Faszyzm i jego cechy charakterystyczne według Umberto Eco

Czy wiesz, w jaki sposób władza i jej forma sprawowania kształtuje współczesne społeczeństwa? Umberto Eco przeanalizował to pytanie, ustalając między innymi psychologiczne cechy, jakimi charakteryzuje się faszyzm.

W obecnych czasach niektórzy z pozoru rozsądni ludzie i organizacje bronią ze wszystkich wartości i postaw zwalczających faszyzm, ale w rzeczywistości wykazują wszystkie psychologiczne cechy tej zwalczanej przez siebie ideologii faszystowskiej. Te aspekty są naprawdę wyjątkowo niekorzystne dla wielu ludzi i kultur, ponieważ sprzyjają powstawaniu rozwarstwień społeczeństwa i nierówności społecznych.

Umberto Eco doszedł do wniosku, że faszyzm jest jedynie czystą hipokryzją. Według tego wybitnego włoskiego pisarza jest to jedynie pełna niespójności ideologią, która jednak cechuje się niezwykłą wręcz łatwością przenikania do ludzkich umysłów.

„Faszyzm może powrócić pod najbardziej niewinną postacią i przebraniem. Naszym obowiązkiem jest odkrycie go za każdym razem i wskazanie palcem na każdy z nowych przypadków – każdego dnia, w każdej części naszego świata. ”
-Umberto Eco-

Faszyzm ma wiele różnego rodzaju form i odmian, ale wszystkie jego charakterystyczne cechy psychiczne pozostają we wszystkich przypadkach takie same. Zachęcamy Cię, byś poświęcił kilka minut na przeczytanie naszego dzisiejszego artykułu. Będziesz dzięki temu mógł dowiedzieć się czegoś więcej na temat tego, jak głębokim i złożonym zjawiskiem psychologicznym może być faszyzm.

Faszyzm i trzy głoszone przez niego rodzaje kultu

Według Umberto Eco faszyzm składa się z trzech zasadniczych rodzajów kultu. Przede wszystkim będzie to kult tradycji. Oczywiście wraz z odpowiednim odniesieniem do wartości historycznych i potrzebą powrotu do dawnych nauk.

Drugi typowo faszystowska cecha to szeroko rozbudowany kult bohaterów i śmierci. Faszyzm mówi wprost o konieczności podejmowaniu ryzykownych działań. W efekcie zdaniem wyznawców tej szkodliwej ideologii śmierć nie jest niczym strasznym, jeśli zginiesz podejmując się bohaterskich czynów. Oznacza to, że faszyzm kładzie nacisk bardziej na usprawiedliwienie przyczyny śmierci, niż na nadaniu sensu ludzkiemu życiu.

I trzecim rodzajem typowo faszystowskiego kultu jest kult działania. Według ideologii, której hołduje faszyzm medytacja i przemyślenie poszczególnych etapów postępowania to zwyczajna strata czasu. W oczach faszystów myśliciele i analitycy są jedynie tchórzami. Przynajmniej do momentu, kiedy to nie przejdą od słów do czynów.

Aspekty odrzucane i wyłączenia z głównego nurtu ideologicznego

Faszyści są silnie przeciwni wszystkim tym wartościom społecznym, które nadeszły wraz z postępem, modernizacją i oświeceniem. Wierzą, że wszystkie rzeczy dookoła mogą być tylko czarne lub białe. A to oznacza, że ich zdaniem nie ma żadnej potrzeby prowadzenia debaty, ani też wygłaszania krytyki.

W pewnym uproszczeniu można powiedzieć, że ideologia faszystowska opiera się na znanej w świecie informatyki zasadzie WYSIWYG ( ang. What You See Is What You Get – to co widzisz, jest tym co uzyskasz). I to byłoby na tyle.

Stąd też faszyzm odrzuca wszelkiego rodzaju krytyczne myślenie. Brak zgody na coś automatycznie oznacza zdradę ideologii faszystowskiej. Natomiast każdy, kto myśli inaczej niż reszta, jest niebezpiecznym indywidualistą, który musi zostać za wszelką cenę uciszony. Inną typowo psychologiczną cechą faszyzmu jest powszechna nietolerancja.

Faszyści również boją się wszelkiego rodzaju różnic. Dysydenci są wrogami. Dla wyznawców ideologii faszystowskiej ten, kto się nie zgadza, nie jest osobą, ale kimś, kto powinien zostać pozbawiony wszelkich praw człowieka. Faszyści wierzą też, że dysydenci zazdroszczą jedynie sukcesu rewolucji faszystowskiej.

Strach i postawa apologiczna

Inne, doskonale zauważalne psychologiczne cechy faszyzmu to skrajny nacjonalizm i ksenofobia. Ten rodzaj apologii i odrzucenia dotyczy nie tylko kraju pochodzenia danej osoby, ale także tożsamości grupy lub całego narodu. Faszyści wynoszą pod niebiosa swoje własne rzekome cnoty, odrzucając jednocześnie inne i tworząc szereg uprzedzeń wobec innych ludzi.

Faszyści mogą być również zwolennikami poczucia elitarności. Pragną oni za wszelką cenę zderzenia klas ekonomicznych. Dla nich bogactwo mierzy wartość ludzką. Odrzucają wszelkie słabości, a także jakiekolwiek oznaki podatności na wpływy z zewnątrz.

W analogiczny sposób faszyści używają płci do dyskryminacji ludzi. Nie tolerują oni również żadnych ruchów feministycznych i z nurtu LGBTQ.

Inne psychologiczne cechy definiujące faszyzm

Umberto Eco wspomina również, że faszyści zwracają szczególną uwagę na klasę średnią. To zainteresowanie wynika przede wszystkim z tego, że jest to dynamicznie zmieniająca się grupa społeczno-ekonomiczna, która nie jest całkowicie zdefiniowana. Dlatego łatwiej jest nią skutecznie manipulować.

Kolejną cechą jest gorące popieranie wojen i rozwiązań siłowych. Ogólnie rzecz biorąc faszyści nie są pacyfistami. I to bez względu na to, jak bardzo lubią się takimi nazywać i określać. Uważają, że najlepszym sposobem rozwiązania wszelkich różnic jest użycie przemocy w celu odcięcia głowy nękającemu ich wężowi.

Ostatnią cechą psychologiczną faszyzmu jest coś, co wskazał dopiero Umberto Eco. Ten słynny włoski pisarz użył terminu „neolingua”. Odnosi się on do niezwykle elementarnego, podstawowego języka i słabego posługiwania się nim, zarówno w mowie, jak i w piśmie. Według Umberto Eco tylko przez to ubóstwo językowe faszyzm może skutecznie zneutralizować każdą krytyczną wobec niego myśl i ideę.

Podsumowując nasze dzisiejsze rozważania, ważne jest to, aby chronić się przed wszelkiego rodzaju totalitarnymi sposobami myślenia, które w przeszłości przyniosły ludzkości mnóstwo szkód i niestety nadal stanowią naprawdę poważne zagrożenie.