Chociaż propaganda polityczna wyszła z użycia w ostatnich dziesięcioleciach XX wieku, to jednak jej skutki są nadal widoczne. W dzisiejszych czasach, dzięki mediom społecznościowym i innym platformom, koncepcja ta jest kamuflowana jako perswazja lub reklama.
Co to jest propaganda polityczna?
Propaganda polityczna to rodzaj komunikacji, który stanowi część systemów społecznych i politycznych. Jak dotąd wielokrotnie badano tę koncepcję. Aby zrozumieć pojęcie propagandy politycznej, trzeba znać trzy podstawowe kryteria:
- Treść: treść propagandowa musi mieć charakter polityczny. Wiadomość może na początku wyglądać niepolitycznie, ale po dokładniejszym zbadaniu znajdziemy jej polityczne powiązanie.
- Kontrola nad wiadomością: Ważnym czynnikiem jest tutaj to, że wystawca ma 100% kontroli nad wiadomością. Dotyczy to etapów produkcji i nadawania.
- Cel: Celem przekazu jest promowanie interesów i idei nadawcy. Tymczasem przekaz ma również na celu wywołanie pewnej reakcji ze strony odbiorców w określonym z góry celu.
W tym artykule omówimy niektóre techniki stosowane w propagandzie politycznej.
Techniki etykietowania
Techniki etykietowania używają pewnego rodzaju etykietek jako głównego narzędzia. Chodzi o to, aby użyć pewnych terminów, które mają rezonans emocjonalny lub pojęciowy, aby skojarzyć przekaz z pozytywnymi lub negatywnymi aspektami. Istnieje wiele sposobów zastosowania tej techniki w propagandzie politycznej:
- Stosowanie etykiet negatywnych: Oznakowane czegoś negatywnie, pomimo faktu, że nie ma wystarczających informacji, aby potwierdzić tę negatywną etykietę. Jednym z wyraźnych przykładów jest nazywanie grupy ludzi „złymi” tylko dlatego, że reprezentują idee odmienne od naszych.
- Definicja asymetryczna: Wykorzystanie dwuznaczności niektórych słów, aby upewnić się, że odbiorca otrzyma wiadomość, która odbiega od rzeczywistości. Przykładem tego jest sytuacja, w której politycy mówią, że celem wojny jest osiągnięcie pokoju. Zwykły obywatel i organ zarządzający nie definiują pokoju w ten sam sposób.
- Powtarzająca się generalizacja: Użycie niejasnych fraz z ogromnym ładunkiem emocjonalnym. Na przykład, gdy kandydat obiecuje wprowadzić „wielką zmianę” dla kraju.
Techniki asocjacyjne
Strategie te służą, by mieć pewność, że odbiorcy kojarzą cechy konkretnego pojęcia (pozytywnego lub negatywnego) z innym, które jest początkowo neutralne dla odbiorców.
- Zestawienie: Kojarzenie niezależnych pomysłów poprzez ich łączenie. Ta technika działa to nawet bez pośredniego powiązania dwóch koncepcji. Na przykład „osoba X jest autorytatywna, a osoba Y gra w golfa z osobą X w każdy czwartek”. Tutaj chodzi o to, aby osoba X wyglądała na tak samo autorytatywną jak osoba Y.
- Cnotliwe słowa: Używanie pewnych słów, które wywołują pozytywne emocje u odbiorców. Przykładem tego jest używanie w przemówieniach takich słów jak „wolność”, „bezpieczeństwo” i „prawda”.
- Zwykli ludzie: Używanie obrazów, które doskonale wpasowują się w codzienne życie odbiorców, ich zwyczaje i język. Tworzy to poczucie przynależności. Przykładem może być używanie zdjęć młodych par ze szkoły średniej w reklamach politycznych.
Techniki oparte na wiarygodności źródła
Głównym celem tych technik jest skorzystanie z wiarygodnego źródła w celu potwierdzenia koncepcji lub przesłania. Oto kilka przykładów:
- Nadawanie znaczenia poprzez tajne źródła: Korzystanie ze źródeł, które nigdy są ujawniane i mówienie o nich w kategoriach ogólnych, powołując się na bliżej nieokreślonych ekspertów, którzy rzekomo popierają wiadomość, bez podawania konkretnych nazwisk. Wykorzystuje się anonimowość, aby trudno było zapamiętać szczegóły przekazywanej wiadomości. Przykładem tego jest komunikat w stylu „Źródła potwierdzają, że partia X jest finansowana nielegalnie”.
- Mądrzy ludzie nie mogą się mylić: Powoływanie się na ludzi o prestiżowym stanowisku czy dobrej opinii, którzy potwierdzają koncepcję lub przesłanie. Na przykład „Osoba X powiedziała, że… a jeśli ta osoba to powiedziała, nikt nie może tego zlekceważyć”.
- Potępianie źródła: Zdyskredytowanie pomysłu przez atakowanie tylko jego źródła. Wyraźnym tego przykładem jest nazwanie kogoś kłamcą w celu rozbicia jego przesłania. W kręgach filozoficznych jest to znane jako atak ad hominem.
Kilka słów dla podsumowania
W tym artykule przedstawiliśmy kilka taktyk, na których opiera się propaganda polityczna, jednak istnieje ich o wiele więcej. Naiwnie jest myśleć, że polityczna propaganda nie ma na nas wpływu. Dlatego znajomość jej technik jest niesamowicie istotna, jeśli nie chcemy ulec przekonującym siłom politycznym.