To, jaki jesteś, przewiduje rodzaj terapii, której potrzebujesz

Dlaczego stajemy się lepsi po psychoterapii? Różne dyscypliny, takie jak psychiatria czy psychologia, próbowały odpowiedzieć na to pytanie. Dziś wiadomo, że pewne cechy klienta wpływają na powodzenie terapii psychologicznej. Na przykład, czy duchowość jest dla niego ważna? Jaki jest jego styl radzenia sobie? Czy chce być „aktywny” w procesie terapeutycznym? Mając to na uwadze, możemy śmiało stwierdzić, że to, jaki jesteś, przewiduje rodzaj terapii, której potrzebujesz.

Według Lamberta (2019) do 33 procent całkowitej zmiany terapeutycznej osób, które uczęszczają na psychoterapię, wynika z czynników pozaterapeutycznych. Czynniki te obejmują aspekty związane z klientem/pacjentem i jego historią życia. Jest to całkowicie zrozumiałe, jeśli weźmie się pod uwagę, że to klient inicjuje proces zmiany.

„Jeśli klient nie wchłonie, nie użyje i nie wykona wysiłków facylitacyjnych terapeuty, nic się nie wydarzy”.

-Bergin-

To, jaki jesteś, może wpłynąć na Twoją terapię

Istnieje szeroki zakres heterogenicznych cech, które zostały zaproponowane w odniesieniu do tego, czy klient wybiera jeden rodzaj terapii, czy inny. Skupimy się na niektórych z nich.

Po pierwsze, aby przeprowadzić dobry proces terapeutyczny, konieczne jest uwzględnienie cech, percepcji i preferencji klienta, tak aby jak najbardziej spersonalizować terapię.

„Ponieważ terapeuci coraz bardziej przystosowują się do zasobów klienta, wydaje się, że zachodzi więcej zmian”.

-Bergin-

1. Poziom funkcjonalności

Minimalny poziom funkcjonalności został zidentyfikowany jako czynnik komplikujący rokowanie psychoterapii. Aspekty, takie jak głębokość ograniczeń narzucanych przez stan kliniczny, wiążą się z gorszym rokowaniem i odwrotnie.

Jednak w populacji dziecięcej sytuacja wygląda inaczej. Gdy nasilenie problemów behawioralnych jest większe, skuteczność programów szkolenia rodziców jest również wyższa.

Jeśli chodzi o dorosłych, łatwo wywnioskować, że jeśli życie danej osoby jest bardziej zagrożone, potrzebuje ona więcej sesji terapeutycznych. Z drugiej strony, gdy przedchorobowy poziom funkcjonowania jest naprawdę niski, bardzo korzystne są terapie dyrektywne mające na celu jego zwiększenie. Wśród nich jest interwencja poprzez aktywację behawioralną.

2. Preferencje

Preferencje odnoszą się do zajęć i warunków psychoterapii, w których klient czuje się najlepiej. Istnieją różne narzędzia, takie jak C-NIP (The Cooper-Norcross Inventory of Preferences), które ułatwiają ocenę preferencji klienta. Sugeruje, że przy wyborze psychoterapeuty należy wziąć pod uwagę następujące aspekty:

• Preferencje aktywności. Są to zadania do wykonania w trakcie leczenia, cele, które klient chce osiągnąć oraz liczba, czas trwania i częstotliwość sesji, które chciałby mieć. Pacjent powinien uzgodnić te preferencje z wybranym terapeutą.
• Preferencje psychoterapeuty. Klienci zwykle czują się bardziej komfortowo widząc terapeutę określonej płci. To jest całkowicie normalne. Ważny jest również stopień kierunkowości. Odnosi się do konkretnego scenariusza, według którego prowadzona jest terapia. Na przykład terapia poznawczo-behawioralna jest na ogół niezwykle dyrektywna. To dlatego, że sesje są lepiej przygotowane, a terapeuta wywiera większy wpływ. Ponadto między sesjami będzie więcej „zadań domowych”. Psychoanaliza natomiast nie jest szczególnie dyrektywna.

Pewne preferencje klientów mogą być szkodliwe. W takim przypadku terapeuta doradzi im najlepszy sposób interwencji.

„Klient z fobią społeczną może chcieć uczestniczyć w indywidualnych sesjach terapeutycznych, mimo że leczenie grupowe byłoby bardziej skuteczne w przypadku jego problemu”.

-Fonseca-

3. Duchowość i religijność

Literatura naukowa wspiera związek między duchowością/religijnością a zdrowiem fizycznym i psychicznym. Regilia między innymi zapewnia poczucie przynależności, połączenia i wsparcia. Klient może zdecydować się na zaproponowanie pewnych „adaptacji”. Jeśli religijność i duchowość stanowią główny aspekt jego tożsamości, terapeuta może wziąć ten fakt pod uwagę.

Udowodniono, że gdy metody leczenia uwzględniają specyficzne cechy klienta, wyniki są równie skuteczne, jak podejście „nieprofesjonalne”.

„Kiedy leczenie jest dostosowane do preferencji religijnych i duchowych klientów, wydaje się, że odnoszą oni większe korzyści z leczenia”.

-Castonguay-

4. Styl radzenia sobie

Dla Beutlera styl radzenia sobie jest cechą osobowości. Zmusza jednostkę do zachowania się w określony sposób, aby dostosować się do zmieniającego się i niekontrolowanego środowiska oraz zmniejszyć dyskomfort, którego może doświadczać. Istnieją dwa rodzaje stylów radzenia sobie; internalizacji i eksternalizacji.

Osoby z uzewnętrznionym stylem radzenia sobie są impulsywne i towarzyskie oraz wykazują wyraźną tendencję do delegowania swoich obowiązków innym. Ten styl został powiązany z używaniem substancji i antyspołecznymi zaburzeniami osobowości.

Z drugiej strony osoby z internalizującym stylem radzenia sobie mają niską impulsywność, skłonność do ruminacji i dużą potrzebę kontroli. Ten styl radzenia sobie został powiązany z uogólnionymi zaburzeniami lękowymi, OCD, depresją lublękiem społecznym.

• Jeśli Twój styl radzenia sobie jest typu eksternalizacyjnego, prawdopodobnie będziesz próbował „unikać” lub „uciekać” od stresujących sytuacji. Gdy okaże się, że musisz się z nimi zmierzyć, możesz obwiniać innych lub swoje otoczenie za swój dyskomfort.
• Jeśli Twój styl radzenia sobie jest typu internalizacyjnego, masz tendencję do radzenia sobie z wszelkimi zmianami i zagrożeniami. Jeśli Ci się nie uda, możesz obwiniać siebie.

Klienci z eksternalizacyjnymi stylami radzenia sobie odnoszą większe korzyści z terapii modyfikującej zachowanie skoncentrowanej na redukcji objawów. Należą do nich trening umiejętności regulacji emocji, rozwiązywania problemów i trening samokontroli.

I odwrotnie, klienci z internalizującymi stylami radzenia sobie mogą odnieść większe korzyści z terapii, które mają na celu promowanie wglądu lub samoświadomości. Najbardziej korzystna interwencja w takich przypadkach to taka, która promuje zrozumienie, autorefleksję i tworzenie więzi międzyludzkich. Jeśli masz internalizujący styl radzenia sobie, powinieneś poszukać terapii, która koncentruje się na zmianie poznawczej i ekspresji emocjonalnej. Może to być na przykład terapia poznawcza lub REBT. Jednym z najważniejszych czynników jest oczywiście to, jaki jesteś.