Osoba cierpiąca na histrioniczne zaburzenie osobowości charakteryzuje się tendencjami poznawczymi, behawioralnymi i emocjonalnymi, które obejmują zachowania uwodzicielskie, dramatyzowanie i niestabilność emocjonalną.
Ponadto ludzie z histrionicznymi zaburzeniami osobowości posiadają w sobie pewien magnetyzm, który przyciąga inne osoby, przynajmniej na krotko. Jednocześnie mogą łatwo wpływać na siebie.
Histrioniczne zaburzenie osobowości można zaobserwować u osób uwodzicielskich, ludzi, którzy zawsze starają się przyciągnąć uwagę innych i są bardzo wpływowi. Okazują oni również intensywne uczucia, przesadnie podkreślają znaczenie rzeczy i są dość dramatyczni.
Histrioniczne zaburzenie osobowości w filmie: “Śniadanie u Tiffany’ego”
Jeśli pamiętasz film “Śniadanie u Tiffany’ego”, Blake’a Edwardsa, z roku 1961 i postać Holly Golightly (granej przez Audrey Hepburn), to wiesz juz czym jest histrioniczne zaburzenie osobowości.
Holly chce być aktorką. Prowadzi szalone, ekstrawaganckie życie i łatwo podlega wpływom. Nieustannie się zakochuje i pozwala uwodzić się mężczyznom, których spotyka po drodze. Zamienia swoje życie w coś w rodzaju sztuki teatralnej.
Teraz spróbujemy wyjaśnić, w jaki sposób rozpoznano zaburzenie osobowości typu histrionicznego, jakie są jego przyczyny i jakie są najbardziej skuteczne metody leczenia.
Jaka jest różnica między zaburzeniem osobowości a zwykłą osobowością?
Można powiedzieć, że mówimy o zaburzeniu psychicznym, a nie tylko o osobowości, gdy mamy do czynienia z rodzajem osobowości, który poważnie wpływa na daną osobę oraz jej środowisko.
Osoby najbliższe ludziom z zaburzeniami osobowości cierpią, ponieważ to stan psychopatologiczny, który jest akceptowany przez ich własne ego. Dlatego ci, którzy go doświadczają, wierzą, że jest to “normalne”.
Oznacza to, że zaburzenie jest zintegrowane z psychologiczną strukturą osoby i jest czymś, co funkcjonuje jako część jaźni.
Zaburzenia lękowe lub zaburzenia obsesyjno-kompulsywne wydają się być czymś, co atakuje daną osobę i posiada jakiś punkt wyjścia (zaburzenia związane z ego)Ale zaburzenia osobowości zaczynają się rozwijać już przed osiągnięciem wieku dorastania. Osoba ta nie postrzega tego jako czegoś oddzielnego od siebie.
“Ciekawym paradoksem jest to, że kiedy akceptuję siebie takim, jakim jestem, to mogę się zmienić”
-Carl Rogers-
Zaburzenia osobowości charakteryzują się także dużą destrukcją i konfliktem w bezpośrednim kontekście społecznym.
W przeciwieństwie do “sposobu bycia”, który relatywnie szybko można złagodzić podczas sesji terapii psychologicznej, zaburzenia osobowości są szczególnie odporne na leczenie.
Ponadto osoby z zaburzeniami osobowości unikają pójścia do psychologa. Powodem jest to, że czują iż “zawsze tacy byli” a “ich problemy są winą kogoś innego”.
Jak diagnozuje się histrioniczne zaburzenie osobowości?
Aby zdiagnozować zaburzenia psychiczne, najczęściej stosowane kryteria w psychiatrii i psychologii to kryteria American Psychological Association (APA). Obecnie termin zaproponowany przez APA w DSM-5 to “Histrionic Personality Disorder”.
Według APA zaburzenie osobowości histrionicznej należy do zaburzeń osobowości z grupy B. Charakteryzują je huśtawki nastroju, dramatyzowanie i ekstrawersja.
Kryteria diagnostyczne: dowiedz się, jak rozpoznać histrioniczne zaburzenie osobowości. Być może znasz kilka osób, które pasują do opisu: sprawiające wrażenie teatralnych, uwodzicielskie i wpływowe. Ale to nie znaczy, że wszyscy cierpią na to zaburzenie.
Aby móc powiedzieć, że ktoś ma histrioniczne zaburzenie osobowości, musi spełniać pięć lub więcej z następujących kryteriów:
- Czują się niekomfortowo w sytuacjach, w których nie znajdują się w centrum uwagi.
- Interakcja z innymi często charakteryzuje się seksualnie uwodzicielskim lub prowokacyjno nieodpowiednim zachowaniem.
- Charakteryzują się szybkimi zmianami emocji i ich beznamiętnym wyrażaniem.
- Nieustannie używają swojego fizycznego wyglądu, aby przyciągać uwagę.
- Mają styl mówienia, który jest nadmiernie oparty na wrażeniach i nie ma w nim szczegółów.
- Skłonność do dramatyzowania, teatralność i przesadna ekspresja emocji.
- Łatwo ich przekonać (oznacza to, że mają na nich wpływ inni ludzie lub okoliczności w jakich sie znajdą).
- Uważają, że ich relacje są bardziej zażyłe niż ma to miejsce w rzeczywistości.
Oprócz spełnienia pięciu lub więcej z powyższych kryteriów, konieczne jest, aby wystąpiły do czasu zakończenia okresu dojrzewania.
Gdy kryteria diagnostyczne nie są spełnione, osoba może mieć wzór, profil lub styl osobowości, który jest histrioniczny.
Jak rozwija się histrioniczne zaburzenie osobowości?
Podobnie jak większość zaburzeń psychopatologicznych, histrioniczne zaburzenie osobowości ma wiele przyczyn. Istnieje wiele czynników przyczynowych, u większości osób występuje wrażliwość (biologiczna, psychologiczna, społeczna), która oddziałuje z ich otoczeniem (nauka, edukacja, zażywanie narkotyków, związki) a wszystko to kończy się wywołaniem zaburzenia
Inne zaburzenia psychiczne mogą mieć bardzo charakterystyczny i łatwy do zidentyfikowania czynnik wyzwalający. Na przykład okres chronicznego uczucia niepokoju powoduje ataki paniki lub utratę pracy, co z kolei prowadzi do depresji. Jednak w zaburzeniach osobowości nie ma czynnika przyspieszającego psychopatologię.
“Kiedy nie jesteśmy już w stanie zmienić sytuacji, jesteśmy zmuszeni do zmiany siebie”
-Victor Frankl-
Leczenie histrionicznego zaburzenia osobowości
Leczenie poznawczą terapią behawioralną
Techniki obejmują zarządzanie impulsami, inteligencję emocjonalną, poprawianie schematów myślenia i pracę nad zniekształceniami poznawczymi. Główne cele leczenia to:
- Przeciwdziałać stylowi myślenia globalnego i rozproszonego.
- Pomagać odróżniać fantazje od rzeczywistości.
- Uczyć jak być bardziej realistycznym w atrybucji przyczynowo-skutkowej.
- Sprawować większą kontrolę nad swoimi impulsywnymi zachowaniami.
- Poprawić sposób postrzegania samego siebie.
- Zwiększyć umiejętności intra i interpersonalne.
Trening umiejętności społecznych i asertywności stanowi podstawę do zmniejszenia zaburzenia. Dzieje sie tak dlatego, że są to ludzie przyzwyczajeni do manipulowania swoimi relacjami międzyludzkimi. Robią to przy pomocy załamań emocjonalnych, skargi i innymi nie-asertywnych postaw(zwykle agresywnych).
Ważną częścią terapii psychologicznej jest pomoc pacjentowi w identyfikacji tego, czego pragnie, co czuje, co mu przeszkadza i jak wyrażać siebie we właściwy sposób.
W ramach szkolenia z asertywności uczą się kwestionować swoje przekonanie, że utrata związku oznaczałaby katastrofę. Ponadto uczą się odciąć się od idei odrzucenia.
Chociaż jest to zaburzenie, które ma skomplikowaną procedurę kliniczną, poprawa nie jest niemożliwa.
Terapia stanowi tu podstawę wszelkich działań, uwalniając ludzi z tym zaburzeniem od wielkiego cierpienia, które powoduje w nich psychopatologia.
Pomaga także w rozpoznaniu i wzięciu na siebie odpowiedzialności za cierpienie, które stwarza ich zaburzenie oraz naprawić szkody, które zostały przez nie spowodowane. I dzięki temu prowadzić lepsze życie.