Psychoza wywołana amfetaminą: objawy i leczenie

Amfetaminy to grupa substancji psychoaktywnych, które mają różny wpływ na organizm. Mogą być stosowane zarówno w medycynie, jak i jako narkotyki. W obu przypadkach mają szeroki zakres prawdopodobnych skutków ubocznych. Jedną z najpoważniejszych jest psychoza wywołana amfetaminą. Jest to zaburzenie psychiczne wywodzące się z używania tych substancji.

Ponieważ schorzenie to jest związane z używaniem narkotyków, różni się od innych schorzeń, takich jak schizofrenia czy majaczenie. W rzeczywistości objawy, czas ich trwania i intensywność znacznie się różnią. Co więcej, zabiegi są różne.

Amfetamina i psychoza wywołana amfetaminą

Amfetaminy to grupa substancji stymulujących układ nerwowy. Są przepisywane w postaci leków w celu leczenia stanów, takich jak zespół nadpobudliwości psychoruchowej z deficytem uwagi (ADHD), otyłość i narkolepsja. Z drugiej strony są często używane jako narkotyki rekreacyjne lub w celu poprawy wyników sportowych. Należy jednak zauważyć, że ich wykorzystanie do celów rozrywkowych lub rekreacyjnych jest karalne.

Tego typu substancje powodują uczucie „przyspieszenia” w całym ciele. Podczas ich spożywania ludzie opisują, że czują się energiczni, towarzyscy i szczęśliwi. Twierdzą również, że myślą jaśniej. Dlatego niektórzy korzystają z nich, aby lepiej się uczyć lub być bardziej aktywnym.

Jednak, jak każda inna substancja psychoaktywna, amfetamina ma skutki uboczne. Najczęstszym z nich jest uzależnienie. Ponadto możliwe jest rozwinięcie się choroby. Psychoza wywołana amfetaminą może się pojawić, niezależnie od tego, czy leki są przepisywane przez lekarza, czy używane nielegalnie.

Objawy psychozy wywołanej amfetaminą

Objawy psychozy wywołanej amfetaminą mogą być podobne do objawów schizofrenii i innych zaburzeń. Jednak ważne jest, aby odróżnić psychozę wywołaną amfetaminą od psychozy powszechnej. Błędna diagnoza może prowadzić do nieprawidłowego leczenia. Najczęstsze objawy to:

• Urojenia. W tym przypadku często występują urojenia paranoidalne i prześladowcze. Na przykład pacjenci mogą twierdzić, że ktoś podąża za nimi, aby wyrządzić im krzywdę. Mogą również doświadczyć myślenia referencyjnego i uwierzyć, że pewne zdarzenia są z nimi związane, nawet jeśli nie ma na to dowodów.
• Halucynacje. Najczęstsze to słuchowe i wzrokowe. Mogą być jednak również węchowe, kinestetyczne lub dotykowe.
• Zachowania obsesyjno-kompulsywne. Niektórzy pacjenci mogą rozwinąć pewne kompulsywne nawyki, takie jak nadmierne sprzątanie lub wyrywanie włosów (trichotillomania).

Najważniejszą różnicą między psychozą zwykłą a tą spowodowaną przez amfetaminę jest obecność objawów negatywnych. O objawach negatywnych mówimy wtedy, gdy dana osoba nie może normalnie wykonywać pewnych procesów, mimo że powinna być w stanie je wykonywać. Jest to, na przykład, niemożność prowadzenia spójnej rozmowy lub podążania za tokiem myśli.

Powody

Konsumpcja amfetaminy wywołuje w organizmie kilka reakcji. Główną z nich jest uwalnianie dopaminy. Ten neuroprzekaźnik jest uwalniany w dużych ilościach i wywołuje objawy, o których wspomnieliśmy powyżej. Gdy efekty ustąpią, dopamina spada. Wielokrotne spożywanie amfetaminy stopniowo wyczerpuje naturalne rezerwy tego neuroprzekaźnika. To wtedy rozwija się tolerancja i pacjenci muszą zwiększyć dawkę narkotyku, aby doświadczyć tych samych efektów.

Idąc w tym samym kierunku, ustalono, że wydzielanie dopaminy stymuluje płat skroniowy i ciało migdałowate. W ten sposób nadmierna konsumpcja zmienia funkcje mózgu w tych obszarach. Wpływa to między innymi na zdolność słyszenia i zarządzanie emocjami.

Czynniki ryzyka

Istnieje szereg czynników ryzyka, które wraz z konsumpcją mogą przyczynić się do rozwoju psychozy wywołanej amfetaminą.

• Wykorzystanie rekreacyjne. W jednym z badań wspomniano, że rekreacyjne używanie amfetaminy wiąże się z wyższym ryzykiem psychozy w porównaniu z osobami, które nie używają amfetaminy. Ryzyko to jest jeszcze większe u pacjentów uzależnionych i stale stosujących te substancje (Rognli i Bramness, 2015).
• Zaburzenia funkcji poznawczych. Inne badania wskazują, że pacjenci z zaburzeniami poznawczymi częściej przejawiają to zaburzenie. Ponadto używanie amfetaminy i psychoza mogą nasilać pogorszenie funkcji poznawczych. To z kolei może pogorszyć objawy psychotyczne (Bramness i Rognli, 2016).
• Historia rodzinna. Jeśli istnieje rodzinna historia psychozy, istnieje większa predyspozycja do rozwoju jakiegokolwiek zaburzenia psychotycznego.
• Spożywanie krzyżowe lub łączne. Do krzyżowego stosowania dochodzi, gdy amfetaminy są używane razem z innymi substancjami. W rezultacie nierównowaga neurologiczna jest bardziej wyraźna, a psychoza jest jeszcze bardziej prawdopodobna.

Leczenie

Ponieważ główną przyczyną psychozy amfetaminowej jest spożywanie amfetaminy, pierwszym krokiem jest zaprzestanie używania tych leków. Należy zauważyć, że zawsze należy to robić pod nadzorem pracowników służby zdrowia. Jest tak, poniważ odstawienie może wywołać objawy depresyjne i ważne jest, aby je monitorować. Z drugiej strony ci, którzy spożywają amfetaminę z powodów medycznych, również potrzebują wskazówek ekspertów, aby znaleźć alternatywne metody leczenia.

Po zaprzestaniu spożywania ostrzejsze objawy, takie jak halucynacje, szybko znikają. Jednak urojenia mogą potrwać dłużej.

Dowody wskazują, że stosowanie leków przeciwpsychotycznych może być korzystne w łagodzeniu zaburzeń psychotycznych. Należy jednak wspomnieć, że nie ma wystarczających dowodów na to, że leki te są w 100 procentach skuteczne. Niektóre z tych leków mają poważne skutki uboczne, które mogą pogorszyć stany psychotyczne. Dlatego należy zawsze zachować ostrożność podczas ich podawania.

Wreszcie zalecana jest opieka psychologiczna w ramach psychoedukacji pacjentów z psychozą wywołaną amfetaminą. Psychoterapia może być przydatna w zwalczaniu urojeń i pracy nad konfliktami emocjonalnymi związanymi z używaniem narkotyków.