Sigmund Freud – dlaczego był rewolucjonistą?

Praktycznie każdy z nas wie doskonale o tym, że Sigmund Freud dosłownie wstrząsnął podstawami psychologii. Uczynił to kształtując kilka różnych szkół myślenia i analizy. Wielu psychiatrów nadal praktykuje na co dzień właśnie te szkoły myślenia.

W tym właśnie sensie Sigmund Freud był prawdziwym rewolucjonistą w swoim sposobie postrzegania ludzi oraz naszych umysłów.

W naszym dzisiejszym artykule nie skupimy jednak się na jego trudnym do podważenia wkładzie w nowoczesną psychologię. Zamiast tego przyjrzymy się temu, dlaczego stał się on tak kluczowym rewolucjonistą w tej dziedzinie nauki. Zobaczymy też, dlaczego nawet dzisiaj jest on wciąż tak znaczącą postacią w psychologii.

To, że Sigmund Freud jest nadal kluczową postacią w historii psychologii nie ulega żadnym wątpliwościom. Można nawet powiedzieć bez cienia przesady, że wpływ Sigmunda Freuda na psychologię jest tak samo znaczący jak wpływ Mikołaja Kopernika na to, jak postrzegamy otaczający nas Wszechświat. I to od wielu stuleci, a dokładniej od momentu, kiedy ten wielki astronom odkrył, że Słońce stanowi centrum wszystkiego, a nie Ziemia.

Jeśli się z nami zgadzasz, to zapraszamy do lektury naszego dzisiejszego artykułu. Zamierzamy bowiem przyjrzeć się w nim nieco bliżej tej tak ważnej postaci historycznej, jaką był Sigmund Freud!

Sigmund Freud i podświadomość

Podświadomość była zdecydowanie najbardziej rewolucyjnym pomysłem opracowanym przez Sigmunda Freuda. Jednak dzisiaj jest to prawdopodobnie jeden z najmniej dyskutowanych tematów przez naukowców. W tym konkretnym historycznym momencie, w którym żył Sigmund Freud, psychologia społeczna jeszcze się nie rozwinęła.

Wiedzieliśmy już jednak, że nie mamy całkowitej kontroli nad tym, co się z nami dzieje. Ludzie już byli świadomi tego, że pewne czynniki zewnętrzne, takie jak choćby ilość światła słonecznego, które człowiek otrzymuje każdego dnia, mogą wpływać na nasz nastrój. Prawdą jest również to, że to samo światło słoneczne może nas oślepić lub sprawić, że potkniemy się podczas chodzenia. Sigmund Freud wziął tę koncepcję i rozwinął ją jeszcze o krok dalej.

Dwie strony naszego umysłu

Sigmund Freud zwrócił przede wszystkim uwagę na to, że wewnątrz każdego z nas istnieje pewna strona, do której nie mamy dostępu bezpośrednio lub w sposób w pełni świadomy. Jednak strona ta przejawia się w naszych emocjach, myślach i zachowaniach. To rodzaj ukrytego zmysłu lub pewnego rodzaju mądrości, który działa niejako za kulisami. Porusza struny sterujące nami jak lalką, ale nie pokazuje swojej twarzy na scenie publicznej.

Podświadomość jest zupełnie ignorowana przez świadomy umysł. Ten nieświadomy jej obecności umysł może czasami doprowadzić nas na skraj przepaści lub w każdym razie postawić nas przed koniecznością dokonania naprawdę trudnego wyboru. Może sprawić, że poczujemy się smutni, jednak nie będziemy zupełnie świadomie wiedzieli, dlaczego. Może także sprawić, że nasze sny pełne będą określonej symboliki. Ma ona na celu zwrócenie naszej uwagi na pewne konkretne aspekty. Podświadomość może nawet powodować pewne błędy w naszej mowie.

Dzisiaj wciąż bez problemu można znaleźć osoby, które są w stanie zaprzeczyć, że mamy podświadomą część umysłu, która ma na nas znaczący wpływ. Nasz świadomy umysł nie ma łatwego dostępu do tej ukrytej części.

Podświadoma część umysłu mogłaby na przykład pomieścić pamięć na temat wydarzeń z naszego dzieciństwa. Ale może również powodować gorsze poczucie własnej wartości lub problemy z przywiązaniem lub zaangażowaniem się. Te generowane przez podświadomość problemy mogą sprawić, że wszystkie Twoje relacje okażą się porażką.

Siła tkwiąca w słowach

Ludzie wysoko cenili sobie Sigmunda Freuda, oprócz rzecz jasna innych jego zalet i osiągnięć, także za bycie wspaniałym pisarzem. Trzy przymiotniki, które można wykorzystać do opisania jego pracy, to: szczegółowe, przejrzyste i eleganckie. Sigmund Freud ubrał wiele niezwykle cennych przemyśleń w precyzyjnie dobrane słowa tak, aby wyrazić swoje myśli wręcz po mistrzowsku. Zresztą sam uważał, że pisanie stanowi także centralną część opracowanej przez niego metody terapii.

Na przykład, jak wspomnieliśmy wcześniej, Sigmund Freud argumentował, że jednym z najbardziej niewinnych przejawów podświadomości jest nasza mowa. Jednocześnie uważał, że w pełni wolne skojarzenia są jedynym skutecznym sposobem na dostęp do nieskażonej podświadomości.

Wolne skojarzenia (asocjacje) zostały na przykład wykorzystane jako podstawowa metoda jednej z popularnych technik psychoanalitycznych. Inne metody, które były wcześniej stosowane (na przykład hipnoza), znalazły się na drugim miejscu po wolnych skojarzeniach. Nawet pomimo tego, że początkowo uważano je za bardzo użyteczne w tym właśnie zastosowaniu.

Ogromną zaletą metody wolnych skojarzeń jest to, że gdy dana metoda zostanie prawidłowo wykorzystana, uzyskane przez nią rezultaty są wolne od wpływu sugestii i ograniczeń narzucanych przez świadomość.

Inne spojrzenie na okres dzieciństwa

Sigmund Freud uważał, że dzieciństwo jest ważnym etapem. To właśnie w nim mają miejsce wszystkie wydarzenia mające wpływ na nas przez całe nasze dalsze życie. Ponadto wpływ ten będzie zachodził głównie poprzez podświadomość. Używamy w tym celu licznych modeli, które zinternalizowaliśmy, ale nie przetworzyliśmy ich w pełni.

Sigmund Freud mówi również, że seksualność odgrywa również ważną rolę w dzieciństwie. Ta konkretna koncepcja także była dla niego bardzo ważna. Widzimy to na przykład w jego pracach na temat kompleksów Edypa i Electry. Jednak mówił on o dziecięcej seksualności jako o czymś w pełni naturalnym. Powstrzymywał się także od wdawania się w jakąkolwiek moralną debatę na jej temat.

Dla niego ta seksualność jest bardzo obecna w życiu każdego z nas. Może mieć także niezwykle istotne konsekwencje. W przypadku chłopców na przykład rywalizacja z ojcem o miłość matki może pobudzić ich do rozwoju osobistego. To może sprawić, że chłopiec będzie chciał naśladować ojca i próbował go „pokonać”.

Z drugiej jednak strony, ta nadmierna idealizacja matki może sprawić, że chłopiec będzie w dorosłym życiu poszukiwał jedynie kobiet podobnych do swojej matki. Tylko takie staną się dla niego wystarczająco atrakcyjne jeśli chodzi o relacje uczuciowe.

Jedną z rzeczy, które z pewnością można powiedzieć o Sigmundzie Freudzie, jest to, że nie bał się walczyć, aby położyć kres pewnym tabu. Jedną z najważniejszych idei, które poruszył, była idealizacja okresu dzieciństwa.

Konflikt i nerwica

Kolejna rewolucyjna idea, którą rozpatrywał Sigmund Freud, dotyczyła nerwicy. Freud zasugerował, że istnieją wewnętrzne konflikty pomiędzy tym, czego pragniemy (czyli naszym instynktem) a tym, co pozwalamy sobie robić (superego – z reguły podlegające zakazom wskutek oddziaływania kultury lub społeczeństwa). Te rzeczy powodują, że zapadamy w nerwicę. Oznacza to, że zaburzenia nerwicowe powstają w wyniku przesuwania się ich z podświadomości do superego. A my w międzyczasie próbujemy je po prostu zagłuszyć. Z reguły jednak zupełnie bezowocnie.

Praca Freuda jest bardziej kompletna i obejmuje znacznie więcej aspektów niż te, które tutaj poruszyliśmy. Uważamy jednak, że są to zdecydowanie najważniejsze pojęcia opracowane przez tego wybitnego naukowca. Pokazują nam one to, dlaczego jego dzieła stały się punktem wyjścia do ogromnej rewolucji, jaka ogarnęła całą dziedzinę psychologii. Tak jak teraz uważamy Kopernika za rewolucjonistę, możemy także wziąć pod uwagę Sigmunda Freuda ze względu na ogromny wpływ, jaki on wywarł on na wiele dziedzin nauki.