Istnieją jednak sposoby bycia, pojmowania świata i zachowania, które mogą być problematyczne. Ludzie bezkompromisowi bez wątpienia należą do tej kategorii. I właśnie w tym tkwi odwieczne wyzwanie: jak stawić czoła trudności życia z kimś, kto ma bardzo kanciasty charakter.
Upór, sztywność… Ludzi nieprzejednanych moglibyśmy zdefiniować na wiele sposobów, a być może w większości z nich zaklasyfikowalibyśmy ich jako ludzi o zamkniętych umysłach.
Bardzo trudno jest żyć razem z nimi, a nawet dzielić z nimi przestrzeń. Z zasady bowiem trzymają się własnego punktu widzenia i nie potrafią słuchać ani brać pod uwagę innych. Ludzie bezkompromisowi nie ułatwiają innym życia.
Czy mamy do czynienia z chorobą? Oczywiście, że nie. Czy to zaburzenie psychiczne? Również nie. Przecież zwykłych cech osobowości nie możemy zaliczyć do stanów klinicznych.
Zabawne jest to, że nie ma zbyt wielu badań dotyczących tego typu profili. Można powiedzieć, że jest zbyt wiele popularnych poglądów, a mało informacji. Jednak może być interesujące wejście w szczególny labirynt osób, które określają się przez tak wyraźny konserwatyzm poznawczy. Przeanalizujmy to.
Czym się charakteryzują ludzie bezkompromisowi?
Jest coś istotnego, z czego powinniśmy sobie zdawać sprawę. Wszyscy mamy prawo do bezkompromisowości w kwestii tego, co nam się nie podoba lub nie pasuje do naszych wartości. Robienie tego z szacunkiem i asertywnie jest częścią najbardziej podstawowego repertuaru naszych umiejętności społecznych.
Teraz ważne jest, aby to ćwiczenie obronne nie stało się stałym elementem twojego własnego zachowania. Tymczasem to ostatnie zachowanie definiuje właśnie ludzi bezkompromisowych. Praktyka i wytrwała postawa w opozycji, zamiłowanie do konfliktu, obsesja ciągłej niechęci i sztuka uporu.
Przed chwilą zwracaliśmy uwagę na fakt, że nie ma zbyt wielu badań dotyczących tej cechy z punkty widzenia psychologii osobowości. Jednak z drugiej strony był obszar, który interesował się tą cechą.
Psychologia społeczna zawsze chciała poznać i pogłębić mechanizmy oporu przed zmianą (Zuwerink i Devine, 1996). Co sprawia na przykład, że dana osoba odmawia zmiany swojego stanowiska, aby dojść do porozumienia?
Dlaczego ktoś nie jest w stanie wziąć pod uwagę innych argumentów poza własnymi, nawet jeśli są one słuszne? Naukowcy z Uniwersytetu Rey Juan Carlos w Madrycie (Hiszpania) dają nam pewne wskazówki w jednym ze swoich badań.
Cechy, którymi wyróżniają się ludzie bezkompromisowi
Wszyscy znamy kogoś, z kim bardzo trudno jest rozmawiać czy dojść do porozumienia. Mogą to być współpracownicy, przyjaciele, sąsiedzi, a nawet członkowie rodziny. Skąd się bierze ten upór, który łączy się z egoizmem? Analizujemy to poniżej.
- Nieelastyczność poznawcza, zdefiniowana jako niezdolność do zmiany zdania. To podstawowa umiejętność pozwalająca nam się uczyć, doskonalić poprzez integrowanie nowej wiedzy.
- Innym bardzo interesującym czynnikiem jest reaktancja psychologiczna, czyli prościej tak zwany “opór psychiczny”. Ta głoszona przez Brehma teoria definiuje sytuacje, w których normy, sugestie lub afirmacje obce ich własnym są automatycznie odrzucane przez osoby, które je interpretują jako wyzwanie dla ich własnej wolności.
- Ludzie bezkompromisowi są zawsze w pogotowiu, czujni. Są również bardzo wrażliwi na komentarze lub zachowanie innych. Mają tendencję do interpretowania wszystkiego jako zagrożenia dla własnej godności.
- Ponadto umysły te kształtuje konserwatyzm poznawczy i w związku z tym odmawiają zmiany zdania, myślenia w inny sposób. Ponadto wykazują wyraźną niezdolność do elastycznego działania, gdy okoliczności wymagają niezbędnej zmiany.
- Nieuzasadniona wytrwałość w pewnych myślach w celu zwiększenia poczucia kontroli i uzyskania poczucia bezpieczeństwa. Oznacza to, że czynnik ten pojawia się w sytuacjach, w których człowiek kurczowo trzyma się swoich pomysłów, uprzedzeń i stereotypów, ponieważ potrzebuje, aby świat pozostał przewidywalny. Wszystko, co różni się od tego, co myślę, co rzuca wyzwanie mojemu kwadratowemu światu, odbierane jest jako zagrożenie, przed którym się bronię.
Jak traktować ten profil osobowości?
Jak żyć z kimś, z kim nie da się rozmawiać? Jak pracować lub osiągać porozumienia z bezkompromisowymi ludźmi? Wydaje się to trudne, jednak coś działa już na naszą korzyść: znamy pochodzenie ich zachowań. Nic nie ma takiego znaczenia, jak świadomość, które sznurki poruszają tak problematyczne profile.
Zastanówmy się teraz nad kilkoma strategiami, które mogą być pomocne.
Jak skutecznie przetrwać chroniczną nieustępliwość
Aby dawać sobie radę na co dzień z chroniczną bezkompromisowością, potrzebujesz przede wszystkim cierpliwości i spokoju. Jeśli stracimy nerwy, w pełni wkroczymy na teren nieprzejednanych, gdzie będziemy mieli wszystko do stracenia.
Zaleca się więc wznieść się zawsze ponad tę problematyczną osobowość, a jednym ze sposobów na to jest osiągnięcie równowagi psychicznej, której im brakuje. Poniższe wskazówki mogą nam w tym pomóc.
- Zawsze okazuj szacunek osobisty. Bez względu na to, jak zareaguje druga osoba, należy jej okazywać szacunek.
- Kiedy prowadzisz dyskusję lub dialog z tymi ludźmi, załóż, że w większości przypadków niczego nie osiągniesz. Nie wpadaj w obsesje na punkcie ich przekonywania.
- Zamiast się z nimi kłócić, pozwól im przedstawić jak najwięcej argumentów na temat tego, o czym mówisz. Najczęściej twardogłowi zawsze wysuwają bardzo słabe argumenty oparte wyłącznie na własnych przekonaniach. Prędzej czy później łatwo będzie im zaprzeczyć.
- Unikaj stawiania się na tym samym poziomie. Ważne jest, abyś miał dobrą kontrolę nad swoimi emocjami.
- Ustal granice i limity. Na brak szacunku reaguj asertywnością: „proszę, proszę nie podnoś na mnie głosu”.
- Wyjaśnij w prosty sposób skutki, jakie może mieć bezkompromisowe zachowanie. Każdy, kto odmawia pogodzenia się z innymi lub szanowania innych, prędzej czy później poniesie konsekwencje. Ludzie bezkompromisowi powinni być o tym poinformowani.
Podsumowując, każdy z nas ma w pewnym stopniu do czynienia z osobowością o tendencjach do nieustępliwości i nieprzejednania. Ostatecznie uczymy się, jak przetrwać w otoczeniu „fauny” wszelkiego rodzaju zachowań i ludzie bezkompromisowi nie stanowią wyjątku.
Bibliografia
Wszystkie cytowane źródła zostały dokładnie sprawdzone przez nasz zespół, aby zapewnić ich jakość, wiarygodność, trafność i ważność. Bibliografia tego artykułu została uznana za wiarygodną i posiadającą dokładność naukową lub akademicką.
- Haas, I. J. (2016) The Impact of Uncertainty, Threat, and Political Identity on Support for Political Compromise. Basic and Applied Social Psychology; 38(3): 137-152.
- Aguilar, P. et. Al. (2013) Psychological distance increases uncompromising consequentialism. Journal of Experimental Social Psychology; 49(3): 449-452.