Kary cielesne - dlaczego błędem jest ich stosowanie wobec dzieci?

Przejrzane i zatwierdzone przez: psycholog Sergio De Dios González.

Napisany przez Pedro González Núñez

Ostatnia aktualizacja: 25 maja, 2023

Kary cielesne mają katastrofalne skutki dla rozwoju dziecka. Chociaż prawdą jest, że czasami wydaje się, że jest to najprostszy sposób na poradzenie sobie z nieposłuszeństwem naszej pociechy, to jedna wybór takiej opcji nigdy nie jest najlepszym rozwiązaniem.

Kary cielesne mogą być skuteczne (choć jedynie na początku, za pierwszym razem) i z pozoru wygodne. Wrażenie to jednak wynika z tego, że nie wymagają one żadnego myślenia.

Ale zawsze jest lepszy wybór. Są inne sposoby na wychowanie naszego dziecka, które pomimo dodatkowego wysiłku, jaki będzie przy nich wymagany, okażą się dla niego znacznie lepszym rozwiązaniem w dłuższej perspektywie.

I tę kwestię właśnie poruszymy w naszym dzisiejszym artykule. Zapraszamy zatem do lektury!

Czym tak naprawdę są kary cielesne?

Niestety niektórzy rodzice wciąż wierzą w stare powiedzenie: “oszczędzanie pasa psuje dziecko”. Jednak każde uderzenie, niezależnie od tego, czy mocne, czy nawet słabe, pozostawia ślad w psychice dziecka. Ślad taki praktycznie zawsze wyrządza więcej szkody, niż pożytku. Stwarza w ich umysłach coś, co bardziej przypomina strach niż chęć do przestrzegania zasad dobrego zachowania.

Dyscyplinowanie dzieci za pomocą takich średniowiecznych sposobów, jak kary cielesne spowoduje po prostu zatrzymanie ich rozwoju intelektualnego i emocjonalnego.

Kiedy mówimy o czymś takim, jak kary cielesne, mamy z reguły przed oczyma na przykład popychanie, szarpanie, szczypanie i bicie. Działania te mogą powstrzymać określone zachowania, ale nie wyjaśniają dziecku, dlaczego takie właśnie zachowanie jest czymś złym. Dziecko po prostu skojarzy takie postępowanie działanie z karą i z niczym więcej.

Logicznie rzecz biorąc, kary cielesne po prostu mogą zachęcać dzieci do zachowań w późniejszym życiu, których tak naprawdę nie chcielibyśmy u nich widzieć. Wiemy już, że dzieci naśladują to, co widzą. Tak więc jeśli zobaczą fizyczną agresję w wykonaniu rodziców w swoim codziennym życiu, zrozumieją, że uderzanie innych jest zupełnie akceptowalnym rozwiązaniem.

W rzeczywistości, jeśli kochamy nasze pociechy i one dostrzegają tę miłość, ale i tak stosujesz wobec nich kary cielesne za każdym razem, gdy źle się zachowują lub nie rozumieją czegoś, to będą one myśleć, że bicie jest częścią standardowego wychowania i miłości. Rozwinie się u nich przekonanie, że zastraszanie i przemoc są ważnymi sposobami okazywania miłości. W końcu dorośli wiedzą wszystko – przynajmniej w oczach dziecka.

Konsekwencje stosowania kar cielesnych u dzieci

Jak widzisz, kary cielesne nie mają większego znaczenia poza tymczasowym powstrzymaniem określonego zachowania. Negatywne skutki mogą być jednak o wiele bardziej poważne, szczególnie w perspektywie długoterminowej. A jeśli dodamy do tego takie rzeczy, jak wrzaski i krzyki, kwestie emocjonalne będą się także mnożyć i nawarstwiać. Dlatego ważne jest, aby pamiętać o następujących konsekwencjach takiego postępowania:

• Kary cielesne stosowane wobec dziecka hamują jego zdrową niezależność i inicjatywę. Utrudniają mu rozwiązywanie problemów i kochanie siebie samego. W efekcie mogą doprowadzić szybko do zauważalnego obniżenia jego samooceny.
• Ograniczają także jego inteligencję w najważniejszym okresie w życiu, jakim jest dorastanie. Kary cielesne zakłócają radykalnie procesy uczenia się.
• Powodują również problemy w relacjach rodzinnych. Kary cielesne negatywnie wpływają na dziecko od strony społecznej i emocjonalnej.
• Kary cielesne mogą sprawić, że dziecko poczuje się opuszczone, smutne i samotne. Będzie czuło się bezużyteczne i niepotrzebne.
• Światopogląd tak traktowanego dziecka stopniowo stanie się ciemny, negatywny i groźny. Poczuje ono, że nie ma swojego miejsca w świecie, ani oparta w kimkolwiek.
• Dziecko może stracić także kontrolę nad sobą i zacząć odczuwać potrzebę ucieczki z domu.

Jak zdyscyplinować dziecko bez uciekania się do przemocy?

Wiemy, że nie zawsze łatwo jest zdyscyplinować swoje dzieci. To normalne zjawisko. Mają one w końcu swoją osobowość i chcą się także móc wypowiedzieć. Jednak przemoc nigdy nie jest odpowiedzią na jakiekolwiek problemy. Kiedy dzieci są jeszcze bardzo młode, nie ma możliwości nawiązania z nimi żadnego porozumienia. Ale powinny one zacząć bardzo wcześnie chłonąć odpowiednie reguły i normy obowiązujące w domu.

Istnieje wiele alternatyw dla wyjątkowo szkodliwego mechanizmu, jakim są kary cielesne i sposobów wspierania zdrowego środowiska panującego w domu. Na przykład możesz użyć wobec nich tak zwanego wzmocnienia dodatniego. Nagradzaj dobre zachowanie zamiast karać za złe. Ucząc dziecka tego, które zachowania są poprawne, sygnalizujesz także te, które z nich nie są przez Ciebie akceptowane. To jest właśnie moc pozytywnego wzmocnienia.

Jako rodzice musimy postarać się zachować spokój. Większość kar cielesnych jest wynikiem bardziej impulsywnego podejścia do sprawy niż rozważnego dyscyplinowania dziecka. W rzeczywistości większość rodziców nawet nie chce bić swoich dzieci, ale kiedy już to robią, starają się znaleźć uzasadnienie tego już po fakcie.

Kary cielesne to naprawdę kontrowersyjny temat. Ale nasze dzieci zasługują na coś lepszego.