Sigmund Freud i jego następcy: szkoły i autorzy psychoanalizy

Psychoanaliza jest szkołą psychologii, która rozwinęła się dość owocnie do tego stopnia, że ​​jest stosowana do dziś. Zapraszamy do zapoznania się z historią jej rozwoju!

Napisane i zweryfikowane przez psycholog Cristina Roda Rivera.

Ostatnia aktualizacja: 10 listopada, 2023

Począwszy od koncepcji magiczno-religijnej, na kanapie w gabinecie psychologa, dla którego Sigmund Freud jest niekwestionowanym guru skończywszy, zawsze można było znaleźć liczne ślady aktywnego słuchania i autentycznej troski o kogoś, kto miał problemy z własnym stanem psychicznym. Sigmund Freud nie był jednak jedynym naukowcem, który położył podwaliny pod nowoczesną psychoanalizę.

Swoją cegiełkę dołożył także między innymi ojciec Juan Gilaberto Jofré i jego klinika dla chorych psychicznie, a także mnóstwo innych specjalistów. Co ciekawe, świat arabski praktycznie od zawsze miał w zwyczaju słuchać osoby chorej psychicznie nie tak, jakby była ona szalona, ale jakby miała w sobie dar bycia posłańcem od Boga.

Ludzie zawsze próbują szukać ucieczki w psychologii, ponieważ, jak powiedział Skinner, prawda jest taka, że polityka nas nie uratuje. Tylko zdobycie większej wiedzy na swój temat będzie dawać nam szansę na uniknięcie wielu problemów. Rozwinęliśmy się jako gatunek niemal wyłącznie metodą prób i błędów. Nie włożyliśmy zbyt wiele wysiłku w to, aby oddzielić wszystkie rzeczy, które ludzie uważali za prawdziwe w tamtym czasie od tych, które takimi nie były.

Dlatego zamierzamy przeanalizować to, co niektórzy uważają za jedno z pierwszych formalnych podejść do psychologii. Ludzie często traktują je dość lekceważąco lub po prostu nie do końca rozumieją znaczenie tego, czego dokonał Sigmund Freud. Ale to właśnie jego drobiazgowe podejście i zainteresowanie analizowaniem konkretnych przypadków klinicznych zasiało ziarno tej fascynującej nauce jaką jest psychoanaliza.

Początek psychoanalizy – Sigmund Freud

Zdziwienie dotyczące tego, że Sigmund Freud i jego prace mają aż tak szerokie zastosowanie, jest równie szeroko rozpowszechnione. W dzisiejszych czasach wielu ludzi mówi, że Freud tak naprawdę tworzył jedynie spekulacje. Mówią oni, że był on bardzo daleko od prawdziwego źródła prawdy i nie pochwalają jego metod naukowych. Ale inni ludzie postrzegali go jako wizjonera. Uważają, że Sigmund Freud był właśnie tym, który jako pierwszy zorientował się, jak należy spojrzeć na ludzi i ich problemy z nowego, zupełnie rewolucyjnego punktu widzenia.

Sigmund Freud był pierwszą osobą, która podjęła poważne podejście do ludzkiej subiektywności. Metoda ta była naprawdę w pełni rewolucyjna jak na tamte czasy. Freud próbował dzięki niej odkryć to, co nas wyróżnia. A także dlaczego zachowujemy się w taki, czy w inny sposób. W tym samym czasie próbował też ustalić przyczynę i wszystko to, co stanowi “paliwo” dla naszej nerwicy.

Sigmund Freud zaprezentował wyjaśnienia dla wielu licznych palących kwestii. Były wśród nich między innymi kompleks Edypa, strach przed kastracją lub to, że przyczyną wszystkich problemów psychologicznych był niewłaściwy poziom seksualnego libido.

Jednak teorie i hipotezy, jakie przedstawił Fred są obecnie praktycznie całkowicie wyłączone z poważnych, naukowych badań i teorii z dziedziny psychologii. Wynika to przede wszystkim z tego że większość tych wyjaśnień freudowskich mówi więcej o zaburzeniach mających początek w dzieciństwie niż o obserwacjach u dorosłych pacjentów.

Ale musimy być wdzięczni Freudowi za jego niezwykle szczegółowe opisy przypadków klinicznych. A także za wykonaną przez niego mrówczą pracę w postaci mechanizmów pozwalających na identyfikację pewnych zjawisk w podświadomości. Należą do nich między innymi podatność na sugestie, prawo wzajemnego zauroczenia, oporu, przeniesienia i przeciwprzeniesienia. Każde z nich zostało obecnie bardzo dobrze rozwinięte i znakomicie osadzone we współczesnym świecie terapii i psychoanalizy.

Freud i kontynuatorzy jego pracy – Adler, Carl Jung, neofreudyści i psychologia ego

Sigmund Freud wzbudził taki szum w środowisku naukowym, że praktycznie od razu pojawili się naukowcy chcący rozwijać koncepcję freudowskie w różnych kierunkach i na różnych płaszczyznach. Oto kilka postaci najbardziej naszym zdaniem zasługujących na uwagę:

Alfred Adler

Alfred Adler był jedną z pierwszych osób, które nie zgadzały się z Freudem. Stało się tak dlatego, że bardziej wierzył on w końcową teorię zachowania niż w jej odmianę przyczynową. Prawda jest jednak taka, że wiele naszych zachowań jest motywowanych ich końcowym celem. Ale jest też wiele innego rodzaju działań, które nie zwracają uwagi na rezultat końcowy, a na okoliczności bieżące. Wystarczy pomyśleć o chłopcu, którego rodzice każą mu posprzątać jego pokój. Ostatecznym celem chłopca jest czystość w pokoju. Jednak głównym i w zasadzie jedynym powodem tej aktywności jest to, że jego matka kazała mu to zrobić, a nie jego własna chęć.

Co więcej, Alfred Adler wierzył w siłę ego, ale Freud uważał, że nasze ego było “naturalnie” słabe. Opowiadał także przykłady obejmujące indywidualny styl życia oparty na wczesnych relacjach, wartościach rodzinnych i drzewach genealogicznych. Adler nie mówi natomiast niczego o rozwoju indywidualnym jako odpowiedzi na popęd seksualny. Zamiast tego porusza po prostu temat pragnienia pokonania naszej niższości cielesnej.

Carl Jung

Carl Jung także nie zgadzał się z Freudem, a konkretnie z jego koncepcją podświadomości. Jung uważał raczej, że wszelkie tego typu wykraczają poza samą tylko jedną osobę. Jego pomysł oznaczał znacznie szerszą wizję, jeśli chodzi o zrozumienie procesu indywidualizacji. Obejmuje on różne kolektywne archetypy i typy psychologiczne. Jest on naprawdę fascynującym naukowce, a jego prace to wartościowe pozycje do przeczytania.

Neofreudyści

Wielu zwolenników Freuda, którzy identyfikują się z częścią jego spuścizny, zminimalizowało znaczenie seksualności w rozwoju nerwicy. Niektórzy z nich nawet odrzucili znaczenie roli odgrywanej przez podświadomość.

Zamiast tego kładą oni nacisk na sfery kulturowe i społeczne oraz relacje międzyludzkie, lub poświęcili więcej uwagi doświadczeniom i bezpośrednim okolicznościom dotyczącym danego pacjenta. Przykładami niektórych z tych neofreudystów mogą być Erich Fromm, Karen Horney i Harry S. Sullivan.

Psychologia ego

Psychologia ego to potoczne określenie innej gałęzi psychoanalizy, jaką jest psychologia psychoanalityczno-rozwojowa. Tą dziedziną nauki zajęli się ludzie tacy jak córka Sigmunda Freuda, Anna Freud. Inne ważne postacie w tej odmianie psychoanalizy to Melanie Klein, Erik Erikson i John Bowlby. Ta grupa kładzie szczególny nacisk na nasze ego. W szczególności koncentruje się na relacjach międzyludzkich jako na głównej rzeczy, która prowadzi do stworzenia i ukształtowania naszego ego.

Chcemy wyróżnić w tym miejscu kilku naszym zdaniem godnych uwagi autorów. Na pierwszy ogień idzie Melanie Klein, która opracowała teorię gry. A następny w kolejce czeka jeszcze Winnicott, którego teoria obiektów przejściowych została szeroko zbadana i zatwierdzona przez największe sławy tej dziedziny nauki.

Anna Freud wyróżnia się w tym nurcie psychoanalitycznym ze względu na swoje słynne mechanizmy obronne. Są to: represja, regresja, formowanie reakcji, cofanie, introjekcja, projekcja, izolacja, odwracanie się od siebie i przekształcanie w przeciwieństwo lub sublimację.

Erik Erikson zdobył także wiele sławy i prestiżu, kiedy zabrał się za opisywanie poszczególnych etapów, z jakich składa się ludzkie ego. Teoria ta jest szeroko akceptowana ze względu na jej kliniczną przydatność. W strukturze opracowanej przez Eriksona istoty ludzkie mają osiem etapów i ich przeciwieństwa. Te etapy to kolejno: zaufanie / nieufność, wolność / wstyd, inicjatywa / poczucie winy, produktywność / niższość, tożsamość / dezorientacja odnośnie roli, intymność / izolacja, kreatywność / stagnacja, integralność działania / desperacja.

Podsumowując ten punkt nie możemy zapomnieć wymienić tutaj także Johna Bowlby’ego. Jego teoria przywiązania miała ogromny wpływ na całą psychoanalizę. Jest to powszechnie przyjęta teoria, którą ludzie wykorzystują jako punkt odniesienia do zrozumienia, w jaki sposób dzieci łączą się ze swoimi wzorami i idolami. Wyjaśnia również, w jaki sposób te ważne relacje i dynamika, które tworzą, są podstawą dla reszty naszych relacji w miarę dorastania.

Inni autorzy i dalszy rozwój psychoanalizy

Trudno byłoby opisać wszystkie istotne szkoły psychoanalityczne, które pojawiły się z czasem w tej branży. Ale na pewno warto wymienić kilka najważniejszych i najbardziej wpływowych z nich. Są to kolejno:

• Psychoterapia psychodynamiczna, która ogranicza długość trwania terapii i stopień jej zaawansowania. Dotyczy ona jednego konkretnego problemu, a terapeuta odgrywa w tym momencie bardziej aktywną i bezpośrednią rolę. Najbardziej znanymi naukowcami praktykującymi tę metodę są Sandor Ferenczi i Otto Rank.
• Alexander i jego metoda korekty emocjonalnego doświadczenia. Technika ta odniosła wielki sukces w nowoczesnej psychoterapii i psychoanalizie
• Akerman i jego metoda badania związków rodzinnych między zaburzeniami nerwicowymi i psychotycznymi.
• Jacob Moreno i jego twórczość dramatoterapeutyczna.
• Lacan odnoszący się z powrotem do podstaw hipotezy, której autorem był Sigmund Freuda, wnosząc jednocześnie do niej pomysły zaproponowane przez Saussure’a i Levisa-Straussa.

Możemy zaakceptować myślenie, którego tok opracował Sigmund Freud lub zupełnie je odrzucić. Nie możemy jednak zaprzeczyć temu, że jego sposób analizowania i opracowane koncepcje wywołały rewolucję w sposobie, w jaki rozumieliśmy do tej pory nasze działania i motywacje, które za nimi stoją.

Oznaczały one także pewnego pobudkę, otwierając nam drogę dla tych wszystkich idei, którą wszyscy mamy obecnie na myśli. Mamy teraz przecież wiedzę i pamięć o naszej odległej przeszłości, świadomej lub nieświadomej, która warunkuje nasze obecne zachowania.