Psychopata - 10 typów według Kurta Schneidera
Termin “psychopata” i jego różne odmiany opisane przez Kurta Schneidera to klasyka kryminologii. Jego opis był bardzo dokładny i oparty na dowodach.
Kurt Schneider był niemieckim lekarzem, psychiatrą i filozofem, który był pionierem klasyfikacji typów psychopatów. Uważany jest za głównego przedstawiciela szkoły w Heidelbergu razem z Karlem Jaspersem. Jego praca pozostawiła ważny ślad w historii psychopatologii.
Szkołę w Heidelbergu charakteryzowało podejście do zaburzeń psychicznych, które podkreślało czynniki biologiczne. Na członków tego nurtu silny wpływ miał Emil Kraepelin, który starał się klasyfikować zaburzenia z punktu widzenia ich przejawów, a nie przyczyn.
Klasyfikacja typów psychopatów dokonana przez Kurta Schneidera miała duży wpływ na późniejszy rozwój psychiatrii. Opiera się na idei, że psychopata to ten, kto niejednoznacznie odchodzi od normatywnego zachowania. Z tego punktu widzenia istnieje dziesięć typów, które tutaj omówimy.
„Brak empatii, jakiego doświadcza psychopata, nie pozwala mu odczuwać przyjemności z obserwacji szczęścia innych. Przyjemność innych powoduje u niego jedynie zazdrość i chciwość”.
-Vicente Garrido Genovés-
1. Psychopata hipertymiczny
Po pierwsze mamy psychopatę hipertymicznego, który charakteryzuje się pogodnym, aktywnym i impulsywnym nastrojem. Schneider mówił o tych typach ludzi jako o „optymistycznym usposobieniu jasnokrwistego człowieka”.
Definiuje ich jako kłótliwych, przyjacielskich i szarlatanów, skłonnych do przewinień, takich jak przestępstwa, kłamstwa, oszustwa i drobne wykroczenia.
2. Depresyjny
Po drugie typ depresyjny. Jest to jeden z typów psychopatów z mrocznym nastawieniem, chociaż ta cecha nie zawsze jest u nich łatwa do rozpoznania. A to dlatego, że mają oni tendencję do ukrywania tego, co czują.
U niektórych przeważa melancholia, u innych zły humor lub paranoja. Zarówno ten typ, jak i poprzedni, mają skłonność do alkoholizmu. Psychopata z depresją paranoidalną może stać się bardzo niewrażliwy.
3. Niepewny siebie – psychopata jedyny w swoim rodzaju
W tej grupie istnieją dwa typy psychopatów: wrażliwi i anankastyczni. Ci pierwsi są bardzo wrażliwi, ale mają trudności z wyrażeniem swoich emocji.
Anankastycy zmieniają swoje niepewności w obsesje, które stają się bardzo sztywne i nieelastyczne. Chociaż tego typu osobowości są odbierane jako „dziwne”, a czasem „podejrzane”, rzadko popełniają przestępstwa.
4. Fanatyczny
W tym przypadku pojawiają się pomysły, które są przeżywane z wielką emocjonalną intensywnością. Są psychopaci fanatyczni pasywni i walczący.
Ogólnie ta typologia występuje u dojrzałych mężczyzn i kobiet. Mogą popełniać drobne przestępstwa w zależności od przekonań, ale generalnie dokonują jedynie aktów zakłócania życia społecznego.
5. Psychopata żądny uznania
Cechą charakterystyczną tego typu psychopaty jest próżność. Osoby takie muszą udawać kogoś lepszego niż są, zarówno dla siebie, jak i dla innych. Celowo kłamią i same wierzą swoim kłamstwom.
Fałszują swoje emocje, dlatego nie potrafią nawiązywać intymnych więzi i nie potrafią kochać. Są typy ekscentryków (przyciągają uwagę niecodziennymi aktami), chwalipiętów (przechwalających się nieustannie) i pseudologów (tworzących usystematyzowane fantazje, aby oszukać innych).
6. O chwiejnym nastroju
To jeden z typów psychopatów, których można pomylić z depresyjnym. Jednak w tym przypadku dana osoba ma bardzo intensywne epizody smutku lub złego nastroju. Jak burze, które potem mijają, prawie nieoczekiwanie.
Często ludzie tacy są uzależnieni i mogą popełniać emocjonalne lub sporadyczne przestępstwa. Jest to typowe dla bardzo młodych lub bardzo starych ludzi.
7. Wybuchowy
Wybuchowi psychopaci mają gwałtowne zmiany nastroju, które budzą się nawet z nieistotnych powodów. W większości przypadków dotyczy to kobiet poniżej 50 roku życia.
Często angażują się w różnego rodzaju przestępstwa. Nie szanują nikogo i niczego, są nieposłuszni i szkodliwi dla swojego środowiska. To dziecinne osobowości, mało rozwinięte i którym brakuje samokontroli.
8. Psychopata chłodny uczuciowo
Reprezentuje psychopatę w najczystszym wydaniu bez współczucia, wstydu czy poczucia winy. Jego charakterystyczną cechą jest niski rozwój świadomości. Zwykle ludzie tacy są ponurzy, zimni i aspołeczni.
Popełniają wszelkiego rodzaju przestępstwa i wykroczenia, z których wiele może obejmować brutalność. Jednak wielu z nich jest w stanie przeżyć swój brak skrupułów bez formalnego łamania prawa.
9. O słabej woli
To ludzie bardzo łatwo poddający się wpływom innych, przepuszczający wszelkiego rodzaju bodźce. Są mili, rozsądni, ale i kapryśni i plastyczni. Ten typ osobowości jest bardzo często kojarzony z rabunkami, malwersacjami, oszustwami i prostytucją.
Osoby takie mogą popełniać przestępstwa tylko pod naciskiem grupy lub otoczenia. Raczej są to młodzi ludzie.
10. Asteniczny
Na koniec występują psychopaci asteniczni cieleśni i psychiczni. Oba typy czujnie obserwują samych siebie, w jednym przypadku koncentrując się na ciele, w drugim na umyśle. W obu przypadkach pojawia się poczucie obcości w stosunku do samego siebie.
Wiele razy cierpią na wyimaginowane choroby z powodu nadmiernej czujności. Rzadko angażują się w przestępstwa i są raczej częstymi pacjentami szpitalnymi.
Podsumowując, typy psychopatów Kurta Schneidera to klasyfikacja uważana dziś za przestarzałą. Jednak kilka z jego podejść posłużyło za podstawę późniejszych zmian, które nie zaprzeczają tej kategoryzacji, ale ją dostosowują do bieżących osiągnięć nauki.
Wszystkie cytowane źródła zostały gruntownie przeanalizowane przez nasz zespół w celu zapewnienia ich jakości, wiarygodności, aktualności i ważności. Bibliografia tego artykułu została uznana za wiarygodną i dokładną pod względem naukowym lub akademickim.
Pozueco Romero, J. M., Romero Guillena, S. L., & Casas Barquero, N. (2011). Psicopatía, violencia y criminalidad: un análisis psicológico-forense, psiquiátrico-legal y criminológico (Parte I). Cuadernos de Medicina Forense, 17(3), 123-136.