Jądro soczewkowate: centrum uczenia się i motywacji

Jądro soczewkowate współpracuje z innymi strukturami jądra podstawnego. Jego połączenia wywierają znaczący wpływ na pozyskiwanie nowych umiejętności i ich poprawianie.

Nasz układ nerwowy pełen jest zaskakujących ciekawostek. Jedna z nich to jądro soczewkowate. To podkorowa struktura mózgu, która między innymi stanowi źródło nauki i motywacji. Jednak gdy mówimy o jądrze soczewkowatym, nie odnosimy się do jednostkowej struktury, ale raczej do ich zespołu.

W dzisiejszym artykule przybliżymy części, cechy charakterystyczne i funkcje związane z tym jądrem. Oprócz tego wyjaśnimy najczęstsze problemy z nim związane oraz płynące z nich konsekwencje. Na samym końcu podzielimy się kilkoma ciekawostkami. W taki razie zaczynajmy!

Jądro soczewkowate i jego części

Na samym początku należy wyjaśnić, że nazwa jądra soczewkowatego wzięła się od jego kształtu przypominającego soczewkę. Zgodnie z książką Neuroscience: Exploring the Brain autorstwa Bearsa, Connorsa i Paradiso, jądro to znajduje się pod w kresomózgowiu i składa się z trzech segmentów podzielonych głównie na dwie struktury. Oto one:

• Skorupa (putamen). Ma okrągły kształt i stanowi zewnętrzną część jądra. Łączy się z istotą czarną śródmózgowia i gałką bladą, co umożliwia przekazywanie informacji między jądrem podstawnym, korą mózgową i wzgórzem.
• Gładka blada (globus pallidus). Znana również jako prążkowie stare. Dzieli się na dwie części: zewnętrzną (lub boczną) i wewnętrzną (lub środkową). Otrzymuje informacje od ciała prążkowanego i przekazuje je do wzgórza oraz kory mózgowej. Posiada segmenty wewnętrzne i zewnętrzne.

Tym samym możemy powiedzieć, że jądro soczewkowate stanowi połączenie dwóch struktur. Powstało z istoty szarej, jest klinowate i łączy się z zewnętrznymi oraz wewnętrznymi kapsułkami. Znajduje się w nim przede wszystkim neuroprzekaźnik GABA, acetylocholina enkefaliny.

W takim razie z jakich części poza jądrem soczewkowatym składa się jądro podstawne?

• Ciało prążkowane,
• Jądro ogoniaste,
• Istota czarna,
• Jądro półleżące,
• Jądro niskowzgórzowe Luysa.

Te źródła stanowią część połączonych ze sobą jąder znajdujących się w układzie limbicznym i komorze trzeciej. Odpowiadają za takie funkcje jak planowanie, integrowanie, kontrola ruchu, uczenie się oraz motywacja.

Pamiętaj, że chociaż w każdej części mózgu istnieją podziały anatomiczne, to nie oznaczają one, że dany obszar pełni samodzielnie tylko jedną funkcję.

Działanie jądra soczewkowatego

To jądro ma wiele funkcji. Oto najważniejsze z nich:

• Motywacja. Integruje informacje, łącząc wiedzę z bodźcami. Czy to nie jest niesamowite?
• Uczenie się. Odpowiada głównie za wiedzę proceduralną. Poza tym bierze udział w procesie kategoryzacji, który wspiera organizowanie informacji. Oprócz tego uczestniczy w zdobywaniu i udoskonalaniu umiejętności.
• Ruchy. Wiąże się z automatyzacją ruchów, ponieważ bierze udział w różnych procesach, choćby adaptacji. Poza tym odgrywa również rolę w utrzymywaniu postawy ciała i kontrolowaniu koordynacji ruchów. Warto również dodać, że skorupa jądra soczewkowatego odpowiada za ruchy mięśni w naszych twarzach i kończynach.

Aby wykonywać te zadania, jądro soczewkowate nawiązuje połączenie z krąg mózgową oraz jądrami wzgórza. Taka komunikacja może odbywać się w obu kierunkach.

Zaburzenia

To jądro może być powiązane z demencjami podkorowymi. Zaliczamy do nich choćby demencję wywoływaną przez chorobę Parkinsona czy chorobę Huntingtona. Łączą się one z niemożnością lub trudnościami z koordynowaniem i wykonywaniem ruchów, którym towarzyszą braki w funkach wykonawczych i pamięci.

Poza tym problemy z jądrem soczewkowatym są łączone z zaburzeniami psychoruchowymi. Jeden z przykładów to ponownie choroba Parkinsona, ponieważ dochodzi podczas niej do zaburzeń jądra działania podstawnego. Spośród innych zaburzeń ruchowych możemy wymieć choćby ataksję, zespół Tourette’a i tiki nerwowe.

Takie jądro stanowi również ośrodek niektórych zaburzeń mentalnych, na przykład zaburzeń obsesyjno-kompulsywnych. Dochodzi do tego, gdy zarówno jądro ogoniaste, jak i skorupa, są nadmiernie aktywne.

Poza tym wydaje się, że nietypowe działanie jądra soczewkowatego wywiera również wpływ na zespół nadpobudliwości psychoruchowej z deficytem uwagi, ponieważ utrudnia motywację i uczenie się oraz prowadzi do pojawienia się tików.

Mówiąc w skrócie, jądro soczewkowate odgrywa kluczową rolę w naszym organizmie. Wiesz już, że jest odpowiedzialne za wiele różnych procesów, takich jak umiejętności ruchowe czy uwaga.

Poza tym pomaga nam również zadbać o lepsze organizowanie i strukturyzowanie przechowywania i przypominania sobie informacji. Tym samym poprawia procesy uczenia się. Jednak gdy coś idzie nie tak, może wywierać bezpośredni wpływ na nasz stan zdrowia, a tym samym na jakość naszego życia.