W rzeczywistości nie możemy mówić o czymś takim jak “normalny” kontra “anormalny” umysł. Jeśli się nad tym zastanowić, to co w pewnym czasie i miejscu jest “normalne” w innym czasie i miejscu można uznać za patologiczne.
Umysł i ludzkie zachowanie manifestują się w bardzo różny sposób, a nieszablonowe myślenie czy zachowanie niekoniecznie oznacza, że mamy problem.
Mimo to, dobrze jest pamiętać, że umysł może powodować problemy i/lub przestać działać prawidłowo. Dzieje się tak chociażby, gdy ktoś rozwija pomysły lub zachowania, które systematycznie szkodzą jemu lub innym. Również wówczas, gdy występuje poważna trudność w odróżnieniu rzeczywistości od fantazji.
“Łańcuchy niewolnictwa związują tylko dłonie: to umysł czyni człowieka wolnym lub niewolnikiem”
-Franz Grillparzer-
Największa trudność jaką napotykamy w kontaktach z osobami z problemami psychicznymi jest to, że często są one nieświadome tych problemów. Ogólnie rzecz biorąc jest to odwrotny związek: im gorsze problemy, tym mniej jest ich świadoma osoba, która je ma. To dlatego, że problem rodzi się w umyśle, w tym samym, który przeprowadza ocenę.
Dlatego ważne jest zwrócenie uwagi na objawy. Są to cechy charakterystyczne, znaki lub konkretne zachowania. Nie są rozstrzygające, ale mogą wskazywać na jakąś mentalną trudność. W tym artykule powiemy o siedmiu z nich.
Postrzeganie i problemy w umyśle
Percepcja jest zdolnością do wychwytywania świata zmysłami. Słuch, wzrok, dotyk, smak i zapach. Odpowiednio funkcjonujący umysł jest w stanie odczuć kolor, zapach, kształt itp, takimi jakie są. Nasz system percepcji jest specjalistą od płatania nam “figli”, ale to nie znaczy, że nasz umysł ma poważny problem. Aby ustalić, czy tak jest, jedna rzecz wskazuje, czy te “figle” warunkują nasze życie: w jakim stopniu i czy powodują problemy.
Czasami nasz umysł widzi coś, co tak naprawdę nie istnieje. Widzimy lub słyszymy coś, czego nie ma. Doświadczamy tego jako czegoś bardzo realnego, nawet jeśli takie nie jest. Oto przykład: kiedy jesteśmy sami lub przebywamy w starym domu: w takich sytuacjach nasz umysł wzmacnia intensywność jakiegokolwiek bodźca. Problem pojawia się, gdy staje się stały lub gdy niepokój przestaje być czymś zabawnym.
Organizowanie myśli
Jest czymś całkowicie normalnym, że każdy z nas miewa chwile, gdy czuje się rozbity. Przechodzimy od jednego tematu do drugiego, od jednej aktywności do drugiej, bez wyraźnego porządku. Stres może sprawić, że ten bałagan będzie wydawał się jeszcze bardziej chaotyczny. Ogólnie rzecz biorąc, konsekwencją jest “po prostu” więcej stresu.
Problem pojawia się, gdy staje się to niespójne i trwa prawie przez cały czas. Ten rodzaj niespójności odnosi się do niezdolności do podążania za wątkiem myśli lub konwersacją, przeskakiwania z jednego pomysłu na inny, bez wyraźnego związku między jednym a drugim.
Ograniczenie myśli
Ograniczenie myśli sugeruje niespokojny umysł, jeśli ma pewne cechy charakterystyczne. Najbardziej znanym z nich jest obsesja. Problemem jest brak elastyczności lub silne przekonanie o czymś. Ale gdy oddala się od rzeczywistości mogą stać się źródłem wielkiego bólu.
Inną rzeczą jest mieć przekonania, które są absurdalne w swoim założeniu, ale umieć nimi kierować. Wówczas nie powoduje to intensywnych, ciągłych czy częstych problemów. W tym przypadku moglibyśmy mówić o nietolerancji. Ale jeśli obsesja na jakimś punkcie sprawia ból możemy mówić o problemie na innym poziomie.
Stan świadomości
W naszym codziennym życiu wiele rzeczy umyka naszej uwadze. Jest to typowe dla “normalnego” umysłu. Na przykład dzieje się tak, kiedy wstajemy, aby coś zrobić, a gdy tylko jesteśmy na nogach zapominamy lub celowo porzucamy nasze intencje.
Jeśli taki stan świadomości zdarza się często lub wiąże z istotnymi wydarzeniami, możemy mówić o problemie z umysłem. Jeśli ktoś coś robi, a potem nie wie dlaczego, po co za lub jak to zrobił, to mamy powód, aby stwierdzić problem.
Umysł i uwaga
Problemy z uwagą dotyczą nieobecności lub nadmiernej koncentracji. Gdy brakuje skupienia umysł błądzi z jednej strony na drugą bez celu. Taka osoba, na przykład, nie jest w stanie wykonać instrukcji krok po kroku.
Z drugiej strony, jeśli skupienie jest zbyt duże, osoba ta traci peryferyjną uwagę. Oznacza to, że nie jest w stanie połączyć się ze swoim środowiskiem, gdy zwraca na coś uwagę. Oczywiście, jeśli problem ten ma okazać się zaburzeniem umysłowym musi być ciężki i trwać przez długi czas określony przez kryteria diagnozy.
Pamięć i rozpoznanie
Zaniki pamięci lub brak rozpoznania mogą mieć wiele przyczyn. Powstają ze stresu, zmęczenia, nadmiernych bodźców, itp. Ludzka pamięć nie jest podobna do komputerowej. Na przykład nasze emocje mają duży wpływ na szczegółowość z jaką rejestrujemy fakty lub zdarzenia.
To, co niektórzy nazywają zanikami pamięci, częściową lub całkowitą amnezją w kontekście znaczących wydarzeń, stanowi wskazówkę, że coś w naszym umyśle działa w sposób nieprawidłowy. Częste zapominanie lub niemożność rozpoznania zdarzeń, w które dana osoba była zaangażowana to dobry powód, by podejrzewać problem.
Język i umysł
Język jest głównym narzędziem myślenia. Zrozumiałe wysławianie się oznacza klarowny umysł. Z drugiej strony, gdy pojawia się z tym problem, znajduje to wyraz w zdezorientowanym, zdezorganizowanym lub nieistotnym wyrażaniu słów.
W obrębie języka możemy także uwzględniać formy wyrazu, które nie są werbalne – jak ton głosu i gestykulacja. Ktoś, kto nie jest w stanie skupić spojrzenia lub wykonuje nadmierną ilość ruchów podczas rozmowy również może mieć problem z umysłem. Pamiętaj, że w tym przypadku, podobnie jak w przypadku pozostałych objawów, konieczne jest przeprowadzenie oceny przez profesjonalistów.
Zdjęcia dzięki uprzejmości Henrietty Harris.