Depresja maskowana – naucz się ją rozpoznawać

Depresja maskowana jest dość powszechną, ale trudną do rozpoznania chorobą. Jest ona podobna do depresji klinicznej, ale wiąże się z nieco innym zestawem objawów. Osoby, u których diagnozowana jest depresja maskowana często reagują pozytywnie na otoczenie i cieszą się dobrym apetytem. Jednocześnie jednak narzekają na ociężałość rąk i nóg, przez co unikają aktywności fizycznej.

Depresja maskowana – charakterystyka choroby

Po raz pierwszy termin ‘depresja maskowana’ został użyty w latach 50. ubiegłego wieku. Na początku dotyczył pacjentów, których mózgi nie reagowały na leczenie zwykłymi antydepresantami. Dopiero po bardziej szczegółowych badaniach znaleziono cechy, jakie łączyły wszystkich tych pacjentów, dzięki czemu świat medycyny lepiej zrozumiał, z czym mierzą się chorzy na tego typu depresję.

Pierwszą cechą charakterystyczną depresji maskowanej był ból rąk i nóg, na który skarżyli się wszyscy badani pacjenci. Twierdzili, że trudno było się im poruszać ponieważ ich kończyny zdawały się być nazbyt ciężkie. Psychologowie zauważyli też u chorych nietypowe objawy depresji klinicznej, takie jak hipersomnia i hiperfagia.

Zauważono również, że stan pacjentów pogarszał się wraz z upływem dnia. Z rana byli oni w stanie odpowiedzieć na jakieś miłe słowo, cieszyć się z towarzystwa innych ludzi i pozytywnie reagować na różne bodźce. Wieczorem jednak stan ten ulegał zmianie. Po zgromadzeniu wszystkich danych i zestawieniu objawów badacze określili tę chorobę właśnie jako depresja maskowana.

Kolejnym krokiem było stworzenie specjalnych leków dla osób cierpiących na depresję maskowaną. Było to niezwykle ważne, bo według specjalistów aż 20% wszystkich przypadków depresji to depresja maskowana. Ważne było zatem zbudowanie skutecznego sposobu pomocy tym osobom.

Depresja maskowana – objawy

Według badań przeprowadzonych przez Jonathana R.T. Davidsona z Uniwersytetu Kalifornijskiego większość objawów depresji maskowanej to objawy biologiczne i wegetatywne. Wnioski te potwierdzają również inne badania. Osoby, które dotknęła depresja maskowana skarżą się głównie na dolegliwości fizyczne. Często czują się wykończone i mają wrażenie, że ciało odmawia im posłuszeństwa.

To jeden z powodów, dla których choroba ta jest tak trudna do zdiagnozowania. Niektórzy sądzą, że po prostu są przemęczeni pracą, stosują nieodpowiednią dietę albo za mało się ruszają. Choroba jedna z czasem się pogłębia i jeśli chory nie zwróci się po pomoc, problem się z pewnością nasili.

Pozytywne bodźce wpływają na nastrój

Jednym z symptomów depresji klinicznej jest niemożność reagowania na pozytywne bodźce. Chory na depresję kliniczną ma ogromne trudności z odczuwaniem szczęścia. Z kolei osoby chore na depresję maskowaną miewają radosne chwile kiedy widzą kogoś bliskiego albo kiedy ktoś ich pochwali.

Lęk podenerwowanie, niepokój, brak zaufania

Depresja maskowana występuje często wraz z innymi chorobami, m.in. zaburzeniami lękowymi i chorobą afektywną dwubiegunową. Dlatego też wielu chorych wykazuje takie objawy, jak podenerwowanie, nadwrażliwość, czy nieustanne przekonanie, że coś może pójść nie tak.

Pacjenci cierpiący na depresję maskowaną mają trudności w utrzymaniu stabilnych, szczęśliwych relacji. Nie potrafią zaufać, są bardzo wrażliwi na krytykę oraz boją się zdrady i porzucenia..

Paraliż ołowiany

Paraliż ołowiany to określenie odnoszące się do uczucia ciężkości w kończynach, o którym wspominaliśmy wcześniej. Osoby cierpiące na depresję maskowaną odczuwają często tak silny ból w rękach i nogach, że trudno jest im się poruszać.

Hipersomnia

Kolejnym objawem depresji maskowanej jest hipersomnia. Chory bardzo dużo śpi, robi sobie długie drzemki, wstaje późno i nie może się zebrać do pracy.

Bez względu na to, ile śpi, nieustannie czuje się zmęczony. Osobie z depresją odpoczynek nie pomaga zregenerować sił, bez względu na ilość godzin spędzonych w łóżku.

Nadmierny apetyt

Niepokój i podenerwowanie często prowadzą do hiperfagii. Chorzy maja tendencję do ciągłego podjadania i do kompulsywnego sięgania po jedzenie.

Depresja maskowana – metody leczenia

Według badań przeprowadzonych przez Cristancho i Thase (2012), depresja maskowana jest diagnozowana częściej u kobiet i osób młodych. Jest to również najczęstszy rodzaj depresji, jaki jest leczony poza szpitalem. Nie znaczy to jednak, że nie jest ona poważną chorobą. Leczenie jest konieczne, szczególnie jeśli występują u chorego również inne problemy, jak np. zaburzenia lękowe czy choroba afektywna dwubiegunowa.

Proces leczenia jest zależny od indywidualnej sytuacji każdego pacjenta. Często zdarza się, że leczone kobiety potrzebują jednocześnie pomocy z powodu zaburzeń żywienia, takich jak bulimia czy anoreksja. Trzeba jednak pamiętać, że odpowiednio poprowadzona psychoterapia w połączeniu z dobrze dobranymi lekami może przynieść bardzo dużą poprawę.

• Terapia poznawczo-behawioralna pomaga pacjentom zdefiniować i przepracować schematy i zachowania tak, aby łatwiej im było funkcjonować w relacjach z innymi.
• Pomocne jest również leczenie z zastosowaniem antydepresantów z grupy inhibitorów monoaminooksydazy (IMAO).

Jest jeszcze jeden bardzo ważny aspekt depresji maskowanej. Występuje ona dużo częściej u osób młodych, dwudziestokilkuletnich. Im wcześniej zdiagnozuje się chorobę, tym lepszą pomoc może dostać chory w kluczowym okresie rozwoju.