Wyobraź sobie przez chwilę, że nie jesteś w stanie rozpoznać swoich palców. Że nie możesz wykonywać zadań wymagających delikatnych ruchów. Czy jest to możliwe przy braku fizycznego uszkodzenia palca? Tak, ta choroba to zespół Gerstmanna.
Zespół Gerstmanna jest rzadką chorobą neurologiczną. Jest znany z uwagi na bardzo charakterystyczną cechę: niezdolności pacjenta do rozpoznania własnych palców. Jednak poza tym objawem jest to znacznie bardziej złożona choroba. Objawy zazwyczaj pojawiają się po urazie.
Jego nazwa pochodzi od Josefa Gerstmanna, młodego asystenta na Wydziale Neurologii Uniwersytetu Wiedeńskiego w Austrii. Ten student opisał zestaw objawów u kobiety, która doznała udaru mózgu. Choroba, która miała objawy agrafii, agnozji cyfrowej i akalkulii dostała jego imię.
Zespół Gerstmanna – przyczyny
Po pierwsze należy zauważyć, że większość zgłaszanych przypadków wynika z problemu naczyniowego. Wydaje się, że jest to główna przyczyna tego syndromu charakteryzującego się nieumiejętnością rozpoznawania palców i niemożnością operowania nimi. Objawy można podsumować jako:
- Agnozja cyfrowa. Nieumiejętność rozpoznania palców u rąk. Pacjent zachowuje się tak, jakby nie miał palców.
- Agrafia. W połączeniu z powyższym objawem ludzie ci tracą zdolność wyrażania siebie poprzez pisanie.
- Akalkulia. Osoby z zespołem Gerstmanna tracą także zdolność do wykonywania prostych operacji arytmetycznych.
- Dezorientacja. Niemożność prawidłowego ustawienia się w przestrzeni myląc lub nie rozpoznając różnicy między lewą a prawą.
Zespół Gerstmanna: obrażenia i urazy
W 1930 roku Gerstmann skończył opisywać syndrom badając obrażenia swoich pacjentów. U większości stwierdzono uszkodzenie dominującego płata ciemieniowego, a dokładniej zakrętu kątowego.
W płacie ciemieniowym znajduje się homunkulus Penfielda, somatosensoryczne mapowanie ciała. W płacie ciemieniowym znajduje się określony obszar skupiony na palcach.
Obszar ten jest znacznie większy w stosunku do reszty ciała, ze względu na znaczenie i liczbę zakończeń nerwowych, które mają nasze dłonie.
Zakręt kątowy
Ten szczególnie uszkodzony obszar w zespole Gerstmana zajmuje tylną część płatu ciemieniowego. Jest on związany z interpretacją języka, czyli przypisaniem wspólnego kodu dla informacji wizualnych i dźwiękowych.
Ogólnie rzecz biorąc, pacjenci z tym zespołem mają problem naczyniowy w lewej środkowej tętnicy mózgowej, która zasila zakręt kątowy.
Objawy kliniczne
Należy wyjaśnić, że zespół Gerstmanna zwykle nie przedstawia się w całości. Oznacza to, że nie muszą pojawić się trzy główne objawy, aby można było postawić diagnozę.
W wielu przypadkach nie pojawia się agrafia, a na jej miejscu występuje afazja semantyczna. Jest to bardzo powszechny defekt w rozumieniu struktur logiczno-gramatycznych.
Zespół Gerstmanna dzisiaj
Ponieważ zespół ten został opisany dawno temu postęp nauki doprowadził do dyskusji na temat wielu jego elementów. Obecnie omawia się organiczną podstawę tego zespołu sugerując inne obszary płata ciemieniowego w jego etiologii.
Większość pacjentów wykazuje zmiany w lewym płacie ciemieniowym, dominującej półkuli populacji osób praworęcznych. Anomalie występują na poziomie korowym, to znaczy w złożonych obszarach przetwarzania.
Diagnoza
Głównymi dyscyplinami odpowiedzialnymi za postawienie diagnozy tego zespołu są neurologia i neuropsychologia. Często rozpoznaje się chorobę proponując zadania wymagających rozpoznania palców.
Z punktu widzenia neurologii diagnoza rozpoczyna się od badań eksploracyjnych i jest potwierdzona tomografią lub rezonansem magnetycznym, który pozwala zobaczyć uszkodzoną tkankę. Neuropsychologia z kolei jest odpowiedzialna za ocenę upośledzenia zdolności poznawczych poprzez obserwację kliniczną.
Leczenie
Zabiegi są również podzielone i zróżnicowane w zależności od specjalisty. Podsumowując, zawsze konieczne jest łączone podejście z punktu widzenia neurologii i psychologii.
- Leczenie neurologiczne. Podejście to opiera się na usuwaniu szkód organicznych za pomocą standardowych procedur. Wtedy leczenie będzie zależeć od tego, czy przyczyną był guz naczyniowy czy guz mózgu.
- Leczenie neuropsychologiczne. Takie podejście opiera się na pracy nad funkcjami poznawczymi dotkniętymi urazem. Ponadto, biorąc pod uwagę zmienność objawów leczenie musi być zindywidualizowane i wielodyscyplinarne.
- Psychoedukacja. Informacje i świadomość na temat zespołu są bardzo ważne, aby pracować nad podstawowymi aspektami emocjonalnymi.
Wreszcie, oba zabiegi muszą koncentrować się na funkcjonalnym wyzdrowieniu pacjenta. Mając na celu optymalną wydajność i odrzucenie izolacji.
Pomimo faktu, że zespół Gerstmanna występuje rzadko u populacji ogólnej zwrócił uwagę badaczy i specjalistów ze względu na jego cechy.
Interesujące jest to, że prawidłowe funkcjonowanie mózgu zależy również od prawidłowej funkcji naczyniowej. Dlatego wszystkie czynności, które stanowią czynnik ryzyka dla układu krążenia, będą również stanowić zagrożenie dla układu nerwowego.