Mówi się, że Einstein i Chaplin, dwoje ludzi których ogromna inteligencja nie ulega niczyim wątpliwościom, spotkali się pewnego razu na jakimś wydarzeniu. Zawiązała się między nimi rozmowa, a Einstein miał wówczas powiedzieć Chaplinowi: “Zawsze podziwiałem pana z tego względu, że pańska sztuka jest uniwersalna. Rozumie ją i podziwia każdy.”
Chaplin odpowiedział bardzo błyskotliwie: “Pańska jest godna znacznie większego szacunku. Każdy ją podziwia, ale nikt nie rozumie.” To doskonały przykład spotkania dwóch osób o różnym rodzaju inteligencji. Różnym – ponieważ inteligencja występuje w różnych formach.
Teoria wielu rodzajów inteligencji po raz pierwszy została zaproponowana w 1983 roku przez Howarda Gardnera, profesora na Uniwersytecie Harwardzkim. Teoria ta opiera się na założeniu, że nie istnieje tylko jedna inteligencja, rozumiana jest jako zdolność do rozwiązywania problemów i wytwarzania wartościowych dóbr. Teoria sugeruje, że istnieje kilka jej rodzajów, które są ze sobą wzajemnie powiązane.
Gardner wraz ze swoimi współpracownikami Uniwersytetu Harwardzkiego udowodnił, że istnieją ludzie, którzy mają bardzo dobre stopnie na uczelni i doskonałą historię akademicką, jednak nie posiadają zdolności towarzyskich i nie potrafią tworzyć relacji z innymi ludźmi.
Z drugiej strony mamy osoby, które nie są najlepszymi studentami, ale doskonale potrafią dogadywać się z ludźmi ze swojego otoczenia. Obserwacja ta demonstruje, że nie należy określać jednej osoby jako bardziej inteligentnej od drugiej, lecz należy zauważyć iż charakteryzują się różnym rodzajem inteligencji.
“Prawdziwą oznaką inteligencji nie jest wiedza, lecz wyobraźnia.”
-Albert Einstein-
Rodzaje inteligencji
Gardner i jego zespół wyróżnili osiem rodzajów inteligencji. Każdy człowiek posiada ich zasób w różnym stopniu i łączy je w sposób inny niż pozostali ludzie. To sposób mieszania różnych rodzajów inteligencji czyni nas wyjątkowymi ludźmi. Oto osiem rodzajów inteligencji określonych przez Gardnera:
Inteligencja lingwistyczna
Jest to zdolność właściwego dobierania słów, wykorzystywania struktur języka, fonetyki, semantyki itd. Ludzie tacy jak politycy, poeci, pisarze i dziennikarze często rozwijają te zdolności językowe w formie zarówno pisanej jak i mówionej.
Inteligencja matematyczno-logiczna
Jest ona powiązana ze zdolnością wykorzystywania logicznego rozumowania i zdolności do rozwiązywania problemów matematycznych. Szybkość rozwiązywania takich problemów jest wskaźnikiem określającym zasób tego rodzaju inteligencji u danej osoby. Naukowcy, inżynierowie matematycy i ekonomiści najczęściej przodują na tej płaszczyźnie.
Inteligencja przestrzenna
To zdolność kreowania wyimaginowanych obrazów, rysowania i zauważania detali, wraz ze szczególnym zmysłem estetyki. Tego rodzaju zdolności dostrzega się u malarzy, fotografów, projektantów, publicystów, architektów, autorów tekstów reklamowych itd.
Inteligencja muzyczna
Ta wiąże się ze zdolnościami muzycznymi, takimi jak rytm i melodia. Pomaga nam w tworzeniu nowych dźwięków, wyrażaniu emocji i uczuć za pomocą muzyki. Ta inteligencja wyróżnia muzyków, śpiewaków, kompozytorów, dyrygentów, tancerzy itp.
Inteligencja koordynacji i ruchu
Ta odnosi się do wszystkiego mającego związek z ruchem, zarówno własnego ciała jak i różnych obiektów i odbić. Wykorzystywana jest w czynnościach wymagających koordynacji i kontrolowanego rytmu. Łatwo można dostrzec ją u tancerzy, chirurgów, rzemieślników i atletów.
“Kreatywność wymaga odwagi w odrzucaniu tego co pewne.”
-Erich Fromm-
Inteligencja intrapersonalna
Ta wiąże się z naszą samoświadomością, procesem obejmującym ufanie samym siebie i samomotywację. Wykorzystujemy ją do rozumienia i docenienia własnych działań. Zaawansowany rozwój tej inteligencji możemy zauważyć u teologów, filozofów i psychologów.
Inteligencja interpersonalna
Jest to zdolność do zawiązywania relacji z innymi ludźmi. Obejmuje umiejętność właściwej gestykulacji, kontrolowania własnego głosu i stosowania odpowiedniej mimiki. Aktorzy, politycy, profesorowie i im podobne profesje przodują w tej inteligencji. Jest bardzo ważna u ludzi, którzy pracują z dużymi grupami, ponieważ dzięki niej są w stanie zauważać i rozumieć problemy innych ludzi oraz skutecznie kierować grupą.
Inteligencja naturalistyczna
Jest to zdolność do rozróżniania, klasyfikowania i wykorzystywania elementów otoczenia, przedmiotów, zwierząt lub roślin. Ludzie silni w tej dziedzinie charakteryzują się ogromną zdolnością do obserwacji, eksperymentowania i rozwijania wniosków. Są to między innymi ludzie pracujący jako ekologowie i botanicy.
“Rytm jest najważniejszy, gdyż jest magiczny, zaprasza publikę do tańca. Ja pragnę zaś by czytelnicy tańczyli z moimi słowami.”
-Haruki Murakami-
Gardner twierdzi, że każdy z nas posiada wszystkie spośród ośmiu rodzajów inteligencji, jednak zawsze jedna z nich przeważa nad innymi. W życiu ważne jest aby nauczyć się wykorzystywać wszystkie osiem rodzajów inteligencji, bez względu na naszą profesję.