Czasami czujesz, że masz już dość. Relaksacja to jedyne, czego pragniesz. Chcesz przyjść do domu i przeczytać dobrą książkę, wziąć kąpiel z bąbelkami lub napić się z przyjaciółmi. Zrobić wszystko, by odpocząć i odłączyć się od wszystkiego.
Gdy następuje relaksacja, czujesz spokój, zwalniasz się od strachów i problemów, prawda?
W dzisiejszych czasach, pełnych obowiązków i różnych spraw, warto poświęcić trochę czasu na relaks. Odłączenie się w jeden ze wspomnianych sposobów niesie naprawdę ogromną korzyść.
Ale co robić, jeśli chcesz się odprężyć tu i teraz bez względu na lokalizację? Powyższe czynności są bardziej metodami przekierowania własnej uwagi, niż metodami relaksacji.
“Niekiedy najbardziej produktywną czynnością, której możesz dokonać, jest relaks.”
-Mark Black-
Czym jest relaksacja?
Najpierw musimy wyjaśnić to, o czym mówiliśmy na początku… Spacer, bycie z ukochaną osobą, oglądanie filmu, rozwiązywanie krzyżówek – żadna z tych kwestii nie jest metodą relaksacji. Jedynie pomagają nam odłączyć się na jakiś czas od świata, naszych problemów i trosk.
To dlatego, że pomagają nam skupić własną uwagę na czymś zupełnie innym i zapomnieć o rzeczach, które wywołują w nas niepokój. Ale nie zrelaksują nas.
Kiedy wykonujemy te czynności, w pewnym stopniu pozostajemy aktywni, podczas gdy naszym celem jest całkowita dezaktywacja fizjologiczna samych siebie. Czyli wprowadzenie ciała do stanu odpoczynku.
Jak określił Herbert Benson, relaksacja to fizyczny stan głębokiego odpoczynku, który powoduje zmiany w naszych emocjonalnych oraz fizjologicznych sposobach reagowania na stres. Zamiast tzw. reakcji “walcz lub uciekaj”.
Oznacza to, że służy ona do zmniejszenia aktywności takich stanów jak stres i niepokój. By osiągnąć relaksację, trzeba w pełni kontrolować aktywność swego ciała.
Dlaczego relaksacja pomaga w regulacji emocji
Emocje to reakcja ciała na zmiany w środowisku, aby lepiej się do nich dostosować. Emocje wyrażają się trzema systemami:
- Fizjologiczny: dotyczy doznań cielesnych wywołanych emocjami, w tym zmiana tętna, pocenie się, ciężkie oddychanie itp.
- Subiektywny: dotyczy myśli i wszystkiego, co przechodzi przez umysł, gdy emocje wychodzą na wierzch.
- Sterujący: dotyczy wyrazów twarzy i ruchów ciała, czyli innymi słowy, zachowań, które towarzyszą emocjom.
Te systemy wzajemnie się uzupełniają. Oznacza to, że zmiany w jednym spowodują zmiany w innych. Dezaktywacja systemu fizjologicznego spowodowałaby więc dezaktywację systemów subiektywnego i sterującego.
“Część układu nigdy nie będzie w porządku, jeśli całość nie jest dobra.”
-Plato-
Ogólnie rzecz biorąc, wzrost poziomu aktywności ciała jest pomocną reakcją w obliczu wymagań zewnętrznych. To pomaga nam przejść przez wyjątkowo wymagające sytuacje.
Ale jeżeli wysoki poziom aktywności organizmu występuje w warunkach braku jakichkolwiek wymagań, lub objawia się zbyt intensywnie, zbyt długo albo zbyt często, może wywierać wtedy negatywny wpływ na nasze zdrowie.
Natomiast relaksacja pomaga nam radzić sobie z obawami. Wykazano również, iż leczy bezsenność, dysfunkcje seksualną, chroniczny ból, tiki itp. Relaksacja jest bardzo ważnym środkiem kontroli codziennego stresu, zapobiega chorobom i poprawia ogólną jakość życia.
Żeby zaszły takie zmiany, konieczne jest rozpoznanie wymagań sytuacji, jak również aspektów poznawczych (myśli) i zachowawczych, które właśnie powodują tą aktywność.
Zmniejszenie aktywności ciała okazało się być korzystne dla systemu subiektywnego. Zwiększa poczucie spokoju i ulepsza się samopoczucie. Może pomóc przekierować Twoją uwagę, ulepszyć samokontrolę oraz rozpoznać cielesne przejawy różnych emocji.
W wyniku tego, będziesz lepiej zarządzał swymi emocjami i dostrzeżesz zmniejszenie objawów niepokoju.
Co należy zrobić, by relaksacja była skuteczniejsza?
Cóż, może teraz myślisz “W porządku, przekonałeś mnie o korzyści relaksacji, z tym, że mi jest naprawdę ciężko się odprężyć, co mam robić?”. Przede wszystkim nie trać nadziei! Czy człowiek potrafi przejechać 20 mil bez poprzedzającej nauki jazdy? Jasne, że nie. Relaksacja ma się podobnie.
Trzeba codziennie praktykować, praktykować i praktykować. To najskuteczniejszy czynnik wpływający na jakość relaksacji, lecz nie jedyny. Istnieje jeszcze kilka rzeczy, o których należy pamiętać.
Wiadomo, że nie da się trzymać umysłu całkowicie pustego, więc musisz skupić swoją uwagę na jakimś stałym bodźcu. Takim jak Twoje oddychanie.
Również jest konieczne, by dać się lekko ponieść, nie myśląc dużo o tym, co się dzieje. Bardzo ważne jest, zwłaszcza gdy dopiero zaczynasz się uczyć relaksu, znaleźć odpowiedni czas i miejsce na praktyki. Unikaj zakłóceń i przerw, i przyjmij najwygodniejszą pozycję.
Relaksacja ma na celu użycie jej w sytuacjach, powodujących niepokój. Na przykład, jeśli zdajesz sobie sprawy, iż jesteś zdenerwowany w pracy, ten proces pomoże Ci dezaktywować siebie i zacząć od nowa z inną aktywnością.
Relaksacja nie ma na celu żebyś zasnął, tylko odpoczął i się dezaktywował, aby można było wykonać kolejne zadanie.
“Twój spokojny umysl to najlepsza obrona przed wyzwaniami. Więc wyluzuj się.”
-Bryan McGill-
Aby uogólnić swoje treningi relaksacyjne, muszą odbywać się stopniowo. Po pierwsze, ćwiczenie zaczynaj w miejscu cichym i spokojnym. Gdy zrobisz to, musisz zacząć używać relaksacji w sytuacjach, które zawsze powodują nerwowość. Zacznij od tych lżejszych, a potem krok po kroku przejdź do bardziej skomplikowanych.
Jak widać, relaksacja to umiejętność, której można się nauczyć i poprawić. Gdy już osiągniesz ją, będziesz mógł używać w sytuacjach, w których czujesz się zestresowany lub zaniepokojony.
Dzięki temu będziesz mieć środek, który przyniesie Ci spokój i pomoże stawić czoła nieprzyjemnym sytuacjom, które wcześniej omijałeś. Więc zacznij ćwiczyć!
Obrazki wstawione dzięki uprzejmości Ryana McGuire’a.