Test potrójnego filtra Sokratesa – czy słyszałeś już o nim?

Test potrójnego filtra odnosi się do anegdoty wielkiego greckiego filozofa Sokratesa. Wielu ludzi uważa tę opowieść za świetną lekcję życia, która może pomóc w radzeniu sobie z plotkami i pogłoskami.

Ta historia mówi, że pewnego dnia jeden z uczniów Sokratesa był bardzo poruszony. Powiedział Sokratesowi, że spotkał jednego z przyjaciół Sokratesa, który źle o nim mówił.

Sokrates poprosił mężczyznę, aby się uspokoił. Po chwili zastanowienia poprosił go, aby poczekał chwilę. Przed wysłuchaniem tego, co miał do powiedzenia, wiadomość musiała przejść test potrójnego filtra. Jeśli wiadomość nie przeszła testu, nie była warta wysłuchania.

„Aby się odnaleźć, pomyśl za siebie.”

–Sokrates–

Test potrójnego filtra Sokratesa

Jak zawsze, grecki filozof zadał swojemu zaniepokojonemu uczniowi pytanie: „Czy jesteś absolutnie pewien, że to co mi powiesz, jest prawdą?” Uczeń pomyślał przez chwilę. W rzeczywistości nie mógł być pewien, czy to, co powiedział mu jego przyjaciel było rzeczywiście złośliwe. To była kwestia perspektywy. „Więc nie wiesz, czy wszystko, co powiedział o mnie, jest prawdziwe” – powiedział filozof. Uczeń musiał przyznać, że tak właśnie było.

Następnie Sokrates zadał mu drugie pytanie: „Czy to, co zamierzasz mi powiedzieć jest dobre czy nie?” Uczeń odpowiedział, że najwyraźniej wcale nie było dobre. W rzeczywistości było zupełnie odwrotnie. Wierzył, że to czym zamierza podzielić się z filozofem, sprawi mu dyskomfort i niepokój. Tak więc Sokrates powiedział do niego: „Powiesz mi coś złego, ale nie jesteś całkowicie pewien, czy to prawda”. Uczeń przyznał, że tak właśnie było.

Następnie Sokrates zadał trzecie i ostatnie pytanie: „Czy to, co musisz powiedzieć o moim przyjacielu, mi pomoże?” Uczeń zawahał się. Naprawdę nie wiedział, czy te informacje były przydatne czy nie. Może zdystansowałoby go to od jego przyjaciela, ale biorąc pod uwagę, że nie był pewien czy to prawda czy nie, może to wcale nie było przydatne.

Prawda, dobro i użyteczność

W końcu filozof odmówił słuchania tego, co jego uczeń chciał mu powiedzieć. „Jeśli to, co chcesz mi powiedzieć nie jest prawdą, nie jest dobre i nie jest nawet przydatne, dlaczego miałbym to usłyszeć?”, Powiedział w końcu swojemu uczniowi.

„Nie mogę nikogo niczego nauczyć. Mogę tylko zmusić ich do myślenia.

–Sokrates–

Prawda, dobro i użyteczność  są podstawą testu potrójnego filtra Sokratesa. Sokrates pomyślał, że osoba musi zadać sobie następujące pytania, zanim cokolwiek powie: „Czy jestem pewien, że to co zamierzam powiedzieć jest prawdą?”, “Czy to co powiem jest dobre?” i „Czy naprawdę muszę to powiedzieć i czy jest to przydatne?”.

Ten test potrójnego filtra jest doskonałym przewodnikiem, zarówno dla tego co zamierzamy powiedzieć, jak i tego czego będziemy słuchać. To zestaw parametrów reprezentujących zdrową i konstruktywną komunikację.

Jak zastosować test potrójnego filtra

W życiu codziennym nie jest łatwo określić prawdę, dobro i to co jest konieczne. Są to abstrakcyjne pojęcia, które czasami są trudne do zastosowania. Dlatego są też dodatkowe pytania, które mogą pomóc w zastosowaniu testu potrójnego filtra:

• Odnośnie prawdy: czy wiem, że ta informacja jest prawdziwa? Czy mogę na to postawić? Będę w stanie to udowodnić komukolwiek? Czy jestem skłonny narazić moją reputację?
• Jeśli chodzi o dobro: czy jest to korzystne dla mnie lub dla drugiej osoby? Czy to uczyni ich lub mnie lepszą osobą i wywoła pozytywne emocje? Czy poprawi się sytuacja osób zaangażowanych?
• Jeśli chodzi o niezbędne lub przydatne: Czy znając to przesłanie, poprawi się czyjeś lub moje życie? Czy ta osoba może podjąć jakiekolwiek praktyczne działania dotyczące tej informacji lub wiadomości? W jaki sposób nie wiedząc o tej informacji zaszkodzi ona lub wpłynie na drugą osobę?

Jak wskazaliśmy na początku, test potrójnego filtra Sokratesa jest szczególnie ukierunkowany na pogłoski lub plotki. Zastosowanie go pozwala nam powstrzymać denerwujące pogłoski, które czasem nas nawiedzają. Dotyczy to także innych typów wiadomości, takich jak wiadomości w sieciach społecznościowych.

Zanim zakończymy nasz artykuł, chcemy jeszcze wspomnieć, że chociaż jest to dość interesująca opowieść niosąca ze sobą potężne przesłanie dla naszego codziennego życia, nie ma jednak żadnych informacji historycznych ani bibliograficznych, które wiązałyby tę anegdotę z greckim filozofem.