

Jeden z częściej występujących symptomów epizodu maniakalnego to mniejsza potrzeba snu. To nie to samo co bezsenność. Osoba cierpiąca na bezsenność chce spać lub odczuwa potrzebę snu, ale nie może zasnąć.

Z kolei podczas epizodu maniakalnego pacjent niewiele śpi lub budzi się kilka godzin wcześniej niż zazwyczaj, czując się wypoczętym i pełnym energii. Mniejsza potrzeba snu sygnalizuje często nadejście epizodu maniakalnego.

Depresja

Depresja odnosi się do powiązanych ze sobą objawów, które pojawiają się razem i razem zanikają. Zazwyczaj zaliczamy do nich uczucie smutku, irytacji, utratę zainteresowania i zmęczenie. Oprócz tego mogą pojawić się także:

• Uczucia niższości i winy
• Spowolnienie umiejętności psychoruchowych
• Bezsenność
• Myśli samobójcze
• Brak apetytu
• Utrata wagi
• Trudności z zachowaniem koncentracji

Należy pamiętać, że dzieci często czują się smutne, apatyczne, zirytowane, zmęczone, czy obwiniają się. Nie należy mylić pojawienia się takich normalnych emocji z depresją.

Oznacza to, że musisz odróżnić normalny brak motywacji u dziecka lub nudę odczuwaną podczas wykonywania niektórych zadań od utrzymującego się i uogólnionego braku zainteresowania jakimikolwiek aktywnościami.

Należy również odróżnić niewielki apetyt i tendencję do przeciągania posiłków od wyraźnej utraty apetytu, który stanowi objaw depresji. Musisz również odróżnić zwykłe zmęczenie, które wynika ze spędzania długich dni w szkole i udziału w zajęciach pozaszkolnych od niekończącego się zmęczenia.

Choroba afektywna dwubiegunowa u dzieci i jej objawy

Dzieci, które znajdują się w trakcie epizodu maniakalnego mogą:

• Być przesadnie szczęśliwe.
• Mieć nagłe napady złości.
• Mówić szybko o wielu różnych rzeczach.
• Mieć trudności ze spaniem, ale budzić się wypoczęte.
• Mieć problemy z koncentracją.
• Zachowywać się w niebezpieczny sposób.

Dzieci, które znajdują się w trakcie epizodu depresyjnego mogą:

• Być bardzo smutne.
• Narzekać na ból głowy lub ból brzucha.
• Spać zbyt mało lub zbyt dużo.
• Czuć się gorsze od innych.
• Odczuwać poczucie winy.
• Mieć bardzo mało energii.
• Odczuwać brak zainteresowania zabawą.
• Mieć myśli samobójcze.

Co wywołuje chorobę afektywną dwubiegunową u dzieci?

Choroba afektywna dwubiegunowa u dzieci, podobnie jak wiele innych zaburzeń i chorób, nie ma jednej prostej przyczyny. Istnieje kilka czynników, które mogą ją wywołać.

Genetyka odgrywa ważną rolę w rozwoju choroby afektywnej dwubiegunowej u dzieci, ponieważ jest dziedziczna. Oznacza to, że ryzyko jej rozwoju wzrasta u osób z historią choroby w rodzinie.

Z drugiej strony niektórzy naukowcy stawiają hipotezę, że takie zaburzenia pojawiają się w wyniku nieprawidłowości w strukturze lub funkcjonowaniu mózgu. Warto rozważyć fakt, że  choroba afektywna biegunowa występuje częściej w bogatych krajach niż w krajach biednych.

Leczenie dzieci cierpiących na chorobę afektywną dwubiegunową jest podobne do leczenia dorosłych pacjentów. Leczenie może pomóc kontrolować objawy i działa najlepiej, gdy jest ciągłe i nieprzerwane. Leki często pomagają stabilizować nastrój.

Dzięki właściwemu leczeniu stan dzieci z chorobą afektywną dwubiegunową z czasem się poprawia. Jednak zazwyczaj znalezienie właściwego sposobu leczenia dostosowanego do potrzeb pacjenta wymaga zastosowania kilku prób.