Propaganda polityczna: poznaj trzy taktyki

Warto nauczyć się rozpoznawać taktyki propagandy politycznej, aby uniknąć jej wpływu.
Propaganda polityczna: poznaj trzy taktyki
Alejandro Sanfeliciano

Napisane i zweryfikowane przez psycholog Alejandro Sanfeliciano.

Ostatnia aktualizacja: 21 grudnia, 2022

Chociaż propaganda polityczna wyszła z użycia w ostatnich dziesięcioleciach XX wieku, to jednak jej skutki są nadal widoczne. W dzisiejszych czasach, dzięki mediom społecznościowym i innym platformom, koncepcja ta jest kamuflowana jako perswazja lub reklama.

Co to jest propaganda polityczna?

Propaganda polityczna to rodzaj komunikacji, który stanowi część systemów społecznych i politycznych. Jak dotąd wielokrotnie badano tę koncepcję. Aby zrozumieć pojęcie propagandy politycznej, trzeba znać trzy podstawowe kryteria:

  • Treść: treść propagandowa musi mieć charakter polityczny. Wiadomość może na początku wyglądać niepolitycznie, ale po dokładniejszym zbadaniu znajdziemy jej polityczne powiązanie.
  • Kontrola nad wiadomością: Ważnym czynnikiem jest tutaj to, że wystawca ma 100% kontroli nad wiadomością. Dotyczy to etapów produkcji i nadawania.
  • Cel: Celem przekazu jest promowanie interesów i idei nadawcy. Tymczasem przekaz ma również na celu wywołanie pewnej reakcji ze strony odbiorców w określonym z góry celu.

W tym artykule omówimy niektóre techniki stosowane w propagandzie politycznej.

Propaganda polityczna

Techniki etykietowania

Techniki etykietowania używają pewnego rodzaju etykietek jako głównego narzędzia. Chodzi o to, aby użyć pewnych terminów, które mają rezonans emocjonalny lub pojęciowy, aby skojarzyć przekaz z pozytywnymi lub negatywnymi aspektami. Istnieje wiele sposobów zastosowania tej techniki w propagandzie politycznej:

  • Stosowanie etykiet negatywnych: Oznakowane czegoś negatywnie, pomimo faktu, że nie ma wystarczających informacji, aby potwierdzić tę negatywną etykietę. Jednym z wyraźnych przykładów jest nazywanie grupy ludzi „złymi” tylko dlatego, że reprezentują idee odmienne od naszych.
  • Definicja asymetryczna: Wykorzystanie dwuznaczności niektórych słów, aby upewnić się, że odbiorca otrzyma wiadomość, która odbiega od rzeczywistości. Przykładem tego jest sytuacja, w której politycy mówią, że celem wojny jest osiągnięcie pokoju. Zwykły obywatel i organ zarządzający nie definiują pokoju w ten sam sposób.
  • Powtarzająca się generalizacja: Użycie niejasnych fraz z ogromnym ładunkiem emocjonalnym. Na przykład, gdy kandydat obiecuje wprowadzić „wielką zmianę” dla kraju.

Techniki asocjacyjne

Strategie te służą, by mieć pewność, że odbiorcy kojarzą cechy konkretnego pojęcia (pozytywnego lub negatywnego) z innym, które jest początkowo neutralne dla odbiorców.

  • Zestawienie: Kojarzenie niezależnych pomysłów poprzez ich łączenie. Ta technika działa to nawet bez pośredniego powiązania dwóch koncepcji. Na przykład „osoba X jest autorytatywna, a osoba Y gra w golfa z osobą X w każdy czwartek”. Tutaj chodzi o to, aby osoba X wyglądała na tak samo autorytatywną jak osoba Y.
  • Cnotliwe słowa: Używanie pewnych słów, które wywołują pozytywne emocje u odbiorców. Przykładem tego jest używanie w przemówieniach takich słów jak „wolność”, „bezpieczeństwo” i „prawda”.
  • Zwykli ludzie: Używanie obrazów, które doskonale wpasowują się w codzienne życie odbiorców, ich zwyczaje i język. Tworzy to poczucie przynależności. Przykładem może być używanie zdjęć młodych par ze szkoły średniej w reklamach politycznych.
Rozmowa mająca na celu manipulację

Techniki oparte na wiarygodności źródła

Głównym celem tych technik jest skorzystanie z wiarygodnego źródła w celu potwierdzenia koncepcji lub przesłania. Oto kilka przykładów:

  • Nadawanie znaczenia poprzez tajne źródła: Korzystanie ze źródeł, które nigdy są ujawniane i mówienie o nich w kategoriach ogólnych, powołując się na bliżej nieokreślonych ekspertów, którzy rzekomo popierają wiadomość, bez podawania konkretnych nazwisk. Wykorzystuje się anonimowość, aby trudno było zapamiętać szczegóły przekazywanej wiadomości. Przykładem tego jest komunikat w stylu „Źródła potwierdzają, że partia X jest finansowana nielegalnie”.
  • Mądrzy ludzie nie mogą się mylić: Powoływanie się na ludzi o prestiżowym stanowisku czy dobrej opinii, którzy potwierdzają koncepcję lub przesłanie. Na przykład „Osoba X powiedziała, że… a jeśli ta osoba to powiedziała, nikt nie może tego zlekceważyć”.
  • Potępianie źródła: Zdyskredytowanie pomysłu przez atakowanie tylko jego źródła. Wyraźnym tego przykładem jest nazwanie kogoś kłamcą w celu rozbicia jego przesłania. W kręgach filozoficznych jest to znane jako atak ad hominem.

Kilka słów dla podsumowania

W tym artykule przedstawiliśmy kilka taktyk, na których opiera się propaganda polityczna, jednak istnieje ich o wiele więcej. Naiwnie jest myśleć, że polityczna propaganda nie ma na nas wpływu. Dlatego znajomość jej technik jest niesamowicie istotna, jeśli nie chcemy ulec przekonującym siłom politycznym.


Ten tekst jest oferowany wyłącznie w celach informacyjnych i nie zastępuje konsultacji z profesjonalistą. W przypadku wątpliwości skonsultuj się ze swoim specjalistą.