Trypofobia – objawy, przyczyny i leczenie

Trypofobia to nadmierny strach lub uczucie odrazy do dowolnych obrazów figur geometrycznych znajdujących się bardzo blisko siebie. Tymi figurami mogą być małe dziurki, prostokąty lub wypukłe okręgi. Samo słowo trypofobia dosłownie oznacza “strach przed dziurami”.

Ten irracjonalny strach jest bardzo powszechny, chociaż w tym momencie prawie nic o nim nie wiemy. Faktem jest, że miliony ludzi twierdzą, że odczuwają odrazę i niepokój, gdy widzą wzory małych dziurek umieszczonych blisko siebie.

Co to jest fobia?

Fobie określa się jako intensywny i irracjonalny strach przed osobą, obiektem lub sytuacją, która kryje w sobie niewielkie niebezpieczeństwo lub w ogóle. Samo słowo pochodzi od greckiego słowa “fobos”, co oznacza “panikę“.

W mitologii greckiej Fobos był synem Aresa, boga wojny i Afrodyty, bogini miłości. Był uosobieniem strachu. Aleksander Wielki modlił się do Fobosa przed każdą bitwą, aby nie zawładnął nim strach.

Trypofobia to specyficzna fobia, charakteryzująca się strachem lub niepokojem spowodowanym przez pewne przedmioty lub sytuacje. Można je nazwać bodźcami fobii. W tym przypadku są to kształty geometryczne, które znajdują się bardzo blisko siebie.

Specyficzne fobie, takie jak trypofobia, posiadają następujące cechy:

• Nadmierny strach lub niepokój spowodowany przedmiotami lub zajściem określonych sytuacji (np. lot, wysokość, zwierzęta, zastrzyki, widok krwi…)
• Sytuacja lub obiekt fobiczny prawie zawsze powoduje natychmiastowy strach lub niepokój.
• Sytuacji fobicznych unika się lub aktywnie stawia się im opór, czemu towarzyszy silny strach lub niepokój.
• W przypadku analizy rzeczywistego poziomu zagrożenia, jaki stwarza przedmiot lub określona sytuacja, strach lub niepokój są nieproporcjonalne. Obejmuje to również kontekst społeczno-kulturowy.
• Strach, niepokój lub unikanie mają charakter przewlekły i zwykle trwają 6 lub więcej miesięcy.
• Niepokój, strach lub unikanie powodują istotny klinicznie dyskomfort. Z drugiej strony, mogą one powodować pogorszenie ważnych funkcji społecznych, związanych z pracą i innych.

Ludzie często mają wiele nietypowych fobii. Około 75% takich osób odczuwa strach przed więcej niż jedną sytuacją lub przedmiotem.

Trypofobia nie jest uważana za chorobę, ale może się nią stać

Ludzie z trypofobią odczuwają objawy niepokoju, gdy widzą korale, ule, bańki mydlane, ubrania w kropki, bąbelki lub ogrom ułożonych kłód.

Poczucie awersji na widok tych geometrycznych figur czy dziur nie jest chorobą. Traktujemy to jako normalny i powszechny ludzki strach. Wynika to z tego, że taka odraza zapobiega pewnym niebezpieczeństwom, takim jak zakażenie chorobą lub cierpienie.

Niemniej jednak ten irracjonalny strach może zakłócać nasze samopoczucie lub życie codzienne. Możemy zapomnieć o normalnym życiu. W tym przypadku może to skutkować jakimś zaburzeniem, którym będziemy musieli się zająć.

Jakie są przyczyny trypofobii?

Przyczyny trypofobii zostały ostatnio zbadane przez Uniwersytet Essex i opublikowane w czasopiśmie “Psychological Science”. Wzory wizualne, które generują objawy niepokoju u osób z trypofobią są podobne do tych powodowanych przez różne zwierzęta jadowite.

Tak więc trypofobia może być wytłumaczona ewolucją. Ci, którzy czują obrzydzenie na widok geometrycznych figur, trzymają się z dala również od niebezpiecznych zwierząt. Przecież pomoże im to przetrwać i uniknąć “zatrucia lub ataku” ze strony tych zwierząt.

To wyjaśnienie różni się od powodów innych fobii, ponieważ jak wiemy istnieją bardziej irracjonalne fobie. Nauczyliśmy się odczuwać strach przed pewnymi bodźcami, które pochodzą z osobistych lub cudzych doświadczeń.

Na przykład, z obserwacji lub z historii innych ludzi. W tym przypadku żródłem trypofobii nie jest trauma. Nie ma też korzenia kulturowego, jak w przypadku strachu przed liczbą 13 lub inaczej triskaidekafobii.

Awersja, strach czy obrzydzenie wobec dziur w materii organicznej można łatwo wytłumaczyć. Dzieje się tak, ponieważ te widoki są często kojarzone z chorobami.

Objawy trypofobii

Trypofobia ma takie same objawy jak w przypadku każdej innej nietypowej fobii:

• Nadmierny, irracjonalny i uporczywy strach spowodowany obecnością lub przewidywanym pojawieniem się bodźca. W tym przypadku, bodziec źródłowy to widok konkretnego wzoru geometrycznego.
• Niepokój spowodowany ujawnieniem lub przewidywanym pojawieniem się bodźca źródłowego. W najbardziej ekstremalnych przypadkach mogą występować kryzysy lękowe lub ataki paniki.
• Unikanie wspomnianych bodźców lub sytuacji, w których mogą się pojawić.
• Zakłócenie życia codziennego. Te próby uniknięcia oraz związane z tym objawy niepokoju poważnie zakłócają różne obszary życia człowieka.

Jeśli identyfikujesz się z opisanymi powyżej objawami, w Twoim życiu obecna jest trypofobia. Pamiętaj jednak, że tylko specjalista może postawić Ci diagnozę. Jeśli wszystko się zgadza, najlepsze, co możesz zrobić to zasięgnąć pomocy psychologa.

Trypofobia i jej leczenie

Leczenie z wyboru trypofobii polega na narażeniu in vivo na bodziec wzbudzający obawy strachu. W tym przypadku mogą to być określone figury geometryczne lub obrazy.

W niektórych przypadkach przydatne jest również dodanie do całego procesu technik relaksacyjnych.

Jako dodatek do wystawienia na bodźce możemy wykorzystać odpoczynek. Wynika to z faktu, że relaks jako taki nie ma praktycznie żadnych efektów terapeutycznych przy fobiach.

Narażenie się na takie geometryczne figury lub dziury oznacza znajdowanie się w sytuacji powodującej strach. Osiągnąć to można, na przykład, podchodząc do pewnej rośliny lub ula.

Jednym z najczęstszych problemów w leczeniu fobii są ataki paniki. W tym kontekście, częste praktykowanie narażenia na bodziec wydaje się być bezskuteczne.

Niemniej jednak prawdopodobieństwo wystąpienia ataków paniki wzrasta, jeśli pacjent traktuje taką sytuację jako katastrofalną. W takich przypadkach należy próbować wyeliminować te myśli za pomocą innych myśli.

Jeśli doświadczasz się ataku paniki, powinieneś próbować nie wycofywać się z tej sytuacji, aż się skończy. Musisz pozostawać jak najbliżej bodźca i wracać do niego tak szybko, jak to tylko możliwe.

Jak widać, trypofobia to irracjonalny strach przed różnymi figurami geometrycznymi lub dziurami. Jak każda inna fobia, można jej się pozbyć, pod warunkiem, że zajmuje się nią psycholog.