Wykazano, że samowspółczucie promuje zdrowy tryb życia i sprzyja bardziej pozytywnym stanom psychicznym.
Samowspółczucie jest interpretowane na różne sposoby. Jego znaczenie w psychologii wiąże się ze zdolnością do bycia mniej krytycznym i bardziej wybaczającym wobec siebie, dając bardziej realistyczny obraz naszej sytuacji.
Samowspółczucie polega na traktowaniu siebie z empatią, byciu życzliwym dla siebie, bez krytykowania lub osądzania siebie za błędy. Pozwala nam utrzymać motywację, bez nadmiernego martwienia się o sukces lub porażkę we wszystkim, co robimy lub czego nie robimy.
Reprezentuje umiejętność refleksyjnej i pielęgnującej inteligencji emocjonalnej. Pozwala nam otworzyć przestrzeń, aby poznać siebie, zadbać o siebie i skupić się na wszystkim, co się nam przydarza. Dzięki niej wreszcie patrzymy na siebie.
Nie zawsze możemy dostać to, czego chcemy i spełnić oczekiwania, które sami sobie postawiliśmy. Dlatego, gdy nie akceptujemy tej rzeczywistości, cierpienie pojawia się w postaci stresu, frustracji i samokrytyki.
Jeśli jednak zaakceptujemy tę rzeczywistość jako element dynamiki życia każdego człowieka, doświadczymy pozytywnych emocji, takich jak współczucie. Pomagają one przeżywać nam każdą sytuację w bardziej efektywny sposób.
Brak współczucia dla nas samych
Jeśli nie okazujemy sobie samowspółczucia, możemy doświadczyć:
- Gniew i trudności w łączeniu się z samym sobą, które prowadzą do izolacji.
- Nieodpowiedzialność: chodzi o obwinianie innych za własne cierpienie. Mamy wizję życia w czerni i bieli, bez niuansów. I ogromną trudność w zaakceptowaniu, że jesteśmy w stanie generować zmiany w teraźniejszości, które w rzeczywistości zależą tylko od nas samych.
- Pogarda: to poczucie niezdolności i bezbronności, któremu towarzyszy komunikacja werbalna i niewerbalna.
- Beznadziejność: trudno nam cieszyć się chwilą i myśleć, że nadejdą lepsze czasy.
- Bez celu: czujemy się zagubieni. Nie widzimy sensu życia.
Przez brak samowspółczucia trudno nam pamiętać, że dzięki każdemu przeżytemu doświadczeniu możemy wydobyć z nas to, co najlepsze. I że będzie to pomocne, gdy przejdziemy przez podobne sytuacje w przyszłości.
Współczucie i samowspółczucie
Współczucie rodzi się z dostrzegania cierpienia drugiego człowieka poprzez otwartą postawę, bez osądzania jego doświadczenia. Oprócz dostrzegania cierpienia oznacza też empatię i inicjatywę, aby ulżyć drugiej osobie.
Współczucie to umiejętność okazywania życzliwości cierpiącym. Pomaganie tym, którzy jej potrzebują, co prowadzi do zaangażowania w błędy i słabości.
Samospółczucie jest taką samą postawą pomocy i protekcjonalności, ale wobec nas samych. Możemy to zrozumieć dzięki następującym elementom.
- Życzliwość, która pojawia się jako umiejętność zrozumienia i empatii wobec siebie, gdy czujemy się niewpasowani, niekompetentni, niezbyt asertywni itp.
- Bycie ludzkim. Ma to związek z unikaniem izolacji, gdy cierpimy. Pamiętaniem, że wielu ludzi przechodzi przez tę samą sytuację oraz zrozumieniem, że błędy, niedoskonałość i ból są częścią doświadczenia i istoty ludzkiej.
- Uważność. Zdolność do obiektywnego obserwowania naszych doświadczeń nie oceniając ich. Patrząc z wyważonej perspektywy na emocje, nie negując ani tłumiąc bólu, ani nie identyfikując się wyłącznie z nim.
Samospółczucie jest ściśle związane z odpornością psychiczną, czyli zdolnością do przezwyciężania traumy i wychodzenia z niej silniejszym. Chodzi więc o umiejętność uspokojenia się, rozpoznawania błędów i uczenia się na ich podstawie.
Wiąże się z kolei z dobrym stanem emocjonalnym, optymizmem, satysfakcją życiową, autonomią i mądrością. A także przyczynia się do zmniejszenia uczuć lęku, stresu i wstydu.
Zalety płynące z samowspółczucia
Mając zbyt wysokie wymagania i i będąc zbyt krytycznym wobec siebie, gdy rzeczy nie dzieją się zgodnie z naszymi oczekiwaniami jedynie zwiększamy poczucie dyskomfortu. Wynika to ze standardów doskonałości, które sobie wyznaczyliśmy. I które zwiększają poczucie frustracji i niezdolności.
Dzięki samowspółczuciu możemy przeanalizować, w jaki sposób traktujemy siebie, gdy coś nam się nie udaje. Wysłuchamy siebie odkładając na bok poczucie winy i krytykę.
Samowspółczucie pomaga nam wzmacniać postawę szacunku i empatii wobec nas samych opartych na trosce, zamiast na krytyce, gdy cierpimy lub kiedy czujemy, że zawiedliśmy.
Ludzie o wysokim stopniu samowspółczucia mają lepsze spojrzenie na swoje problemy. Czują się też mniej odizolowani i mogą odczuwać mniej lęku oraz wzrost samoświadomości swoich problemów.
Współczucie pozwala lepiej radzić sobie z negatywnymi myślami wraz z rozwojem regulacji emocjonalnej. Zwiększa także pozytywne emocje i pomaga ustalić poczucie więzi społecznych i zadowolenia z życia.
Możliwe jest zachowanie odpowiedniej perspektywy i większej elastyczności poznawczej, co ma związek z lepszą umiejętnością dostosowywania się do zmian.