Jak pomóc dziecku przezwyciężyć traumę?

Jak pomóc dziecku przezwyciężyć traumę? Najpierw warto zdefiniować to pojęcie. Jak podają McCann i Pearlman (1990),

“wydarzenie jest traumatyczne z punktu widzenia psychologicznego, gdy stanowi zagrożenie związane z nagłym atakiem przekraczającym posiadane przez jednostkę zdolności radzenia sobie lub zaburza punkty odniesienia, do jakich jednostka odwołuje się zwykle w celach rozumienia świata i konfrontowania się z nim”.

Zarówno w dzieciństwie jak i w dorosłym życiu traumy bywają zróżnicowane  (w dorosłym życiu związane są głównie z przemocą, atakami, śmiercią itp.) W dzieciństwie to zwykle wynik nękania, maltretowania, śmierci lub oddalenia się bliskiego, strachu przed odrzuceniem, separacji od matki, upokorzeń itp.

W poniższym artykule podchodzimy do tej kwestii w sposób ogólny. Warto jednak zaznaczyć, że typy traumy bywają zróżnicowane.

Podpowiadamy zatem jak pomóc dziecku przezwyciężyć traumę. Zwrócenie się po wsparcie psychologa to zwykle pierwszy krok do oceny sytuacji. Dowiedz się, jak wesprzeć malucha w tak trudnej sytuacji.

Profesjonalne wsparcie może pomóc dziecku przezwyciężyć traumę

Pierwszym krokiem, jaki warto zrobić, by pomóc dziecku z traumą jest zgłoszenie się po profesjonalną pomoc. Psycholog pomoże dziecku przeciwstawić się problemowi i poradzić sobie z traumą.

Poza przezwyciężeniem traumy konieczne jest także jej przepracowanie, wcielenie jej w swoją historię. Można to osiągnąć jedynie dzięki profesjonalnej pomocy. Zdrowie psychiczne to temat, który należy traktować poważnie.

Co więcej, zależnie od rodzaju przeżytej traumy i jej konsekwencji psychologicznych dla dziecka, warto ocenić, czy pomoc tego rodzaju jest konieczna. Jeśli trudne doświadczenie nie utrudnia dziecku życia i nie psuje jego samopoczucia, wystarczy mu nasze wsparcie w procesie. Jednak mimo wszystko warto na początek zasięgnąć profesjonalnej rady.

Wyrażanie uczuć

Najpierw warto pomóc straumatyzowanemu dziecku wyrazić to, co czuje. Nie chodzi o to, że musi się na nas otwierać tak, jak sobie tego życzymy. Chodzi o zapewnienie mu strategii i narzędzi do skutecznego wyrażania uczuć. Warto zaoferować dziecku bezpieczną przestrzeń, gdzie poczuje się bezpieczne i spokojne.

Dobrym narzędziem jest rysowanie – w ten sposób dzieci wyrażają swój krajobraz wewnętrzny. Dziecko powinno umieć wyrażać nie tylko to, co czuje, ale także to, co przeżyło w trakcie traumatycznych wydarzeń (przypominanie sobie ich może pomóc; powinno się to jednak odbywać pod nadzorem specjalisty).

Wyrażanie uczuć przez dziecko pomaga nam zrozumieć jego stan emocjonalny. Drogą do tego są słowa, rysunki, filmy, książki, gesty…Warto pomóc dziecku znaleźć odpowiedni dla niego sposób wyrażania się. Nawet okrojone informacje przekazywane przez dziecko mają nieskończenie cenny charakter.

Podtrzymywanie rutyny

Rutyna może pomóc dziecku poczuć się bezpiecznie i na nowo poczuć, że kontroluje swoje otoczenie. Ułatwia to dziecku ekspresję. Ustalony plan dnia może pomóc maluchowi powoli przetwarzać trudne doświadczenia przy poczuciu istnienia stałych punktów odniesienia.

Ćwiczenia oddechowe

Ćwiczenia oddechowe mogą pomóc zredukować niepokój i inne objawy związane z nadmiernym pobudzeniem organizmu. Po traumatycznym doświadczeniu ciało i umysł często przejawiają konkretne objawy takie jak napięcie, drażliwość, zamartwianie się…

W takich przypadkach świadoma praktyka oddechowa przynosi pozytywne efekty. Wspólne ćwiczenia stanowią dodatkowe wsparcie dla malucha (chociaż z czasem może także podejmować je sam).

Pozytywne wzmocnienia

By pomóc dziecku przezwyciężyć traumę, warto okazywać mu zainteresowanie i miłość. Po trudnych doświadczeniach wiele osób odczuwa spadek poczucia własnej wartości. Dlatego warto wesprzeć rozwój dziecka, słuchać go, poświęcać mu czas i sprawiać, by czuło się kochane i ważne.

Wykorzystuj więc pozytywne momenty, by je nagradzać i chwalić. Nie musisz tego robić poprzez oferowanie rzeczy materialnych. Pozytywne wzmocnienia to także przejawy miłości takie jak przytulanie, całusy, miłe słowa, wspólnie spędzany czas…

Warto doceniać też zdolności i wysiłki dziecka (chociaż nie zawsze pochwały muszą być zasłużone konkretnymi działaniami).

W procesie przepracowywania traumy ważne jest mówienie o przeżytym doświadczeniu i związanym z nim uczuciach. Następnie dochodzi do przetworzenia doświadczenia i wcielenia go w swoją historię. Dzieciom nie przychodzi to łatwo.

Dlatego konieczne jest proszenie o profesjonalną pomoc w przypadkach, gdy trauma poważnie zaburza codzienne funkcjonowanie dziecka.

Poza zgłoszeniem się do psychologa warto przestrzegać naszych podpowiedzi, by pomóc dziecku przepracować doświadczenie i powoli wrócić do normalności oraz odzyskać kontrolę nad własnym życiem i samopoczuciem.

Co więcej, ważne jest zapewnianie dziecku przestrzeni do wyrażania wątpliwości i strachu, które dręczą je po traumie. Przede wszystkim maluch nie powinien czuć się sam – zapewnij mu zatem poczucie bezpieczeństwa i ochronę.