Ulubione dziecko to porcelanowa lalka, uśmiechając się do kamery. Dzieci takie są faworyzowane wśród wszystkich z rodzeństwa. Są przedłużeniem tego rodzica, który chce aby ich doskonałe dziecko zaspokajało ich potrzeby emocjonalne, fantazje lub niespełnione pragnienia. Chociaż może być trudno rozpoznać to w rodzinie, istnieje preferencyjne traktowanie między rodzeństwem i ma ono konsekwencje.
W naszym społeczeństwie lubimy myśleć, że rodzice z wieloma dziećmi cenią i kochają swoje dzieci jednakowo, bez żadnych preferencji. Jednak istnieje kilka badań, które pokazują nam, że nie zawsze tak jest. Preferencyjne traktowanie w wychowaniu istnieje. Co więcej, prawie 70% rodziców przyznało, że w pewnym momencie traktowali jedno dziecko inaczej niż pozostałe.
“Mój ojciec dał mi największy dar jaki każdy mógł dać innej osobie, uwierzył we mnie”.
-Jim Valvano-
Zrobienie tego jednorazowo, niezależnie od wieku lub różnych potrzeb dziecka nie jest przestępstwem. Problem pojawia się gdy takie nastawienie jest nadmierne i stałe. Kiedy rodzice preferencyjnie traktują jedno ze swoich dzieci, obdarzając ich przede wszystkim pochwałami i całą swoją uwagą, stajemy wobec problemu jakim jest ulubione dziecko.
Ulubione dziecko i narcystyczne rodziny
Ulubione dziecko nie zawsze jest najstarsze czy najmłodsze. Wielu ekspertów z zakresu psychologii dziecięcej i dynamiki rodziny mówi nam, że relacje między rodzicami a dziećmi nie są stabilne. Zmieniają się w zależności od interakcji, wieku dzieci i innych zdarzeń.
Powód, dla którego pojawia się ulubione dziecko i preferencyjne traktowanie nie zawsze jest jasny. Rodzice (lub przynajmniej jeden z nich) mogą zobaczyć siebie w jednym ze swoich dzieci a nie w innych. Mogą również wybrać jedne z nich ze względu na ich cechy fizyczne lub umiejętności. Czasami może się tak zdarzyć, że jedno z dzieci jest bardziej posłuszne niż inne. Niezależnie od sytuacji, co powinno być jasne to także to, że taka sytuacja również nie jest łatwa dla ulubionego dziecka.
Te dzieci nauczą się wcześnie, że aby uzyskać pozytywną uwagę rodziców muszą tłumić własne pragnienia i potrzeby, po to aby dopasować się do ideału rodzica. Dlatego powszechne jest kierowanie ulubionego dziecka w kierunku zestawu celów, takich jak uprawianie sportu, granie na instrumencie, stawanie się modelem etc.
Z drugiej strony, za ulubionym dzieckiem zwykle stoi narcystyczny ojciec lub matka. To ludzie, którzy sprawiają, że to uprzywilejowane wychowanie jest dla nich największą przyjemnością i obsesją. Te dzieci są ich codziennym zapałem emocjonalnym. Są sposobem spełniania pragnień i nieosiągniętych celów z przeszłości. Ulubione dziecko jest zmuszone do osiągnięcia tych rzeczy dla swoich rodziców w teraźniejszości.
Narcystyczny rodzic nie będzie w stanie rozpoznać, że dziecko ma własne potrzeby i preferencje oraz to, że zignorowali oni resztę rodzeństwa. Jest to złożona sytuacja i żadne dziecko nie zasługuje na takie doświadczenie.
Ulubione dziecko i rodzeństwo: zaniedbane dzieci
Kiedy dziecko ma dwa lata, zaczyna odczuwać tożsamość i przynależność. Wtedy pojawiają się pierwsze porównania. “Ty masz to, a ja nie”, “Ty możesz to zrobić, a ja nie mogę”… Zazdrość może tworzyć pola bitewne między rodzeństwem a sytuacja staje się gorsza, gdy zauważą faworyzowanie przez rodzica.
Wszystko to może zostawić ślad od bardzo wczesnego wieku. Kiedy rodzic wybiera ulubione dziecko, powoduje problemy z poczuciem własnej wartości i brak poczucia bezpieczeństwa u drugiego rodzeństwa. Jednakże, jeśli są w stanie kontrolować swoje niezadowolenie, sprzeczne emocje i złe relacje z rodzicami, niechronione dziecko może stać się pewnym siebie dorosłym.
Trzeba jeszcze raz podkreślić, że sytuacja ulubionego dziecka też nie jest łatwa. Preferencyjne traktowanie z którego korzystają wiąże się z wysokimi kosztami. Często jest to zaprzeczanie ich własnym projektom życiowym. Często zdarza się też, że rozwijają niedojrzały charakter, niską samoocenę i niską tolerancję na frustrację.
Podsumowując, sytuacja ta nie jest łatwa dla ulubionego dziecka i ich rodzeństwa. Sytuacje te są wynikiem ubogiego, niedojrzałego a w wielu przypadkach narcystycznego wychowania.
Wychowanie i edukacja powinny być zrównoważone, konsekwentne i pełne szacunku po to, aby zapobiec wszelkim kłopotom lub faworyzowaniu. Powinniśmy pamiętać, że pozytywne warunki budują także naszą tożsamość.
Bibliografia
Wszystkie cytowane źródła zostały dokładnie sprawdzone przez nasz zespół, aby zapewnić ich jakość, wiarygodność, trafność i ważność. Bibliografia tego artykułu została uznana za wiarygodną i posiadającą dokładność naukową lub akademicką.
- Suitor, J. J., Sechrist, J., & Pillemer, K. (2007). When Mothers Have Favourites: Conditions under Which Mothers Differentiate among Their Adult Children. Canadian Journal on Aging / La Revue Canadienne Du Vieillissement. https://doi.org/10.3138/cja.26.2.085
- Kessler, L. (1983). Continuing the Fight for All Our Lives. Gay Community News.