Wyobraź sobie, że dziecko zbiło talerz a jego ojciec lub matka szybko biegnie, żeby go skarcić. Dlatego maluch decyduje się skłamać, aby uniknąć nagany. Atmosfera, którą się tworzy w ten sposób może okazać się nie do zniesienia. W konsekwencji powoli zatraca się szczerość w dzieciństwie.
To naturalne, ponieważ niewiele dzieci, podobnie jak i dorosłych, lubi otrzymywać kary i nagany za każdy popełniony błąd.
Co możemy zrobić? Po pierwsze, pamiętaj, że promowanie wartości, takich jak szczerość w dzieciństwie, jest bardzo korzystne dla dzieci. Do tego stopnia, że poprawia nawet inteligencję emocjonalną u naszych najmłodszych.
Aby więc dzieci nie kłamały, gdy popełniają błędy lub nie chcą czegoś robić, koniecznie trzeba stworzyć pozytywny klima. Taki, w którym można ujawniać i dyskutować problemy. Taki, w którym nie ma ryzyka, że każda niechciana sytuacja zamieni się w dramat.
Przed chwila podaliśmy przykład zbitego talerza. Jednak sytuacji, w których dziecko może pomyśleć, że coś ugra dzięki kłamstwu, jest wiele. Kiedy nie chce czegoś zjeść, nie ma ochoty odrabiać lekcji, nie chce iść spać…
Jak szczerość w dzieciństwie pomaga wzmocnić inteligencję emocjonalną
Poprzez szczerość dziecko wzmacnia również swoje poczucie własnej wartości. Dlatego ważne jest, abyśmy jako rodzice, dorośli lub opiekunowie nie używali kłamstw do kierowania jego zachowaniem.
Gdy dziecko rośnie, poznaje różnicę między kłamstwem a prawdą. W tym momencie może dostrzec, że wiele lekcji, które otrzymało od swoich rodziców, nie było prawdziwych. W ten sposób rozumie, że oni, a co za tym idzie świat dorosłych, którego przedstawicielem są rodzice, aprobuje kłamstwo jako środek do osiągnięcia celów.
Od piątego roku życia dziecko jest już w stanie sceptycznie podchodzić do pewnych stwierdzeń, które możemy wypowiadać. Znajdujemy się więc w krytycznym momencie, w którym mogą nas wziąć jako wzór postępowania.
A jeszcze większe znaczenie ma to po ukończeniu przez dziecko ośmiu lat, kiedy umiejętnie odróżnia już celowy błąd od oszustwa.
Kiedy dzieci zaczną dostrzegać potencjał, jaki daje kłamstwo, nie rozumiejąc jednocześnie szkody, jaką może wyrządzić, może być trudno odwrócić ten proces. Jako istoty ludzkie korzystamy z bardzo potężnych mechanizmów umysłowych, aby uniknąć widzenia tego, czego nie chcemy widzieć.
Dlatego ważne jest, aby poznać pewne elementy, które możemy wdrożyć, aby dzieci podążały ścieżką szczerości, akceptując swoje błędy i ograniczenia.
„Bądź szczery, nawet jeśli prawda jest niewygodna. Bo będzie gorzej, jeśli spróbujesz ją ukryć”.
-Bertrand Russell-
Jak można wpajać szczerość już w dzieciństwie
Włączenie asertywności do edukacji dzieci jest jedną z najlepszych metod, aby poznały wartość szczerości. Możemy je uczyć, że mają prawo domagać się prawdy, żeby nikt ich nie okłamywał ani nie próbował nimi manipulować. Prawo, które przysługuje również innym.
Ponadto, w swoim naturalnym rozwoju, dziecko uczy się rozróżniać dobro od zła. Stawia czoła swoim swoim niepowodzeniom a także znajduje alternatywy dla pokonywania przeszkód i osiągania celów. Ale przede wszystkim uczy się motywowane miłością i rozsądnym rozumowaniem. Aby to osiągnąć, stosuj następujące zalecenia:
Nie oceniaj
Dzieci, zwłaszcza bardzo małe, nie robią niczego ze złych pobudek. Jeśli nieustannie oceniamy, blokujemy możliwość rozumowania, refleksji i analizowania, czy istnieją ukryte pobudki, które być może nam umykają. Co kryje się za kłamstwem? Zamiast go oceniać, przyjrzyjmy się sytuacji i porozmawiajmy z maluchem.
Aktywnie słuchaj
Kluczowe jest uważne słuchanie malucha, bez okazywania impulsywnych reakcji. W ten sposób lepiej go zrozumiemy i będziemy mogli przeanalizować, czy kłamie, wyobraża sobie historie lub ma inny zamiar niż powiedzenie prawdy.
Koryguj w sposób asertywny, aby już w dzieciństwie uczyć maluchy czym jest szczerość
W wielu przypadkach będziemy musieli skorygować dziecko. To normalne, to część ich wychowania. Ale musimy być asertywni, aby maluch lepiej przyjął skarcenie i zastanowił się przed podjęciem podobnych działań w przyszłości.
Stosuj pozytywne wzmocnienie
Zawsze osiągamy lepsze rezultaty, jeśli stosujemy pozytywne wzmocnienie. Kiedy maluch postępuje poprawnie i szczerze, nie wahajmy się go nagrodzić, pokazując, jak bardzo nam się podoba, że tak postąpił.
W ten sposób zwiększamy prawdopodobieństwo, że powtórzy to zachowanie lub inne, które idą w tym samym kierunku. A jednocześnie zmniejszamy prawdopodobieństwo tych zachowań, które są niekompatybilne i nie prowadzą do nagrody.
Jesteś wzorem dla dziecka, zarówno w dobrym jak w złym postępowaniu
Pamiętaj, że jako dorośli, rodzice i opiekunowie zawsze jesteśmy wzorem do naśladowania dla dzieci. Nie ma sensu wypowiadać jakiejś mądrej rady, jeśli sami nie postępujemy zgodnie z tą lekcją. Dlatego ucząc dzieci, najlepiej dać im żywy przykład tego, czym jest szczerość, której maluch potrzebuje.
Nie należy zapominać, że dzieci mają skłonność do naśladowania autorytetów, czyli przede wszystkim rodziców, nauczycieli i starszego rodzeństwa. Zawsze miejmy na uwadze tę odpowiedzialność, kiedy coś robimy lub mówimy w obecności dziecka.
Pamiętaj, szczerość i uczciwość w dzieciństwie wzmacnia inteligencję emocjonalną. Jeśli chcesz, aby Twoje maluchy były samowystarczalne, odpowiedzialne i pewne siebie, bardzo ważne jest, aby dobrze znały swoje emocje.
Bibliografia
Wszystkie cytowane źródła zostały dokładnie sprawdzone przez nasz zespół, aby zapewnić ich jakość, wiarygodność, trafność i ważność. Bibliografia tego artykułu została uznana za wiarygodną i posiadającą dokładność naukową lub akademicką.
Giráldez Hayes, A., Prince, E.M. (2017). Habilidades para la vida: Cómo aprender a ser y aprender a convivir en la escuela. Madrid: Ediciones SM – Biblioteca Innovación Educativa.