Moralne wycofanie się – brak wyrzutów sumienia

Moralne wycofanie się to interesująca koncepcja, która wskazuje na teorię zaproponowaną przez Alberta Bandurę. Ma ona związek z powodami, dla których wiele osób angażuje się w zachowania sprzeczne z ich wartościami. Są to osoby, które na przykład mówią o szacunku i obrazie lub pokoju i agresji.

Ta moralna dysocjacja była widoczna w wielu momentach historycznych. Najbardziej znanym jest holokaust. Zastanawiasz się, jak cały kraj mógł zgodzić się na masakrę milionów ludzi. Jak to możliwe, że mężczyźni i kobiety, niektórzy z nich bardzo przyzwoici i oświeceni, poddali się doprowadzaniu świata do skrajnej i niszczącej sytuacji?

Jednak moralne wycofanie się nie jest wyłącznie zjawiskiem makro. Widać je także na co dzień. To na przykład ludzie, którzy rzekomo są przeciwni korupcji, ale są mistrzami w przekupywaniu innych. Także inni, którzy bronią praw najsłabszych, ale wykorzystują swoich pracowników. Uderzające w tym wszystkim nie jest samo zachowanie, ale fakt, że nie powoduje ono żadnego dyskomfortu dla tych, którzy spotykają się z takimi sprzecznościami i decydują na nie. Właśnie o to chodzi w tej teorii.

Moralne wycofanie się

Jest kiilka teorii, które próbują opisać, w jaki sposób ludzie nabywają zasady i wartości etyczne, które nimi rządzą. Dla Alberta Bandury to proces, przez który te wartości są wpajane. Innymi słowy, poprzez bodźce, takie jak nagrody i kary. Dzięki temu ludzie internalizują zasady.

Zgodnie z jego teorią pewne okoliczności prowadzą do elastyczności w przestrzeganiu tych zasad. Może to być spowodowane presją społeczną, ponieważ czasami coś jest niedogodnością, a czasami coś jest pilne. Prawda jest taka, że ​​ludzie potrafią działać wbrew normom wpajanym im od dzieciństwa.

Kiedy człowiek zdradza swoje przekonania moralne, pojawia się w nim wielki dyskomfort. To mieszanka wyrzutów sumienia, poczucia winy i przerażenia. W tym stanie dana osoba musi rozwiązać swój dyskomfort. Może to zrobić, poprawiając lub wykorzystując mechanizmy uzasadniające to, co zrobili. Jednym z nich jest dysocjacja moralna. Pozwala na reinterpretację Twojego zachowania, abyś nie czuł się z tym źle.

Mechanizmy

Zgodnie z teorią Alberta Bandury istnieje siedem mechanizmów i sposobów uzasadnienia lub przekonującego wyjaśnienia powodów, dla których dana osoba zdradza wartości, w które twierdzi, że wierzy:

• Uzasadnienie moralne. Występuje, gdy człowiek chowa się za pewnymi wartościami tylko po to, by usprawiedliwić naruszenie innych wartości lub pewnych norm. Jak wtedy, gdy rodzic fizycznie karze swoje dziecko i mówi: „To dla Twojego dobra”.
• Eufemizmy. Stosujesz je, gdy minimalizujesz wpływ zachowania i łagodzisz je poprzez język. Na przykład, gdy coś odrzucasz lub porzucasz i odnosisz się do tego jako „odpuszczanie”.
• Przemieszczenie. Uczynienie zewnętrznego agenta odpowiedzialnym za to, co robisz. Na przykład, gdy musisz postępować niesprawiedliwie, ponieważ „tak mówi prawo”. Jednym z przykładów są prawa, które doprowadziły do ​​złego traktowania Żydów w nazistowskich Niemczech.
• Dyfuzja. Odpowiada to przypadkom, w których odpowiedzialność indywidualna rozmywa się w ramach winy zbiorowej. Jest to typowy mechanizm korupcji. „Jeśli inni to robią, dlaczego ja nie miałbym tego zrobić?”.

Inne

• Porównanie arbitralne. W tym mechanizmie istnieje paralela między najgorszymi możliwymi czynami a zachowaniem, jakie zakładała osoba. Jeśli ktoś kradnie pieniądze, mówi, że inni kradną 100 razy więcej niż on. Albo jeśli ktoś kogoś uderzy, mówi, że inni ludzie zabijają.
• Uprzedmiotowienie. Polega na symbolicznym odebraniu ofierze godności własnego zachowania. Przez wiele stuleci mówiono na przykład, że osoby o czarnym kolorze skóry nie mają duszy. Obecnie wiele osób broni praktyki gotowania homarów żywcem, mówiąc, że nie odczuwają bólu.
• Przypisanie odpowiedzialności ofierze. Dzieje się tak, gdy ofiara jest obwiniana za wyrządzone jej szkody. Gdyby nie narzekała, nadal by żyła. Gdyby nie ubierała się seksownie, nikt by jej nie zgwałcił.

Wszystkie te mechanizmy są częścią dzisiejszego świata. To era nadmiernego relatywizmu moralnego. Nie jest dobrze trzymać się nieelastycznych zasad, ale nie jest też zdrowe dla społeczeństwa, gdy istnieją tak niepewne granice.