Choroba afektywna dwubiegunowa jest poważnym zaburzeniem psychicznym (SMD). SMI to niewielki podzbiór 300 zaburzeń psychicznych wymienionych w DSM V. Obejmują one schizofrenię, zaburzenie dwubiegunowe i zaburzenie osobowości typu borderline.
Diagnozowanie i interwencja w chorobie afektywnej dwubiegunowej w okresie dojrzewania wymaga dużej wiedzy klinicznej. Na szczęście tempo, w jakim prowadzone są badania w tej dziedzinie, jest odpowiednie. Ponadto jakość szkoleń otrzymywanych przez profesjonalistów, którzy chcą specjalizować się w tej dziedzinie, jest również na wysokim poziomie.
Jednak istnieją pewne kontrowersje dotyczące definicji głównych cech tego zaburzenia u dzieci i młodzieży. Poszukiwanie konsensusu i skutecznych wytycznych dotyczących interwencji wyznacza obecnie kierunki badań.
Zrozumienie choroby afektywnej dwubiegunowej
Amerykańskie Towarzystwo Psychologiczne (APA) twierdzi, że choroba afektywna dwubiegunowa występuje, gdy u danej osoby pojawia się epizod manii lub objawy mieszane (z historią epizodów depresyjnych lub bez). Mówi się też konkretnie o tej chorobie, gdy epizodowi depresyjnemu towarzyszy przynajmniej jeden epizod hipomaniakalny. Czym jednak jest epizod maniakalny? APA twierdzi, że musi spełniać następujące kryteria:
- Niezwykle podwyższony nastrój.
- Długość trwania co najmniej przez tydzień.
- Demonstracja przesadnej samooceny, którą można określić jako imponującą. Widoczny jest również wyraźny spadek potrzeby snu; mowa pod presją charakteryzująca się szybkim, kompulsywnym mówieniem; ulotne idee i pobudzenie ruchowe; angażowanie się w przyjemne czynności z poważnymi konsekwencjami.
Według Światowej Organizacji Zdrowia (WHO) epizod mieszany charakteryzuje się mieszanką lub szybką przemianą objawów maniakalnych i depresyjnych. Cykle te występują przez co najmniej dwa tygodnie, przez większość dni. Z reguły w manii pojawiają się objawy przeciwne do tych, które występują w depresji. Istnieją dwa wyjątki: zarówno mania, jak i depresja mają wspólne objawy, takie jak problemy ze snem lub zaburzenia apetytu.
„Dawno temu porzuciłem ideę życia bez burz… I jestem z natury zbyt żywy, by być czymkolwiek, ale głęboko ostrożnym wobec poważnej nienaturalności związanej z jakąkolwiek próbą wywierania zbyt dużej kontroli nad zasadniczo niekontrolowanymi siłami”.
-Kay Redfield Jamison-
Choroba afektywna dwubiegunowa w okresie dojrzewania
Psycholog Stanley Hall twierdził, że okres dojrzewania to „czas burzy i stresu”. Etap ten sam w sobie stanowi wyzwanie. Dlatego choroba afektywna dwubiegunowa nie tylko stwarza nowe problemy, ale może komplikować te już istniejące.
W populacji nastolatków choroba afektywna dwubiegunowa może objawiać się w postaci burz afektywnych, w których napady złości są dłuższe i intensywniejsze. Co więcej, w tej populacji częściej występuje drażliwość niż euforia.
Joan Luby, psychiatrka z University of Washington (USA) opisała szereg wzorców behawioralnych charakterystycznych dla choroby afektywnej dwubiegunowej w tych grupach:
- Zachowania hiperseksualne. Może to być dotykanie innych, a nawet masturbacja w nieodpowiednich miejscach.
- Podniecenie. Stan zwiększonej radości, przesadnego optymizmu i niespokojnego podniecenia.
- Megalomania. Osoby chore nie uznają autorytetu, są niezwykle wyzywające, społecznie odhamowane i nie mierzą ryzyka swoich działań ani konsekwencji, jakie one ze sobą niosą.
Choroba afektywna dwubiegunowa wieku młodzieńczego jest zwykle diagnozowana w wieku od 13 do 18 lat, jednakowo u chłopców i dziewcząt. Zwykle dzieje się to bez ostrzeżenia i nie ma żadnych wcześniejszych wskazówek.
Różnice między chorobą afektywną dwubiegunową wieku młodzieńczego i dorosłego
Sposób, w jaki choroba afektywna dwubiegunowa o początku wieku młodzieńczego postępuje w porównaniu z dorosłymi, może się różnić pod kilkoma względami.
- Młode osoby mają wyższy wskaźnik szybkich lub bardzo szybkich cyklów. Za szybkie cykle uważa się sytuacje, w których występują co najmniej cztery epizody maniakalne lub depresyjne w ciągu 12 miesięcy. U nastolatków zmiany mogą być naprawdę nagłe i wystąpić tego samego dnia.
- Doświadczają większej liczby objawów psychotycznych. Są to głównie halucynacje słuchowe.
- Rokowanie jest gorsze. To dlatego, że uważa się, że istnieje większa zmiana neurobiologiczna.
- Powrót do zdrowia po każdym epizodzie jest trudniejszy. W okresach, gdy osoby chore są wolne od objawów maniakalnych lub depresyjnych, ich objawy są gorsze niż u dorosłych.
- To zaburzenie o dużej odziedziczalności. Często na to zaburzenie cierpią również krewni chorego.
- Myśli samobójcze są częstsze w porównaniu z dorosłymi zaburzeniami afektywnymi dwubiegunowymi, a plany śmierci są zwykle bardziej ustrukturyzowane.
- Choroba afektywna dwubiegunowa w okresie dojrzewania zwykle rozpoczyna się epizodem depresyjnym, który prowadzi do epizodu maniakalnego. Jest to sprzeczne z tym, co dzieje się u dorosłych.
Złe czynniki prognostyczne
Wyizolowano różne czynniki, które, gdy się pojawią, pogarszają rokowanie i przebieg choroby afektywnej dwubiegunowej. Na przykład brak matczynej miłości powoduje szybszy rozwój nawrotów.
„Dwubiegunowość okrada Cię z tego, czym jesteś”.
-Alyssa Reyans-
Istotną rolę odgrywa również wywiad rodzinny w zakresie zaburzeń nastroju, ponieważ, jak wspomnieliśmy wcześniej, uważa się, że młodzieńcza choroba afektywna dwubiegunowa jest niezwykle wrażliwa na wpływ genetyczny. Niski status społeczno-ekonomiczny jest również czynnikiem utrudniającym poprawę stanu nieletnich, a także pojawienie się objawów, które mogą być oporne na leczenie.
Kluczową rolę odgrywają również dysfunkcjonalne interakcje rodzinne. Zaburzenie to zostało w niektórych przypadkach powiązane z traumatycznymi wydarzeniami, takimi jak wykorzystywanie seksualne we wczesnym dzieciństwie.
Leczenie
Interwencje ukierunkowane na młodzieńczą chorobę afektywną dwubiegunową podchodzą do tego stanu z różnych frontów walki: farmakologicznego, psychologicznego i psychospołecznego. Najczęściej stosowanymi lekami są lit i leki przeciwpadaczkowe o właściwościach normotymicznych, takie jak kwas walproinowy czy leki przeciwpsychotyczne.
Interwencje psychologiczne mają na celu promowanie wiedzy o chorobie i poprawę radzenia sobie z objawami maniakalnymi i depresyjnymi. Zapewniają również umiejętności radzenia sobie, które pozwalają nastolatkom i ich rodzinom zwalczyć chorobę afektywną dwubiegunową i poprawić relacje społeczne i rodzinne.
Do najwybitniejszych interwencji należą psychoedukacja, psychoterapia rytmu interpersonalnego i społecznego, dialektyczna terapia behawioralna i terapia rodzinna.
“Chociaż często przebywam w głębinach nędzy, wciąż jest we mnie spokój, czysta harmonia i muzyka.”
-Vincent van Gogh-
Niektórzy autorzy twierdzą, że młodzieńcza choroba afektywna dwubiegunowa jest nadmiernie diagnozowana. Innymi słowy, jest więcej nastolatków oznaczonych tym zaburzeniem, niż powinno być. Uważa się, że młodzieńcza choroba afektywna dwubiegunowa odpowiada za do 15% zaburzeń afektywnych w dzieciństwie i okresie dojrzewania. Konieczne są jednak dalsze badania, aby uzyskać nowe dowody naukowe w tym zakresie.
Bibliografia
Wszystkie cytowane źródła zostały dokładnie sprawdzone przez nasz zespół, aby zapewnić ich jakość, wiarygodność, trafność i ważność. Bibliografia tego artykułu została uznana za wiarygodną i posiadającą dokładność naukową lub akademicką.
-
Lozano Vicente, A. (2014). Teoría de teorías sobre la adolescencia. Última década, 22(40), 11-36.
- American Psychiatric Association – APA. (2014). Manual diagnóstico y estadístico de los trastornos mentales DSM–5 (5a. ed).
-
Franco, M. C., Durán, E. T., Feria, M., & Cruz, L. P. (2009). Funcionamiento neuropsicológico de adolescentes con trastorno bipolar. Salud mental, 32(4), 279-285.
- Palacios Cruz, L., Romo Nava, F., Patiño Durán, L. R., Leyva Hernández, F., Barragán Pérez, E., Becerra Palars, C., & De la Peña Olvera, F. (2008). Trastorno por déficit de atención e hiperactividad y trastorno bipolar pediátrico,¿ comorbilidad o traslape clínico?: una revisión. Segunda parte. Salud mental, 31(2), 87-92.