Większość z nas doskonale zdaje sobie sprawę ze zniszczeń, jakie rak wyrządza w organizmie człowieka. Po zdiagnozowaniu opracowuje się plan leczenia, dzięki któremu można zaatakować i pokonać chorobę taką jak rak, ale ludzie często nie myślą o znaczeniu stanu psychicznego dla procesu leczenia.
Zachorowanie na chorobę taką jak rak może sprzyjać rozwojowi chorób psychicznych. Osoby chore na raka częściej cierpią na pewne zaburzenia psychiczne i emocjonalne niż ogół populacji. Zastanówmy się teraz, jaki związek ma rak ze zdrowiem psychicznym?
„Najważniejsze jest, aby w czasie choroby nigdy nie stracić ducha”.
-Nikolai Lenin-
Zaburzenia psychiczne a rak
Ogólnie rzecz biorąc, hospitalizacja wpływa na rozwój zaburzeń adaptacyjnych. Zmniejsza również sprawność fizyczną i sprawia, że ludzie czują, że są ciężarem dla swoich bliskich. Jednak chodzi nie tylko o to. To samo dotyczy początku leczenia, stresujących doświadczeń z przeszłości pacjenta i tego, jak postrzega poziom wsparcia społecznego.
Szczególnie w odniesieniu do depresji istotny jest również wiek pacjenta i stadium choroby. Inne czynniki to między innymi fizyczne skutki uboczne leczenia, historia problemów psychicznych oraz przekonanie o niskim wsparciu społecznym.
“Rak może zabrać całą moją sprawność fizyczną. Nie może jednak dosięgnąć mojego umysłu, serca, ani mojej duszy”.
-Jim Valvano-
Istnieje również ryzyko pojawienia się myśli samobójczych. Ryzyko to jest szczególnie duże, jeśli rak jest w zaawansowanym stadium i pacjent dowiedział się o złych rokowaniach. Ryzyko wystąpienia depresji zwiększa także uczucie bezradności, nasilenie objawów fizycznych, zebrane doświadczenia psychopatologiczne oraz liczba prób samobójczych.
Wreszcie, u osób cierpiących na chorobę nowotworową odnotowano również wyższą częstość występowania zaburzeń lękowych.
Młody wiek, przejawianie niepokojących tendencji i trudne osobiste doświadczenia znacznie zwiększają ryzyko wystąpienia zaburzeń lękowych. Ale taki sam wpływ mogą mieć czynniki fizyczne, takie jak stadium choroby, problemy z leczeniem, nawrót choroby, odrzucenie lekarstw i silny, niekontrolowany ból.
Znaczenie dobrego samopoczucia psychicznego w walce z rakiem
Biorąc pod uwagę, że pacjenci chorzy na raka są bardziej narażeni na zaburzenia zdrowia psychicznego (i fizycznego), ważne jest, aby mieć świadomość możliwych problemów. Oprócz zaburzeń, o których wspomnieliśmy powyżej często występuje uczucie emocjonalnego niepokoju, lęk i smutek.
Ale jak problemy ze zdrowiem psychicznym wpływają na ogólny stan zdrowia? Stanowią dodatkowe zagrożenie, ponieważ mogą być bezpośrednią przyczyną różnych powikłań fizycznych. Na przykład depresja wiąże się z pogorszeniem nawyków żywieniowych, co może spowodować, że pacjent zaniecha leczenia.
„Rak jest chorobą, w której pacjent może sam bardzo sobie pomóc, jeśli zachowa morale i nadzieję”.
-Gorge Carman-
Ogólnie rzecz biorąc, te dodatkowe trudności mogą sprawić, że pacjent będzie potrzebował większej opieki medycznej. Wpływają one również na to, jak pacjent reaguje na leczenie i mogą utrudnić mu podejmowanie decyzji. Rak może powodować u pacjenta mniejsze zadowolenie z otrzymywanej opieki medycznej lub wygórowane oczekiwania.
Dlatego warto zwrócić uwagę na zdrowie psychiczne pacjenta, u którego został zdiagnozowany rak. Jeśli pojawiają się pewne sygnały ostrzegawcze, warto skonsultować się z psychologiem specjalizującym się w tej dziedzinie. Jest to osoba, która najlepiej oceni stan pacjenta i zaplanuje terapię, aby pomóc mu zadbać o zdrowie psychiczne. Jak widać, może to bardzo pozytywnie wpłynąć na efekty leczenia.
W szczególności pacjent może poznać skuteczne strategie radzenia sobie z problemami i nauczyć się panować nad zmianami zachowania. W ten sposób będzie w stanie stawić czoła wszystkim emocjom wywoływanym przez trudną sytuację, w której się znalazł.
Nauczy się reagować w sposób bardziej adaptacyjny i lepiej radzić sobie ze swoimi emocjami. Dowiedziono, że ma to pozytywny wpływ na przebieg leczenia. Tak więc wynik kliniczny, a w konsekwencji, jakość życia pacjenta, można poprawić przy pomocy interwencji psychologicznej.
Zdjęcia dzięki uprzejmości Cristianosoy, Slack i PDPics.