Kłótnie z niektórymi ludźmi mogą być bardzo denerwujące. Szczególnie kiedy Twój rozmówca, zamiast używać racjonalnych argumentów lub trzymać się faktów, korzysta z nieuczciwych twierdzeń lub odwołuje się do emocji zamiast rozsądku. Niektórzy ludzie stosują tak zwane atakowanie chochoła, inaczej sofizmat rozszerzenia.
Atakowanie chochoła to argumentowanie, które może wydawać się uzasadnione, ale wcale takie nie jest. Nielogiczne argumenty są używane w różnych sytuacjach, przez różnych ludzi. Wnioski wynikające z tych błędnych argumentów będą zatem również błędne lub nie do końca prawdziwe.
Mówiąc prostym językiem, atakowanie chochoła polega na tym, że ktoś bierze argument przeciwnika i przekręca go, aby wydawał się mniej wiarygodny. Obecnie jest to jedna z najczęstszych form manipulacji.
W tym artykule omówimy atakowanie chochoła i podamy kilka przykładów, dzięki czemu łatwiej będzie Ci zidentyfikować próby manipulacji.
Na czym polega fałszywe rozumowanie?
Filozofia i psychologia od dawna studiują fałszywe rozumowanie. Od wieków znający się na rzeczy ludzie próbowali zidentyfikować różne nieprawidłowe argumenty, które, po odpowiednim sformułowaniu, wydają się poprawne.
Przez wiele lat badacze zakładali, że zdolność racjonalnego myślenia jest podstawą dla człowieka. Jednak w ostatnich dziesięcioleciach badania wykazały, że racjonalność jest właściwie wyjątkiem. Wbrew temu, w co badacze dotąd wierzyli i co próbowali udowodnić, ludzie często dają się ponieść nieświadomym uprzedzeniom.
Tak więc, kiedy przedstawiany jest argument, często trudno jest stwierdzić, czy dana osoba używa logiki, czy nie. Kiedy kłótnia wydaje się racjonalna, ale w rzeczywistości nią nie jest, prawdopodobnie masz do czynienia z atakowaniem chochoła.
Chociaż istnieje wiele różnych rodzajów fałszywego rozumowania, najczęstszą naszą tendencją jest stosowanie fałszywych argumentów.
Co to jest atakowanie chochoła?
Atakowanie chochoła polega na przekręcaniu prawidłowego argumentu tak, by wydał się on błędny. W ten sposób łatwiej jest odrzucić istotny argument i sprawić, że druga osoba straci wiarygodność. Ogólnie rzecz biorąc, ta strategia jest często stosowana do obrony przekonań politycznych, religijnych i społecznych.
Dlatego często zdarza się, że atakowanie chochoła pojawia się przy rozmowach na takie tematy jak aborcja czy imigracja. Możesz także dostrzec tę strategię w debatach politycznych, mediach lub oficjalnych oświadczeniach. Zasadniczo atakowanie chochoła ma na celu zastąpienie argumentów przeciwnika absurdalnymi twierdzeniami.
Proces atakowania chochoła przebiega następująco:
- Jedna osoba przedstawia argument „A”.
- Rozmówca-przeciwnik przekręca argument „A” i zastępuje go argumentem „B”, który jest podobny, ale nieprawidłowy lub niedokładny.
- Rozmówca-przeciwnik przechodzi do obalenia argumentu „B”.
- Ponieważ przeciwnik omówił oba argumenty, wydaje się, że argument „A” również został obalony.
Przykładowe rozmowy z wykorzystaniem atakowania chochoła
1. Prawa dotyczące alkoholu
Wyobraź sobie debatę na temat zmiany minimalnego wieku dla spożywania alkoholu:
- Osoba A: Powinniśmy ustalić wiek pozwalający na legalne spożywanie alkoholu na 16 lat. W tym wieku organizm ludzki jest gotowy do radzenia sobie z działaniem napojów alkoholowych.
- Osoba B: To szaleństwo. Bezkrytyczne podawanie młodym ludziom alkoholu negatywnie wpłynie na społeczeństwo.
Jak widać, osoba B nie odpowiedziała na argument osoby A. Wręcz przeciwnie, osoba B doprowadziła argument do skrajności. W ten sposób uniknęła omawiania racjonalnego planu lub rozwiązania.
2. Ewolucja człowieka
- Osoba A: Człowiek ma kilku wspólnych przodków z naczelnymi. Wiele dowodów potwierdza to twierdzenie.
- Osoba B: Jeśli istoty ludzkie pochodzą od małp, to dlaczego szympansy nadal istnieją?
W tym przypadku osoba B tak naprawdę nie rozumie ewolucji. Dlatego zamiast robić logiczną argumentację, użyła błędnego argumentu, który nie odpowiada na argument osoby A. Także w tym przykładzie ten błąd można postrzegać jako odwołanie do skrajności.
Atakowanie chochoła jest jednym z najczęściej używanych rodzajów błędnego rozumowania, dlatego warto umieć go identyfikować. Tylko poznając różne rodzaje błędnego rozumowania, można skutecznie debatować, używając logiki i racjonalnych argumentów.