Inkuby i sukkuby: duchy snu

Inkuby i sukkuby to demoniczne byty, które od niepamiętnych czasów były obecne w legendach różnych kultur. Istoty te manifestują się w nocy, kiedy śpimy. Mogą sparaliżować, dotknąć lub pochwycić swoją ofiarę, która staje się bezbronnym świadkiem zdarzenia.

Nie wszystkie doświadczenia z inkubami i sukkubami są przerażające. Choć może się to wydawać niewiarygodne, nocne duchy u niektórych osób mogą nawet wywołać ekstazę. Nie jest to jednak normalna sytuacja i w mniejszym lub większym stopniu doświadczenie to zależy od płci ofiary.

Inkuby i sukkuby: duchy snu

W średniowieczu legendy traktowano bardzo poważnie i w tym przypadku również tak było. Tym bardziej, że wszyscy znali kogoś, kto przeżył tego typu doświadczenie, które opiszemy poniżej. Istoty te uznano za demoniczne i próbowano je zwalczać za pomocą egzorcyzmów, amuletów, wody święconej i krucyfiksów.

W każdym razie ich obecność była oznaką złej wróżby. Być może przyszły one przepowiedzieć jakieś nieszczęście, takie jak choroba, śmierć bliskiej osoby lub kogoś, kto doświadczył wizyty demonów. Ponadto, jak wcześniej wspomnieliśmy, doświadczenie to mogło być różnie odebrane, w zależności od płci osoby:

• Kobiety były nawiedzane przez inkuby, które często siadały na ich klatce piersiowej, uniemożliwiając im poruszanie się i wywołując koszmary. W niektórych przypadkach demony miały zapładniać kobiety, które następnie rodziły nowe potwory.
• Mężczyźni byli natomiast atakowani przez sukkuby, żeńskie duchy-demony, które uwodziły ich podczas snu.

Opisane powyżej epizody są częścią legendy o inkubach i sukkubach. Jednak dzisiaj są one traktowane jako podstawa do wyjaśnienia zjawisk, które faktycznie występują podczas snu. Przyjrzyjmy się im bardziej szczegółowo.

Inkuby: nocne terrory

Inkub jest obecnie kojarzony z nocnymi lękami. Charakteryzują się one nagłymi epizodami przebudzenia w środku nocy, zwykle poprzedzonymi okrzykiem, po których następuje intensywne poczucie niepokoju i wzburzenie. Ofiara nie pamięta, co się stało (pojawia się u niej amnezja). Potrzeba kilku minut lub godzin, aby dana osoba mogła się uspokoić, zorientować, co się dzieje, i ponownie połączyć z otoczeniem lub zasnąć.

Zaburzenie to występuje w fazach głębokiego snu lub NREM. Można więc wywnioskować, że osoba nie śniła ani nie pamięta przyczyny swojej nocnej udręki. Niektórzy psychoanalitycy zwracają uwagę, że jest to epizod samoukarania się za naganny sen. Nauka jednak całkowicie wykluczyła tę hipotezę.

Sukkuby: nocne doświadczenia u mężczyzn

Legenda o sukkubach przedstawia nadprzyrodzone wyjaśnienie erekcji i nocnych ejakulacji u mężczyzn. Nie trzeba dodawać, że słowo succubus pochodzi z łaciny i oznacza prostytutkę. Sukkuby przychodzą w nocy, gdy mężczyzna śpi, uwodzą go, po czym rozpoczynają stosunek seksualny. W wyniku tej fikcyjnej intymnej relacji mężczyzna może doświadczyć wytrysku podczas snu.

Zdarzało się, że mężczyźni zgłaszali, że czuli się dotykani, całowani i że stosunek seksualny, którego doświadczyli, był prawdziwy. Jednak kilka minut lub godzin po przebudzeniu zdarzenie to jest fragmentarycznie zapamiętane i spowite mgłą.

Niektórzy autorzy jungowscy zwracali uwagę, że spotkanie z sukkubem byłoby niczym innym jak spotkaniem z animą (projekcja wyidealizowanego kobiecego wizerunku w psychice człowieka). Dlatego relacja z sukkubem czy animą może być niesamowicie przyjemna.

Lilith: jedna z najsłynniejszych sukkub

Lilith lub Lilit to postać z mitologii mezopotamskiej i żydowskiego folkloru demonologicznego, która uosabia złe piękno i namiętne stosunki seksualne. Możemy o niej przeczytać w dokumentach historycznych, takich jak Biblia czy epos o Gilgameszu, a tradycyjnie uważana jest za „femme fatale”, ponieważ prowadzi mężczyzn na zatracenie.

Według hebrajskiego mitu Lilith reprezentowałaby równość z człowiekiem, ponieważ w przeciwieństwie do Ewy została stworzona jako równa Adamowi. Widząc tę równość zbuntowała się przeciwko jego żądaniom poddania się jego woli i zopuściła go. Lilith miała licznych i wiele dzieci.

W tym sensie była pierwszą wolną kobietą w historii i dlatego tradycyjnie uważa się ją za wczesną postać feminizmu.

Inkuby i sukkuby: wyjaśnienie naukowe

Obecnie wiemy, że inkuby i sukkuby nie istnieją i że są one wytworem wyobraźni. Są jednak osoby, które naprawdę czują, że podczas snu są atakowane i uważają to za prawdziwe zjawisko. W takich przypadkach nauka zakłada stan zwany paraliżem sennym.

Wyobraź sobie, że budzisz się, ale nie możesz się ruszyć. Jesteś w stanie słyszeć i widzieć, co dzieje się wokół Ciebie, ale nie możesz zareagować. Tak właśnie czują się ludzie, którzy cierpią na tzw. paraliż senny, rzadką i dokuczliwą chorobę. Na szczęście epizody te ustępują po kilku minutach.

Podobna sytuacja może również wystąpić, gdy dana osoba próbuje zasnąć i może być wywołana przez stresujące sytuacje, wcześniejszy brak odpoczynku lub wcześniejsze nieprawidłowe cykle snu.

Nauka nie była jeszcze w stanie dokładnie wyjaśnić, co dzieje się w naszym ciele w momencie paraliżu sennego. Jedna z teorii, która próbuje wyjaśnić tę patologię, sugeruje, że faza cyklu snu REM pokrywa się z fazą czuwania, powodując powyższe objawy.

Sposób postrzegania tego zjawiska różni się w zależności od przekonań każdej osoby i kultury, do której należy. Przesądni ludzie mogą przypisywać to inkubom lub duchom. Muzułmanie przypisują to demonicznym istotom zwanym dżinami. W konsekwencji paraliż senny przybiera różne formy w zależności od tego, kto go doświadcza.

Podsumowując, chociaż wiele z tych zjawisk zostało już w pełni wyjaśnionych przez naukę, nadal są one owinięte mistyczną aureolą, która może sprawiać, że wydają się tak fascynujące. Ponadto tego typu zdarzenia mogą być częścią innych patologii, takich jak demencja lub psychoza.