Zaburzenia odżywiania, a dynamika rodziny – dowiedz się czegoś więcej!

Zaburzenia odżywiania to zakłócenia lub zmiany zachowania związanego z jedzeniem, a zatem i jego spożywaniem. Są one długoterminowe i pociągają za sobą pogorszenie stanu zdrowia danej osoby. Co więcej, ciągnie to za sobą pogorszenie ich dynamiki psychologicznej, społecznej i rodzinnej.

Zaburzenia odżywiania są często badane ze względu na ich rozpowszechnienie w populacji kobiet.

Mówiąc dokładniej – ze względu na ich występowanie wśród nastolatek. Liczby pokazują, ze nawet 40% nastolatek i młodych dorosłych kobiet z krajów zachodnich cierpi na zaburzenia odżywiania. Istnieje jednak bardzo niewiele badań dotyczących dynamiki rodziny osoby chorej.

Jest to nieuniknione i pilne wyzwanie, biorąc pod uwagę ogromny odsetek nastolatków zagrożonych zaburzeniami odżywiania. Jest to problem społeczny, który może być bezpośrednio połączony z dynamiką rodziny, ponieważ ma wiele konsekwencji dotyczących ogólnego samopoczucia. To bardzo istotne, ponieważ członkowie rodziny mają ogromny wpływ na osobę chorą.

Zaburzenia odżywiania – co do nich prowadzi?

Liczne badania starają się znaleźć nie tylko czynniki wywołujące zaburzenia odżywiania, ale także te, które się z nimi wiążą. Opracowania takie jak modele wieloczynnikowe Vohsa, Bardone, Joinera, Abramsona i Heathertona (1999) pokazały rolę perfekcjonizmu w objawach rozwojowych jadłowstrętu psychicznego.

W nowszych badaniach, takich jak to przeprowadzone przez National Autonomous University of Mexico w 2010 roku, perfekcjonizm ten jest definiowany jako skrajna obawa przed popełnieniem błędu. Łączył się on również z niezdecydowaniem.

Wyniki badania podkreślają takie aspekty, jak niezadowolenie z ciała i negatywna samoocena, a także rozpoczęcie ścisłej diety i przybieranie na wadze. Istnieją również czynniki ryzyka, takie jak konflikty rodzinne i krytyczne uwagi związane z wagą i kształtem ciała podczas rozwoju zaburzeń odżywiania.

Jeśli chodzi o czynniki przenikające, najczęstsze z nich to ograniczenia dietetyczne, stosowanie środków przeczyszczających i znacznie ograniczone środowisko społeczne. To w tym ostatnim punkcie odzwierciedlają się postawy ich najbliższej rodziny.

Dynamika rodziny a zaburzenia odżywiania

Emocja wyrażona (EE) jest stylem komunikacji emocjonalnej w rodzinie i jest również jednym z czynników przenikających zaburzenia zachowań żywieniowych. EE to model, który zaczął się kształtować w latach 50 w Instytucie Psychiatrii, Psychologii i Neuronauki w Londynie. Podczas pierwszego badania naukowcy zaobserwowali, że większość nawrotów u osób chorych na schizofrenię spotkała tych, którzy powrócili do poprzedniego modelu dynamiki rodziny.

W rezultacie przeprowadzono kolejne badania wyjaśniające elementy podstawowe dynamiki rodziny. Uważano, że ma to związek z nawrotami zaburzeń u tych osób, które powróciły do swoich rodzin. Naukowcy Brown, Birley i Wing odkryli trzy cechy, które zdecydowanie są związane z rozwojem i przenikającym charakterem tego stanu:

• wrogość,
• nadmierne zaangażowanie emocjonalne,
• krytyka.

Inni autorzy badań, tacy jak Muela i Godoy, również uwzględniają ciepło i pozytywne komentarze. U krewnych osób z zaburzeniami odżywiania model EE wykazuje cechy podobne do tych, które stwierdzono we wcześniejszych badaniach schizofrenii.

„Kobiety, które kochają same siebie, są zagrożeniem; ale mężczyźni, którzy kochają prawdziwe kobiety, są jeszcze większym.”

– Naomi Wolf –

Komponenty modelu emocji wyrażonej

• Krytyka. Negatywna ocena członka rodziny dotycząca zachowania osoby z zaburzeniem odżywiania. (Nie tylko treść uwagi oznacza krytykę, ale także sposób, w jaki została ona powiedziana.)
• Wrogość. Odrzucenie przez członka rodziny. Nie chodzi o krytykę zachowania osoby z zaburzeniami odżywiania, ale o ogólny atak.
• Nadmierne zaangażowanie emocjonalne. Intensywna reakcja emocjonalna członków rodziny w celu kontrolowania zachowania osoby z zaburzeniem odżywiania. Z jednej strony taka reakcja emocjonalna może obejmować stałe szlochanie i płacz ze względu na sytuację. Z drugiej strony, stan ten wymaga pewnego poświęcenia. Dochodzi do tego również nadopiekuńczość.
• Ciepło. Odpowiednia reakcja emocjonalna członków rodziny charakteryzująca się empatią, sympatią i zainteresowaniem.
• Pozytywne komentarze. Werbalne wyrażanie uczuć do osoby z zaburzeniami odżywiania.

Wszystkie te elementy wydają się odgrywać istotną rolę w przebiegu schorzenia osoby z zaburzeniem odżywiania. Jeśli występuje, na przykład, wysoki poziom krytycznych komentarzy, wrogości i nadmiernego zaangażowania emocjonalnego, wówczas kontekst rodzinny osoby w trudnej sytuacji staje się przymusowy. Chory staje się dużo bardziej pilnowany i ma mniej swobody.

Badania ukazują, że istnieją różnice między przypadkami zaburzeń odżywiania, które trwały krócej, w porównaniu z przypadkami, które stały się przewlekłe. Naukowcy zauważyli, że tylko 6% krewnych osób, które wyszły z choroby, szybko wykazywało wysoki poziom modelu wyrażonych emocji.

Wielu autorów badało również związek modelu EE u krewnych i rozwój zaburzeń odżywiania, zamiast skupiać się na sprawdzaniu przenikającej natury choroby po jakimś czasie jej występowania. Wyniki wykazały, że 55-60% krewnych osób z zaburzeniami odżywiania miało wysoki poziom EE.

Znaczenie dynamiki rodziny w rozwoju zaburzeń odżywiania

Biorąc pod uwagę to, co wspominaliśmy powyżej, konieczne jest włączenie psychoedukacji jako części leczenia. Ponadto, jeśli to konieczne, wymaga się interwencji rodziny osoby chorej, w ramach leczenia psychologicznego.

Odpowiednia adaptacja emocjonalna rodziny, w której wszyscy członkowie mogą zarządzać swoimi emocjami i mieć dla nich ujście we właściwym czasie, jest niezbędna dla poprawy stanu zdrowia osoby z zaburzeniami odżywiania.

Co więcej, kluczowe znaczenie ma zaangażowanie członków rodziny – zwłaszcza, że większość osób cierpiących na zaburzenia odżywiania jest w młodym wieku. Nikt nie oczekuje, że krewni będą wiedzieć, co robić i jak sobie z tym poradzić. Dlatego też powinni oni być częścią całego leczenia. W końcu są jego ogromną częścią.

Ważne jest również, aby nie obwiniać członków rodziny. Musimy nauczyć się przestać nadawać łatki osobom z zaburzeniami odżywiania, a także wzmacniać alternatywne zachowania i poprawę stanu zdrowia chorych. Czasami wystarczy wziąć głęboki oddech i pozostać cierpliwym w obliczu stanu, który może być długotrwały.