Duże wymagania wobec siebie powodują problemy psychiczne

Chociaż ważne jest, aby wyznaczać sobie cele i dążyć do ich osiągnięcia, skrajne ambicje mogą być niezwykle szkodliwe dla zdrowia. Nadmiernie duże wymagania wobec siebie, połączone z dysfunkcjonalnym perfekcjonizmem, może generować dyskomfort psychiczny. Na przykład możesz doświadczyć poczucia winy i samobiczowania.

W dzisiejszym artykule przyjrzymy się niektórym możliwym źródłom zawyżonych wymagań, psychologicznym problemom, jakie mogą one wywołać, oraz niektórym strategiom zmiany.

Duże wymagania wobec siebie

Duże wymagania wobec siebie przejawiają się w sposobie, w jaki kierujesz swoim zachowaniem w kierunku osiągnięcia nierealistycznych celów lub spełnienia narzuconych sobie standardów, które są zbyt sztywne i wymagające. Przekłada się to zatem na niezadowolenie z tego, co robisz, nieumiejętność rozpoznania swoich osiągnięć oraz silną i szkodliwą skłonność do samokrytyki.

Jeśli jesteś zbyt wymagający wobec siebie, masz tendencję do oceniania swoich wyników tylko przy użyciu kryteriów bezwzględnych jako punktu odniesienia. Innymi słowy, czujesz, że po prostu zrobiłeś coś dobrze lub źle. Nie oceniasz obiektywnie żadnych innych czynników, które mogłyby wpłynąć na Twój sukces lub porażkę. W konsekwencji masz niestabilną i zmienną samoocenę. Na przykład możesz bardzo szybko przejść od dumy i radości do frustracji i gniewu.

Podobnie, jeśli jesteś zbyt wielkim perfekcjonistą, będziesz postrzegać walidację zewnętrzną jako niezwykle ważną i będziesz się bać potencjalnie negatywnych ocen.

Podsumowując, samozapotrzebowanie i perfekcjonizm to cechy wielowymiarowe. Z jednej strony tworzysz te nadmiernie wysokie standardy wydajności. Z drugiej strony wywołujesz uczucie niepokoju, ponieważ boisz się, że nie spełnisz tych standardów.

Skąd biorą się nadmierne wymagania wobec nas samych?

Będąc wielowymiarową cechą twojej osobowości, wymagania wobec samego siebie mogą mieć różne pochodzenie w odniesieniu do Twojej historii życia.

Możliwe, że nauczyłeś się tego rodzaju perfekcjonizmu. Może to mieć swoje korzenie w normach kulturowych Twojego wychowania. Ewentualnie nauczyłeś się tego bezpośrednio od swojej rodziny.

Na przykład, być może Twoi rodzice komentowali Twoje oceny lub byli wobec Ciebie zbyt surowi. Te doświadczenia z dzieciństwa mogą zostać wprowadzone do Twojego dorosłego życia i doprowadzić Cię do rozwinięcia szkodliwych wzorców wymagań od siebie.

Z drugiej strony wymagania mogą również powstać w różnych momentach Twojej osobistej historii. Może to być związane z momentem, w którym czułeś, że możesz bardziej się starać, aby osiągnąć cel. Albo nawiązują do momentu w przeszłości, kiedy wierzyłeś, że starając się bardziej, osiągniesz społecznie akceptowany standard wydajności.

Oczywiście te dysfunkcjonalne formy perfekcjonizmu mogą również pochodzić z relacji społecznych, które zbudowałeś. Być może w pewnym momencie porównywałeś się do kogoś innego i chciałeś go naśladować. Albo czułeś, że konieczne jest zmuszanie się z Twojej strony do bycia częścią grupy lub bycia akceptowanym przez partnera.

Duże wymagania wobec siebie mogły się pojawić lub zwiększyć swoją moc w różnych momentach w Twojej przeszłości.

Jak bycie wymagającym od siebie na Ciebie wpływa?

Ogólnie rzecz biorąc, niewielka lub żadna elastyczność kryteriów, które zbudowałeś, może być źródłem Twojego cierpienia. Bycie nadmiernie wymagającym od siebie może generować objawy depresji i lęku. Jest tak, ponieważ czujesz, że po prostu nie jesteś wystarczająco dobry, co wpływa na postrzeganie własnej wartości osobistej.

Może to mieć negatywny wpływ na Twoją samoocenę i prowadzić do zbytniego współzawodnictwa. Alternatywnie możesz doświadczyć poczucia izolacji, które może również wpłynąć na Twoje relacje emocjonalne.

Ponadto te wysokie poziomy wymagań często prowadzą do bezczynności. Możliwe jest, że z powodu nieosiągalnego charakteru Twoich standardów, skończysz z niemożnością ruchu. W efekcie nie będziesz w stanie działać z powodu strachu, jaki generuje w Tobie możliwość porażki. To w końcu spowoduje, że stracisz szanse lub nie wykorzystasz swojego czasu w najlepszy sposób. W konsekwencji napędzasz cykl oskarżeń, ponieważ Twoje działania nie pasują do wyidealizowanego modelu, który zbudowałeś dla siebie.

Co więcej, możliwe jest nawet, że wpłynie to na Twoje ciało. Stres, który często towarzyszy wymaganiom wobec siebie, może powodować bezsenność, problemy żołądkowo-jelitowe, ciągłe zmęczenie i napięcie mięśni.

Czy można to jakoś zmienić?

Jak wspomnieliśmy wcześniej, sam uczysz się stawiać sobie wymagania. Dlatego możesz się tego też oduczyć. Dobrym pierwszym krokiem jest zmiana sposobu mówienia do siebie. Na przykład zamień „muszę” na „chcę” lub „chciałbym zrobić”. To stopniowo zmieni sposób, w jaki oceniasz własne wyniki. Jest to pierwszy krok w kierunku zobaczenia w inny sposób odbicia, które daje Ci Twoje wewnętrzne lustro.

Docenianie swoich osiągnięć i dostrzeganie wysiłku, jaki włożyłeś w ich osiągnięcie, może być kolejną strategią zarządzania perfekcjonizmem. Pamiętaj, że istnieje kilka zdrowych przejawów wymagań wobec samego siebie. Prowadzą Cię do celów, pozwalają rozpoznać i zmienić swoje błędy oraz pomóc w rozwoju osobistym.