Asertywność w miejscu pracy, czyli jak powiedzieć "nie"
Wiedza o tym, jak mówić “nie” w miejscu pracy jest ważną umiejętnością społeczną, którą ogólnie określa się jako asertywność. Ludzie asertywni mają zdrowe i odpowiednio wysokie poczucie własnej wartości. Są pewni siebie i potrafią wyznaczać granice innym osobom.
W przeciwieństwie do tego, powiedzenie “tak” każdemu i w każdej sytuacji może być po prostu oznaką niskiej samooceny. Może to również oznaczać niezdrowe pragnienie bycia lubianym przez wszystkich. Jak zatem można opanować asertywność w lepszym stopniu i wykorzystać ją w pracy? Już za chwilę będziesz mógł się tego dowiedzieć.
Nauka mówienia “nie” w miejscu pracy ma długofalowe korzyści. To może oznaczać, że zostaniesz na przykład pominięty podczas realizacji niektórych projektów lub że Twoi współpracownicy i przełożeni nie będą zadowoleni z Ciebie w 100% przypadków. Jednak powiedzenie “Nie” pokazuje także tym samym ludziom, że jesteś w stanie samodzielnie dokonywać oceny różnego rodzaju rzeczy i sytuacji.
Osoby, którzy zawsze mówią tak, to ci, którzy nieustannie szukają akceptacji i uznania od innych. Potrzebują ciągłego potwierdzenia swojej wartości od szefów i współpracowników. Ci inni ludzie wydają się być dla nich autorytetami absolutnymi, co jednak powoduje w wielu wypadkach podświadomą chęć podporządkowania sobie takiej osoby. Aby uniknąć takich sytuacji, spójrzmy na kilka wskazówek, jak nauczyć się mówić “nie” w pracy, czyli opanować nie tak znowu trudną sztukę, jaką jest asertywność.
Jak odzyskać swoją asertywność lub się jej nauczyć?
Dziś żyjemy w sytuacji, gdy rynek pracy cechuje się wysokim poziomem bezrobocia. Jest to rynek oparty na wynikach, skoncentrowany wyłącznie na wydajności. W rezultacie osoba, która odrzuca projekty i nie bierze udziału w ich realizacji, może mieć pewne problemy z tego powodu.
Jednak ten lęk i stres przed powiedzeniem “nie” ułatwia współpracownikom i przełożonym wykorzystanie Cię w nadmiarze. Będą zwracać uwagę na tę lukę i prosić Cię w związku z tym o robienie rzeczy, których nie ma w zakresie obowiązków dla Twojego stanowiska. Ponadto brak umiejętności tego, jak powiedzieć “nie”, oznacza, że w efekcie wpadasz w pracę nad projektami, które Cię kompletnie nie interesują.
Możliwe, że nikt nie ma w tym żadnych złych zamiarów, niemniej jednak efekt jest taki, że możesz być przymuszany do robienia czegoś, co nie leży w zakresie Twoich obowiązków i wykracza poza Twoje kompetencje. To z kolei powoduje, że wyniki Twojej pracy nie wyczerpują Twoich możliwości, Ty więc zaczynasz się nudzić, a Twoi przełożeni oceniają Cię zbyt nisko. I koło się zamyka.
Jeśli zatem chcesz skutecznie poprawić swoją asertywność w pracy, postępuj zgodnie z zamieszczonymi poniżej wskazówkami:
1. Zidentyfikuj przyczynę problemu
Przyczyną, dla której trudno powiedzieć “nie” w pracy, może być zła komunikacja. Inną możliwością jest niezorganizowane środowisko pracy. Są szefowie, którzy nie są w stanie jednoznacznie odróżnić, co jest pilne, a co nie. To sprawia, że miejsce pracy jest bardziej stresujące.
2. Uporządkuj swoje myśli
Jeśli chcesz wykorzystać swoją asertywność w pracy i powiedzieć “nie” swojemu przełożonemu, musisz pamiętać o jednej podstawowej rzeczy. Otóż najważniejsze ze wszystkiego jest to, aby wyrazić swój punkt widzenia w jasny i zwięzły sposób. Aby to zrobić, musisz umieć jasno sformułować swoją opinię i punkt widzenia. Wydaje się to oczywiste, ale przecież tak wielu z nas popełnia ten najbardziej podstawowy błąd…
3. Sam wiesz najlepiej, jak pracujesz. Wykorzystaj to!
Ważne jest również poznanie wewnętrznej organizacji miejsca pracy. W ten sposób, jeśli masz problemy ze współpracownikiem lub inwestujesz zbyt dużo czasu w jakiś projekt, oznacza to, że nadszedł czas, aby przestać się wysilać i zrobić krok wstecz. Następnie możesz ustawić rozsądne granice swojej pracy i okazać w ten sposób swoją asertywność.
Ważne jest również to, aby śledzić swoje osiągnięcia w pracy. Pomoże Ci to lepiej zrozumieć Twój styl pracowania, a także ułatwi Ci postępowanie w przypadku różnego rodzaju potencjalnych zastrzeżeń ze strony Twoich przełożonych.
4. Ostrożnie dobieraj słowa i kontroluj swoje emocje
Nadmiernie szczegółowe wyjaśnianie różnego rodzaju detali lub usprawiedliwianie samego siebie może wyglądać jak poddanie się, gdy mówisz “nie” w swojej pracy. Zwłaszcza jeśli masz do czynienia z agresywnym lub apodyktycznym szefem.
Zamiast tego, jeśli uważasz, że masz dobry powód, aby odmówić pracy nad danym projektem, upewnij się, że wiesz dlaczego. Pomyśl o powodach, które usprawiedliwiają Twoje działanie oraz decyzje. Postaraj się mówić jasno, wykorzystując do tego celu swoją asertywność. Pomoże Ci to również zmniejszyć prawdopodobieństwo, że ludzie będą reagować niecierpliwie z Twojego powodu.
5. Pomyśl o swoich własnych interesach
I na koniec warto wiedzieć o tym, że pracownicy niezwykle często przedkładają interesy swojego przełożonego lub firmy nad swoje własne. Nie zapominaj przy tym, że nadal jesteś osobą o wyjątkowych potrzebach. Nie ma znaczenia, jaka jest Twoja rola w firmie i w jakim środowisku pracy się obecnie znajdujesz.
W związku z tym ważne jest to, aby nie zawsze mieć dobre samopoczucie jako swój główny cel. Oczywiście ważne jest to, aby pamiętać, że każda praca wiąże się z pewnym poświęceniem dla dobra zespołu. Po prostu musisz znaleźć równowagę między dawaniem od siebie, a wymaganiem od innych. Postaraj się znaleźć środek, który zaspokoi zarówno Twoje potrzeby, jak i oczekiwania firmy, w której pracujesz.
Strach przed odmową w pracy może sprawić, że współpracownik lub przełożony wykorzysta Twoją słabość i zażąda, abyś zrobił więcej, niż powinieneś. Jeśli okażesz asertywność w swojej pracy, bardziej prawdopodobne jest, że Twoi współpracownicy, przełożeni i podwładni zaczną bardziej szanować Twoje prawa.
Lepiej zostawić to przełożonemu do rozważenia raz na jakiś czas, niż zostać wypalonym do cna, robiąc rzeczy, które nie są Twoją pracą i których szczerze nie znosisz. Na dłuższą metę taka postawa będzie miała pozytywne skutki zarówno dla Ciebie, jak i dla Twojego pracodawcy.
Po prostu pamiętaj, że asertywność odnosi się do umiejętności egzekwowania naszych praw we właściwy sposób. Sprawia ona, że stajemy w obronie tych praw, ale robimy to w sposób, który pozwala nam szanować innych. Asertywność polega więc między innymi na tym, że potrafimy odmawiać innym w taki sposób, by ich nie ranić, ani nie szkodzić samym sobie.