Synestezja lustrzana, niezwykły sposób połączenia z innymi

Codziennie kontaktujemy się z innymi, z samymi sobą i z przyrodą, ale… czy łączymy się naprawdę głęboko? Bardzo często nie jest to łatwe zadanie. Można jednak powiedzieć, że w pewnym sensie jest to łatwiejsze dla osób, które mają pewien dar. Ten dar to synestezja lustrzana.

W tym artykule omówimy tę formę niewiarygodnego połączenia. Na początek dowiemy się, czym jest synestezja lustrzana. Następnie zagłębimy się w charakterystykę synestezji lustrzanej, a na koniec zobaczymy, jak można zmierzyć to zjawisko.

Synestezja lustrzana, co to jest?

Czy potrafisz sobie wyobrazić muzykę w jakimś kolorze? Czy potrafisz sobie wyobrazić różnicowanie smaków w zależności od użytych słów? Ludzie z synestezją lustrzaną to potrafią. Według Królewskiej Hiszpańskiej Akademii Języka chodzi tu o „obraz lub subiektywne odczucie właściwe dla jednego zmysłu, wywołane przez inne odczucie, które zależy od innego zmysłu”.

To znaczy, że synestezja polega na pewnego rodzaju wymianie sensorycznej. W tym zjawisku bodziec oddziałujący na jeden zmysł generuje odczucia typowe dla innego zmysłu. Chociaż zjawisko to może wydawać się dziwne, ten sposób odczuwania nie jest patologiczny ani spowodowany jakimkolwiek stanem medycznym.

Istnieją różne formy synestezji, zobaczmy niektóre z nich:

• Synestezja literowo-kolorowa. Polega na możliwości skojarzenia liter z kolorami. Na przykład „a” można skojarzyć z czerwonym, „b” z żółtym, „c” z zielonym itp.
• Synestezja kolor-dźwięk. Jest to zdolność słyszenia dźwięku i jednoczesnego odbierania wrażeń barwnych, przypisując dźwiękom określone kolory.
• Słowo-smakowa synestezja. Jest to forma synestezji, w której ludzie kojarzą słowa ze smakiem. Innymi słowy, wymawiając słowa czują określone smaki.
• Synestezja personifikacji. Kiedy ludzie są w stanie postrzegać osobowość liter i cyfr.

Problematyka synestezji jest dziedziną, która coraz częściej staje się przedmiotem badań. Dlatego dziś możemy poznać ostatnie odkrycia dotyczące synestezji których dokonano w 2005 roku. Właśnie wtedy został odkryty nowy rodzaj tej zdolności: synestezja lustrzana. 

Synestezji lustrzana i jej charakterystyka

Nazywa się ją również synestezją dotyk-lustro. Polega na doświadczaniu wrażeń dotykowych podczas obserwowania, że inni ludzie są dotykani. To wydaje się niesamowite, prawda? Przyjrzyjmy się głównym cechom tego ciekawego rodzaju synestezji:

• Aktywacja kory somatosensorycznej wywołuje wrażenie, że dana osoba jest dotykana.
• Odczuwanie dotyku, jakby we własnym ciele: takie odczucie mają osoby z synestezją lustrzaną.
• Świadomość: Warunkiem rozpoznania, że ​​jest to synestezja lustrzana, jest świadome doświadczenie.
• Bodziec, który indukuje odpowiedź jest inny niż normalnie.
• Automatyzacja: doświadczenia pojawiają się bez uprzedniego myślenia o nich.

Istnieje wiele teorii na temat przyczyn tego rodzaju synestezji. Główne trzy to:

• Lustro sensoryczne. To teoria, która sugeruje, że ludzie posiadają synestezję lustrzaną, gdy aktywacja somatosensorycznego systemu zwierciadła występuje poniżej normalnego progu.
• Teoria układu wzrokowego i somatosensorycznego. Hipoteza ta sugeruje, że osoby z synestezją lustrzano-dotykową mają bezpośrednio połączony układ wzrokowy i somatosensoryczny.
• Teoria komórek bimodalnych. Sugeruje, że istnieją komórki bimodalne, które przy obserwacji dotyku przez osobę są aktywowane zarówno dla bodźców dotykowych, jak i wizualnych.

Bada się również neurony lustrzane, które, jak się wydaje, występują w większej ilości u osób z synestezją lustrzaną. Dlatego u osób niesynestetycznych aktywowałyby one jedynie reakcje naśladowcze, podczas gdy osoby z tego rodzaju synestezją doświadczają tych bodźców tak, jakby były prawdziwe.

Z drugiej strony, synestezja dotykowo-lustrzana kojarzy się z empatią. Wydaje się, że osoby z tego typu synestezją mają większą aktywację w układach lustrzanych, co powoduje, że rozwijają wyższy poziom empatii.

Czy można zmierzyć synestezję lustrzaną?

W kilku badaniach podjęto próbę zmierzenia tej synestezji za pomocą różnych metod, aby lepiej ją zrozumieć. Na przykład próbowano ją mierzyć poprzez rezonans magnetyczny i termografię. Dzięki wysiłkom tych badaczy możemy zrozumieć w głębszy sposób, jak działa synestezja lustrzana.

Temat ten opisują Blakemore, Bristow, Bird, Frith i Ward w swoim artykule „Aktywacje somatosensoryczne podczas obserwacji dotyku i przypadku synestezji wzrokowo-dotykowej” opublikowanym w Journal of NeurologyBrain.  Opisują tam eksperyment, który sami zaprojektowali. Polegał na badaniu układu nerwowego zaangażowanego w percepcję dotyku poprzez rezonans magnetyczny.

Wykonali go u 12 osób bez synestezji oraz u kobiety z synestezją dotykowo-lustrzaną, którą oznaczono symbolem “C”. Analizowali aktywność neuronów w trakcie obserwacji dotyku twarzy lub szyi, w celu zbadania typografii somatosensorycznej w obu przypadkach.

W rezultacie odkryli, że wzorce aktywacji u „C” (osoby z synestezją) różniły się od osób kontrolnych (nie synestetyków) na trzy sposoby:

• Aktywacje w korze somatosensorycznej były znacznie większe.
• U “C” aktywował się lewy obszar przedruchowy w większym stopniu niż u osób niesynestetycznych.
• Kora wyspowa została aktywowana u „C”, podczas gdy u osób bez synestezji pozostała bezczynna.

Dzięki tym pomiarom udało im się wykazać, że „C” posiada lustrzany system dotykowy, który znajduje się powyżej progu świadomej percepcji dotykowej.

Synestezja lustrzana to odczuwanie cudzego bólu w swoim ciele

Z drugiej strony w swojej rozprawie doktorskiej Elvira Salazar postanowiła przeanalizować, czy obserwacja bolesnych i dotykowych bodźców generuje asymetrię ciała w termogramie obserwatora. Innymi słowy, stosując technikę umożliwiającą graficzne rejestrowanie temperatury, zwaną termografią, podjęła się obserwacji asymetrii.

Dlaczego? W normalnych sytuacjach powinna istnieć symetria, chyba że istnieje jakaś patologia. Naukowcy chcieli sprawdzić, czy przy jej braku obserwowanie sytuacji bólu i dotyku może pokazać asymetrię w termografii.

W związku z tym znaleźli obiektywną miarę, asymetrię termiczną, w celu zbadania fizjologicznych objawów synestezji lustrzanej. Ponadto miara ta wychodzi poza wzorce aktywności mózgu, subiektywnego doświadczenia i markerów behawioralnych.

Wrażenia dotykowe po obserwacji bólu są tak głębokie u osób z synestezją lustrzaną, że ci, którzy ją posiadają, są uważani za bardziej empatycznych. To rzeczywiście niesamowity sposób na kontakt z innymi! Mamy jeszcze nadzieję, że różne podobne badania nadal będą nam przybliżać temat tej i innej synestezji, aby dowiedzieć się więcej o tym niesamowitym zjawisku.