Czynniki wpływające na korzystanie z usług służby zdrowia i przestrzeganie zasad leczenia bada epidemiologia różnicowa. Przedstawiamy dwa z nich, mianowicie: pięć cech osobowości i współczynnik inteligencji g.
Głównym celem dziedziny badań, którymi zajmuje się epidemiologia różnicowa jest ustalenie związku między inteligencją – lub czynnikiem g – cechami charakteru i późniejszą śmiertelnością.
W badaniu przeprowadzonym przez naukowców z Uniwersytetu w Edynburgu w 2017 r. znaleziono dowody potwierdzające związek między poziomem intelektualnym w dzieciństwie a późniejszą śmiertelnością. Doszli do wniosku, że im wyższy poziom intelektualny w wieku 11 lat, tym większe prawdopodobieństwo przekroczenia bariery 80 lat.
Wydaje się zatem, że czynnik g jest związany ze zdrowymi zachowaniami. Należą do nich, na przykład, przyjmowanie zalecanych leków, przestrzeganie leczenia, uprawianie sportu lub przestrzeganie odpowiedniej diety.
Dlatego inteligencja, oprócz tego, że pozwala nam rozumować, planować, rozwiązywać problemy, myśleć abstrakcyjnie lub rozumieć złożone idee może również przewidywać długowieczność danej osoby. Punkt krytyczny jest ustanowiony na 85 punktów IQ. Jeśli współczynnik g jest niższy, może zamienić się we wskaźnik ryzyka.
Czynnik g jest związany nie tylko z przestrzeganiem zaleceń lekarza po wystąpieniu choroby. Ale także z zapobieganiem nieoczekiwanym zdarzeniom życiowym i przewidywaniem ich. Badania pokazują, że osoby z ilorazem inteligencji mniejszym niż 85 są trzy razy bardziej narażone na wypadek drogowy lub śmierć w porównaniu z osobami o ilorazie inteligencji równym 115.
Główny problem powstaje w wyniku nierównego dostępu do służby zdrowia. Jak również istnienia systemu opieki zdrowotnej, który nie uwzględnia współczynnika g na żadnym etapie procesu. W ten sposób, na przykład, system mógłby szczególnie skupić się na leczenia osób, których IQ jest niższe.
Możemy zatem mówić o nierównościach w dostępności poznawczej wszystkich usług zdrowotnych. Dlatego, chociaż wydaje się to mało intuicyjne, aby leczenie medyczne lub psychologiczne było bardziej skuteczne nie jest konieczne zwiększenie liczby oferowanych usług, ale dostosowanie tych usług do różnych czynników g i istniejących cech osobowości.
Epidemiologia: śmiertelność i cechy osobowości
Czynnik inteligencji g nie jest jedynym czynnikiem wpływającym na śmiertelność danej osoby. Badania nad nim nie są przeprowadzane wyłącznie w zakresie epidemiologii różnicowej. Cechy osobowości, które Goldberg klasyfikuje jako Otwartość na Doświadczenie, Serdeczność, Ekstrawersję, Neurotyzm i Odpowiedzialność również odgrywają istotną rolę w dostępie poznawczym do usług zdrowotnych i wdrażaniu zachowań sprzyjających zdrowemu stylowi życia.
W przypadku cech osobowości zbadano możliwość wystąpienia ogólnych czynników osobowości leżących u podstaw różnych zaburzeń. Na przykład cecha osobowości Odpowiedzialność wiąże się ze spożywaniem alkoholu, narkotyków i paleniem. Neurotyzm wiąże się z depresją, lękiem i fobiami, a Serdeczność z zaburzeniami obsesyjno-kompulsyjnymi (ZO-K), maniami i schizofrenią.
Podobnie wydaje się, że cechy osobowości i zdrowie są również powiązane w najbardziej praktycznej wersji. Z integrującego modelu osobowości zaobserwowano, że wpływ jednych czynników jest bardziej istotny niż innych.
Dzieje się tak w przypadku Odpowiedzialności lub Samokontroli, które regulują systemy temperamentalne określone przez inne cechy. Na przykład Serdeczność wiąże się z wykorzystaniem irracjonalnej wiedzy oraz agresywności i impulsywności. Dlatego najpierw należy również wziąć pod uwagę poziomy Odpowiedzialności, aby określić prawidłowe leczenie. Jak również przyjrzeć się innym funkcjom i dostosować je w podobny sposób.
Fenokopie o profilach psychologicznych
Znaczenie epidemiologii różnicowej polega na możliwości dostosowania wszystkich zasobów zdrowotnych do osobowości i czynnika g użytkownika. Oznacza to, że jeśli badania będą kontynuować w tym kierunku będzie można opracować profile zgodnie z ekspresją genów danej osoby i jej interakcją ze środowiskiem.
Doprowadziłoby to do poznania sposobu, w jaki jednostka odnosi się do swojego środowiska. Na co, oczywiście, ma wpływ jej inteligencja i cechy osobowości. Doprowadziłoby to do stworzenia profilu psychologicznego, do którego można by idealnie przystosować, na przykład, interwencje medyczne, rodzaje leków lub wizyty kontrolne.
Epidemiologia: jak użyć jej w praktyce
Zamiast próbować wprowadzać indywidualne badania genetyczne i wdrażać epidemiologię różnicową można wprowadzić pewne zmiany w podstawowej opiece zdrowotnej oraz interwencjach i terapiach medycznych. Tak, aby wyrównać dostęp poznawczy osób o różnych ilorazach inteligencji.
Niektóre pomiary związane ze współczynnikiem g można łatwo wdrożyć. Na przykład: niewymaganie podstawowego poziomu czytania, powiedzenie pacjentowi, co musi zrobić (oprócz tego, czego nie powinien robić), dostosowanie recept do poziomu zrozumienia wszystkich, używanie prostego i pouczającego słownictwa lub pomijanie zbędnych informacji.
Jeśli chodzi o cechy osobowości konieczne byłoby dostosowanie interwencji do poziomów każdego pacjenta. Rozważmy na przykład podawanie odpowiednich leków dopasowanych do cech osobowości. I niepodawanie tabletek, które wpływają na życie społeczne osoby z wysokim poziomem Ekstrawersji.
Wiedzieć, że można podać leki, które wpłyną na poziomy koncentracji u osób o wysokiej Odpowiedzialności tak, by miały więcej zasobów. Lub szczególnie skupianie się na relacjach terapeutycznych z pacjentami o niższym poziomie Serdeczności.
Wszystkie te środki nie tylko pomogłyby użytkownikom w prawidłowym korzystaniu z usług służby zdrowia. Sprawiłyby także, że stałaby się ona skuteczne, szybka i więcej pacjentów stosowałoby się do zasad leczenia.
Ponadto znając profile osobowości i inteligencji użytkowników systemu można przygotowywać plany i kampanie, aby zapobiegać niektórym niezdrowym zachowaniom. Zatem znając sposób, w jaki ludzie zarządzają swoimi informacjami można przewidzieć, jaki będzie najlepszy sposób na ich dostarczeni. I do jakiej grupy docelowej się zwrócić.
Bibliografia
Wszystkie cytowane źródła zostały dokładnie sprawdzone przez nasz zespół, aby zapewnić ich jakość, wiarygodność, trafność i ważność. Bibliografia tego artykułu została uznana za wiarygodną i posiadającą dokładność naukową lub akademicką.
- Colom, R. y Flores, C. (2001). Inteligencia y Memoria de Trabajo: La relación entre factor G, Complejidad Cognitiva y Capacidad de Procesamiento. Psicologia: Teoria e Pesquisa, 17(1), 037-047.
- Colom, R. (2017). Epidemiología cognitiva: un estudio poblacional prospectivo. España. Recuperado de: https://robertocolom.wordpress.com/2017/12/15/epidemiologia-cognitiva-un-estudio-poblacional-prospectivo/