Jeśli przeżywasz kryzys, istnieją różne techniki i leczenie niefarmakologiczne, które mogą poprawić jakość Twojego życia, niezależnie od tego, czy aktualnie chorujesz czy nie.
Te techniki mogą być idealnym dopełnieniem leczenia farmakologicznego, jeśli chorujesz lub po prostu chcesz nadać swojemu życiu nowy styl. Wszystkie znane są pod wspólną nazwą jako leczenie niefarmakologiczne i zalicza się do nich techniki, takie jak medytacja, reiki, terapia muzyczna i inne.
Wyruszmy w małą podróż i poznajmy leczenie niefarmakologiczne oraz jego wpływ na kondycję fizyczną i psychiczną. W dalszej części artykułu wyjaśnimy także, co oznacza wspomniana kondycja i czym różni się od koncepcji zdrowia.
Co to jest leczenie niefarmakologiczne?
Tradycyjnie do leczenia chorób podchodzi się z farmakologicznego punktu widzenia. Oznacza to, że różnego rodzaju kryzys, niepokój i inne choroby wiążą się z przyjmowaniem leków.
Na szczęście ten sposób myślenia uległ zmianie i obecnie uważa się, że w wielu przypadkach leczenie farmakologiczne jest konieczne, ale nie wystarczające lub optymalne dla poprawy jakości życia pacjenta.
Wręcz przeciwnie, praktyki takie jak medytacja są coraz częściej wykorzystywane jako uzupełnienie leczenia farmakologicznego.
„On jest najlepszym lekarzem, który zna bezwartościowość większości leków”.
-Benjamin Franklin-
Należy zadać sobie pytanie, jak leczenie niefarmakologiczne wpływa na jakość życia pacjenta lub postrzeganie przez niego jego kondycji psychicznej i zdrowia fizycznego poprzez wpływ na układ odpornościowy.
Poza tym powinniśmy również zastanowić się nad możliwościami wdrożenia go w konkretnych ośrodkach zdrowia i włączenie go do obecnych programów terapeutycznych.
„Zdrowie to nie wszystko, ale bez niego wszystko inne jest niczym”.
-A. Schopenhauer-
Chociaż badania nad tymi technikami są stosunkowo nowe, już w 1977 r. Engel zasugerował potrzebę stworzenia biopsychosospołecznego modelu zdrowia. Przedstawił koncept, w którym aspekty biologiczne, psychologiczne i społeczne wpływają na ogólny stan zdrowia.
Co to jest kondycja?
Kondycję (ang. well-being) można opisać jako zbiór postaw i zachowań, które poprawiają jakość życia i przyczyniają się do osiągnięcia optymalnego stanu zdrowia (Donatelle, Snow & Wilcox, 1999). Innymi słowy, jest to aktywny proces ukierunkowany na poprawę wszystkich aspektów życia jednostki.
„Zdrowie jest stanem całkowitej kondycji fizycznej, umysłowej i społecznej, a nie tylko braku choroby lub upośledzenia”.
– Światowa Organizacja Zdrowia, 1948-
To właśnie w tym momencie sięgamy po leczenie niefarmakologiczne, ponieważ umożliwia to danej osobie grać główną rolę w historii o jej własnym zdrowiu.
Można to osiągnąć poprzez praktykowanie zdrowych nawyków wynikających z właściwego dostosowania i integracji czynników fizycznych, umysłowych, społecznych, duchowych i emocjonalnych na każdym poziomie zdrowia lub choroby.
Dlatego możesz cieszyć się dobrą kondycją bez względu na to, czy aktualnie chorujesz czy nie.
„Nie istenieje lekarstwo, które może wyleczyć coś, czego nie może wyleczyć szczęście”.
-Gabriel García Márquez-
Wspomniane wnioski są niezwykle ważne zarówno dla lekarzy, jak i dla zwykłych osób, ponieważ otwierają drogę do nowych rozwiązań, oferując wykorzystanie terapii psychologicznej jako formy zapobiegania chorobom.
„Ważniejsze jest, aby wiedzieć, jaki typ osoby choruje, niż wiedzieć, jaką chorobę ma dana osoba”.
-Hipokratesów-
Jak wpływa na nas stres?
Osobowość i emocjonalne doświadczenia wpływają na zdrowie i są ważnym ogniwem między chorobą a stresem psychicznym. Stres psychiczny wpływa na reakcję immunologiczną i choroby, w których pośredniczy.
„Dobry lekarz leczy chorobę; Wspaniały lekarz leczy pacjenta, który choruje na daną chorobę”.
-William Osler-
Stresujące sytuacje, np. traumatyczne przeżycia czy rozwód mogą powodować negatywne odczucia, takie jak depresja, strach i poczucie beznadziejności.
Te sytuacje aktywują ośrodkowy układ nerwowy (OUN) i autonomiczny układ nerwowy (AUN) i powodują zmiany w reakcjach immunologicznych, co poważnie osłabia zdolność organizmu do obrony.
Istnieje wiele strategii radzenia sobie ze stresem. Przeprowadzono także liczne badania nad alternatywnymi sposobami terapii, które minimalizują skutki stresu i poprawiają kondycję. Są to m.in. terapia muzyczna, medytacja, reiki, joga, wizualizacja, aktywność fizyczna, psychoterapia itd.
Połącz się ze swoim wewnętrznym ja poprzez medytację
Medytujesz? Czy raczej wątpisz w skuteczność medytacji? Ciekawi Cię, jakie badania zostały przeprowadzone na ten temat?
Zanim odpowiemy na Twoje pytania, wspomnimy tylko, że istnieje wiele innych technik, których tu nie opiszemy. Na ten moment skoncentrujemy się na reiki, terapii muzycznej, medytacji, akupunkturze i terapii śmiechem.
„Śmiech to jedyny lek, który nie powoduje skutków ubocznych”.
-Shannon L. Alder-
W obecnych czasach praktyki wschodnie, takie jak medytacja i joga cieszą się ogromną popularnością.
Przeprowadzone zostało badanie z udziałem 86 pacjentów cierpiących na choroby przewlekle, w którym wszyscy uczestnicy postępowali zgodnie z programem opartym o trening jogi, dyskusje grupowe oraz zajęcia z zarządzania stresem.
Wyniki tych badań wykazały, że 10 dni udziału w programie spowodowało obniżenie poziomu kortyzolu, zwiększenie poziomu beta-endorfin, zmniejszenie stężenia interleukiny i zahamowanie działania czynnika martwicy nowotworów.
Interpretacja wyników różnych badań każe wysnuć następujące wnioski:
- Leczenie niefarmakologiczne powoduje wzrost immunoglobuliny, która wpływa na kondycję pacjenta, bez względu czy jest to jest główna interwencja czy uzupełnienie leczenia farmakologicznego.
- Dowiedziono również, że leczenie niefarmakologiczne zmniejsza poziom stresu ze względu na spadek poziomu kortyzolu.
- Istnieją jednak ograniczenia w tej nowej dziedzinie badań i ważne jest, aby uwzględnić indywidualne różnice między pacjentami a różnymi typami chorób, aby prawidłowo zastosować te techniki. Z tego powodu wciąż brakuje materiałów źródłowych podczas przeprowadzania nowych badań.
- Z powyższego powodu wyniki badań zgłębiających leczenie niefarmakologiczne mogą być mylone z efektem placebo generowanym przez pozytywne oczekiwania terapeuty dotyczące przebiegu leczenia pacjenta.
Na koniec polecamy link do projektu z Wielkiej Brytanii, którego celem jest stworzenie muzycznych list odtwarzania dla pacjentów z demencją i chorobą Alzheimera jako nowego rodzaju terapii pamięci: