Otępienie czołowo-skroniowe a choroba Alzheimera

Jakie różnice między zachodzą między chorobą Alzheimera a otępieniem czołowo-skroniowym? Są to stany, które powierzchownie wykazują między sobą podobieństwa. Jednak gdy zagłębimy się w analizę, znajdujemy istotne różnice.
Otępienie czołowo-skroniowe a choroba Alzheimera

Ostatnia aktualizacja: 27 maja, 2021

Mówienie o demencji może czasami prowadzić do zamieszania. Ile jest rodzajów demencji? Czym się od siebie różnią? W rzeczywistości istnieje wiele rodzajów demencji, ale tutaj skupiliśmy się na dwóch: chorobie Alzheimera i zjawisku jakim jest otępienie czołowo-skroniowe.

Co zatem rozróżnia otępienie czołowo-skroniowe od choroby Alzheimera? Podamy tutaj dziewięc z nich w odniesieniu do różnych zmiennych: wieku zachorowania, zmienionych funkcji poznawczych, zmian w osobowości, lokalizacji zmian i innych. Skupimy się na objawach oraz na wpływie na życie osoby dotkniętej daną formą demencji.

Otępienie czołowo-skroniowe a choroba Alzheimera – czym się różnią?

Jakie różnice pojawiają się między chorobą Alzheimera a otępieniem czołowo-skroniowym? Opowiemy ci o tym w dalszej części artykułu.

Otępienie czołowo-skroniowe a choroba Alzheimera

Wiek, w jakim pojawia się demencja

Pierwsza z różnic między chorobą Alzheimera a otępieniem czołowo-skroniowym wiąże się z wiekiem wystąpienia każdej z tych form demencji. I tak, o ile choroba Alzheimera pojawia się zwykle po 65. roku życia (a częstość jej występowania wzrasta wraz z wiekiem), to otępienie czołowo-skroniowe pojawia się między 40 a 70 rokiem życia, czyli znacznie wcześniej.

Co więcej, częstość występowania otępienia czołowo-skroniowego nie zwiększa się z wiekiem, jak ma to miejsce w przypadku choroby Alzheimera.

Rodzaje i umiejscowienie zmian

Istnieją również różnice w lokalizacji zmian demencyjnych. Tak więc w chorobie Alzheimera pojawiają się one po wewnętrznej stronie płata skroniowego, zwłaszcza w hipokampie, skąd rozprzestrzeniają się na cały płat skroniowy, ciemieniowy i czołowy.

W przypadku otępienia czołowo-skroniowego  jak sama nazwa wskazuje, zmiany pojawiają się w płatach czołowych i skroniowych.

Jeśli chodzi o chorobę Alzheimera, oprócz obecności białek tau (splątek neurofibrylarnych) i białek amyloidowych (znanych jako płytki neurytyczne), obserwujemy stopniową utratę neuronów i synaps.

W otępieniu czołowo-skroniowym oprócz pojawienia się białek tau również dochodzi do utraty neuronów i synaps. Jednak pojawiają się inne elementy, których nie identyfikujemy w chorobie Alzheimera: wybrzuszone neurony i czasami ciała Picka.

Wreszcie białka amyloidu i płytki neurytyczne typowe dla choroby Alzheimera nie pojawiają się w zjawisku jakim jest otępienie czołowo-skroniowe.

Otępienie czołowo-skroniowe a choroba Alzheimera – objawy

Inna różnica między chorobą Alzheimera a otępieniem czołowo-skroniowym ma związek z towarzyszącymi im objawami. Zacznijmy od choroby Alzheimera. Jakie objawy pojawiają się najczęściej?

  • Rozpoczyna się utratą pamięci i zdolności uczenia się nowych informacji.
  • Występuje utrata orientacji w odniesieniu do czasu i miejsca.
  • Pojawiają się trudności językowe.
  • U pacjenta następuje zmiana osobowości, pojawiają się również zaburzenia zachowania.
  • Mogą pojawić się halucynacje (zwykle słuchowe) i urojenia.

Gdy z kolei pojawia się otępienie czołowo-skroniowe objawy mogą się nieco różnić. Wśród nich można wymienić:

  • Pamięć na początku nie zawodzi, w przeciwieństwie do tego, co dzieje się w chorobie Alzheimera.
  • Zaburzenia osobowości (jak w chorobie Alzheimera).
  • Występowanie nienormalnych zachowań.
  • Pacjent może przejawiać apatię lub nadpobudliwość, a także powtarzalne czynności.
  • Następuje utrata uczuciowości wobec innych.
  • Występuje emocjonalne zubożenie, a także zobojętnienie wobec otoczenia.
  • Pojawiają się trudności językowe, podobnie jak w chorobie Alzheimera.
Demencja

Wczesne objawy

W chorobie Alzheimera pierwszymi objawami, które się pojawiają, są zaburzenia pamięci i dezorientacja. Natomiast w przypadłości, jaką jest otępienie czołowo-skroniowe pierwszymi objawami są zmiana osobowości i nieskrępowane zachowanie.

Samoświadomość a otępienie czołowo-skroniowe

Wgląd to zjawisko poznawcze, które obejmuje właśnie samoświadomość. Termin ten jest używany w terapii klinicznej w odniesieniu do zdolności pacjenta do bycia świadomym tego, co się z nim dzieje. W psychoterapii, według Seguí (2015), wgląd służy do przeprowadzania sesji terapeutycznych.

U osób z chorobą Alzheimera wgląd jest zwykle bardzo słaby lub niekompletny (chociaż we wczesnych stadiach choroby jest do pewnego stopnia zachowany). Natomiast u osób, u których wystąpiło otępienie czołowo-skroniowe samoświadomość jest całkowicie zatracona.

Pamięć

W aspekcie jakim jest pamięć znajdujemy kolejną różnicę między chorobą Alzheimera a demencją czołowo-skroniową. W przypadku osób z chorobą Alzheimera cierpią na głęboką amnezję, która nie ustępuje mimo podawania pacjentowi wskazówek i podpowiedzi. Ponadto pamięć jest zaburzona już we wczesnych stadiach (już przy pierwszych objawach choroby).

W przeciwieństwie do tego, gdy występuje otępienie czołowo-skroniowe zaburzenia pamięci są znacznie mniejsze. Istnieją niewielkie zaburzenia związane z tą zdolnością poznawczą, które można również poprawić za pomocą podpowiedzi lub wskazówek (co z kolei nie ma miejsca w przypadku choroby Alzheimera).

„Pamięć jest selektywna i ma tendencję do wymazywania najtrudniejszych części, buduje pamięć opartą tylko na najsłodszych… Ale musisz próbować być szczery”.

-José Saramago-

Funkcje wizualno-przestrzenne

Kontynuując temat objawów omawiając zdolności poznawcze, w przypadku choroby Alzheimera bardzo mocno wpływa ona na funkcje wzrokowo-przestrzenne pacjenta. Jednak w przypadku w przypadłości, jaką jest otępienie czołowo-skroniowe tego typu funkcje są zachowane.

Pamiętaj, że funkcje (lub zdolności) wzrokowo-przestrzenne to te, które pozwalają nam reprezentować, analizować i manipulować obiektami w naszym umyśle.

Język i funkcje motoryczne a otępienie czołowo-skroniowe

Inna różnica między chorobą Alzheimera a otępieniem czołowo-skroniowym ma związek z językiem. Co pojawia się w języku osoby z chorobą Alzheimera? Trzy wyraźne zmiany: anomia, splątanie i afazja. W przypadku otępienia czołowo-skroniowego pojawia się stereotypowy język, echolalia i mutyzm. Jak widać, są to bardzo różniące się od siebie zmiany.

Funkcje motoryczne również ulegają zmianie w obu zaburzeniach. W chorobie Alzheimera pacjent cierpi na apraksję (niezdolność do wykonywania zamierzonych i wyuczonych zadań ruchowych). Natomiast u pacjenta z otępieniem czołowo-skroniowym nie występuje pogorszenie w tych funkcjach.

Objawy neurologiczne

Wreszcie, jeśli chodzi o neurologiczne objawy każdej choroby, w chorobie Alzheimera pojawiają się skurcze grup mięśni. Z kolei w otępieniu czołowo-skroniowym pojawia się nietrzymanie moczu i odruchy mimowolne (odruchy pierwotne obecne u noworodka, które znikają wraz z dojrzewaniem a później pojawiają się ponownie z powodu demencji).

W tym artykule omówiliśmy dziewięć różnic między chorobą Alzheimera a otępieniem czołowo-skroniowym. Oczywiście może być ich więcej. Niewątpliwie te jednak są najbardziej godne uwagi i pozwolą nam na dobrą diagnostykę różnicową.

Jak wyraźnie widać, są to dwie różne formy demencji, które mają pewne wspólne punkty lub cechy (na przykład zaburzenia lub zmiany osobowości, zmiany języka i innych funkcji poznawczych).

To może Cię zainteresować ...
Otępienie ma bardzo wiele twarzy
Piękno umysłu
Przeczytaj na Piękno umysłu
Otępienie ma bardzo wiele twarzy

Otępienie przybiera wiele form, spośród których najbardziej znanym i najczęstszym jest otępienie o typie alzheimerowskim.


Wszystkie cytowane źródła zostały gruntownie przeanalizowane przez nasz zespół w celu zapewnienia ich jakości, wiarygodności, aktualności i ważności. Bibliografia tego artykułu została uznana za wiarygodną i dokładną pod względem naukowym lub akademickim.


  • American Psychiatric Association -APA- (2014). DSM-5. Manual diagnóstico y estadístico de los trastornos mentales. Madrid. Panamericana.
  • Berrios, G. Trastornos orgánicos en psiquiatría. En Fuentenebro, F.; Vázquez, C. (1990). Psicología médica, psicopatología y psiquiatría. Ineramericana McGraw-Hill, Madrid.
  • Grau, A. Trastornos exógenos u orgánicos. En Vallejo, J. (1991). Introducción a la psicopatología y psiquiatría. 3ª edición. Masson-Salvat, Madrid.
  • Seguí, V. (2015). El insight en Psicología. ISEP Formación: 1-33.

Treści zawarte na Piękno Umysłu służą wyłącznie celom informacyjnym i edukacyjnym. Nie zastępują one diagnozy, porady ani leczenia u specjalisty. W przypadku jakichkolwiek wątpliwości najlepiej skonsultować się z zaufanym specjalistą.