Coraz częściej możemy wokół nas dostrzec ofiary wypalenia emocjonalnego. Obciążenie psychiczne i przeciążenie sprawiają, że wiele osób nie radzi sobie z emocjami, choć początkowo nawet nie zdają sobie z tego sprawy. Ofiary wypalenia emocjonalnego często myślą, że dochodzi do niego wyłącznie na skutek przeciążenia w pracy lub niezbyt udanego życia towarzyskiego.
Oczywiście mogą to być niektóre z przyczyn tego problemu, ale na pewno nie jedyne. Całkiem możliwe, że przyczyną wypalenia emocjonalnego jest nie radzenie sobie z emocjami do tego stopnia, że zaczyna to wpływać na wszystkie dziedziny życia.
Wskazówką, że w czyimś przypadku doszło do wypalenia emocjonalnego może być to, że wydaje się być opadnięty z sił. Osoba taka żyje w sposób mechaniczny. Nie myśli zbyt wiele, nie czuje, zdaje się, że żyje według jakiegoś z góry narzuconego schematu. Wydaje się jej, że zupełnie nie ma nad swoim życiem kontroli, ale wcale jej to nie przeszkadza.
Zmęczenie prowadzi do beznadziejnych myśli.
-Juan Carlos Onetti-
W przypadku wielu osób będąc ofiarami wypalenia emocjonalnego wchodzą one w dorosłe życie. Jeżeli osoba taka pochodzi z rodziny dysfunkcyjnej, możliwe, że musiała zdobyć się na wiele wysiłku, aby w takim niepoprawnym systemie rodzinnym odnaleźć swoje miejsce.
Niezależnie jednak od tego jakie były przyczyny, które wiele osób prowadzą do wypalenia emocjonalnego, warto poznać symptomy świadczące o tym, że ktoś ma z nim do czynienia.
Wypalenie emocjonalne – ciągłe zmęczenie
Takie zmęczenie jest zdecydowanie odmienne od normalnego zmęczenia, z którym mamy do czynienia na przykład po całym dniu pracy. To zmęczenie odczuwane nawet wtedy, gdy ma się wystarczająco dużo czasu na wypoczynek. To zmęczenie, którego źródło znajduje się głęboko we wnętrzu człowieka, które chce nam przekazać, że ani umysł, ani ciało nie chcą pracować.
To uczucie, w którym zdaje się, że jedynym poprawnym rozwiązaniem jest pozostanie w łóżku i pójście do pracy w przyszłym miesiącu. Problem w tym, że nawet jeśli zafundujesz sobie kilka dni wolnego i rzeczywiście poświęcisz je na wypoczynek, sytuacja nie ulegnie zmianie.
Problem polega również na tym, że wypalenie emocjonalne jest o wiele bardziej obciążające niż zmęczenie fizyczne odczuwane na przykład wieczorem po całym dniu pracy. W tej pierwszej sytuacji okoliczności, które Cię spotykają są znacznie większe niż zasoby, którymi dysponujesz, by stawić im czoła. Długa lista nierozwiązanych problemów emocjonalnych dodatkowo nie poprawia sytuacji. Nasila jedynie uczucie bezradności i niechęci.
Oznaki wypalenia emocjonalnego – cynizm
Cynizm, z którym często mamy do czynienia w dzisiejszych czasach objawia się tym, że ludzie świadomie robią coś źle i się tym na dodatek szczycą. Przejawia się to na przykład w słowach: “Oczywiście, że robię to źle, i co z tego?”. Cynizm przejawia się również w zachowaniach destrukcyjnych lub lekkomyślnych. Przykładem może być przemierzanie miasta w niebezpiecznych dzielnicach o niestosownej porze lub jazda z nadmierną prędkością.
Tego rodzaju zachowania świadczą, że dana osoba ma lekkie podejście do życia. Wypalenie emocjonalne sprawia, że odcina się od własnych emocji i uczuć. To zupełnie tak, jakby nie potrafiła głośno krzyczeć, że nic jej nie obchodzi. Nie ma już siły do życia, więc decyduje się spróbować czegoś lepszego.
Odłączenie
Oderwanie lub odłączenie odczuwane jest jako nieumiejętność połączenia się z określonymi ludźmi lub sytuacjami.
Rezultatem takiego oderwania może być przemożne uczucie samotności, ale również wobec tego stanu dana osoba okazuje obojętność. To, co się dzieje przyjmuje za niepodważalne fakty, a nie za rzeczywistość, którą wciąż jeszcze można zmieniać. Osoba taka stosuje zwroty mające dowieść, że relacje podszyte są egoizmem, a wszelkie uczucia nie mają głębszego sensu.
Uczucie nieskuteczności
Osoba mająca problemy emocjonalne często postrzega siebie jako bezsilną i niezdolną do większości zadań. Na dodatek robi wszystko, co możliwe, byle tylko wykazać, że podejmowane przez nią wysiłki nie są ani skuteczne, ani wystarczające. Ma również tendencję do umniejszania swoich osiągnięć. Skoro w jej oczach nie jest w stanie wygenerować zmiany na lepsze, to po co wytyczać sobie cele…
To towarzyszące uczucie nieskuteczności dodatkowo wzmacnia emocjonalne przemęczenie. Osobie takiej wydaje się, że nawet najmniejsza akcja wymaga potężnych nakładów energii, którą ona oczywiście w tej chwili nie dysponuje. To sprawia, że dosłownie wszystko wydaje się być zbyt trudne do osiągnięcia i zbyt odległe, aby podejmować w tym kierunku jakiekolwiek działania. Z tego powodu wypalenie emocjonalne najczęściej narzuca cierpiącej na nie osobie bierność.
Częste uczucie znudzenia
W takim stanie niezmiernie trudno jest odczuwać radość. Praktycznie wszystko wydaje się nie być godne uwagi, wydaje się nadzwyczaj nudne, monotonne i bez polotu. Osoba nim dotknięta nie ma zamiaru niczego planować ani podejmować się żadnych projektów. To zniewalające uczucie bezwładności, któremu trudno się przeciwstawić. Jeśli taki stan nie zostanie odpowiednio wcześnie opanowany, może się przerodzić w anhedonię.
Jeśli więc uważasz, że wyczerpanie emocjonalne stanowi Twój problem, powinieneś wiedzieć, że sytuacja może się odmienić. Prawdopodobnie powinieneś skorzystać z profesjonalnej pomocy. Powodem nie jest to, że masz jakieś braki. Idea jest raczej taka, by psycholog lub terapeuta mógł zaobserwować problemy zewnętrzne, których Ty nie jesteś w stanie dostrzec.
W takiej sytuacji swoje dobre samopoczucie musisz traktować priorytetowo. Nic nie powinno być ważniejsze od Ciebie. Nawet jeśli nie potrafisz w to uwierzyć, po podjęciu transformacji szybko możesz się spodziewać pozytywnych rezultatów. Nie ma tu bowiem znaczenie jaką siłą dysponujesz. Najważniejsze jest obranie nowej drogi życiowej.
Bibliografia
Wszystkie cytowane źródła zostały dokładnie sprawdzone przez nasz zespół, aby zapewnić ich jakość, wiarygodność, trafność i ważność. Bibliografia tego artykułu została uznana za wiarygodną i posiadającą dokładność naukową lub akademicką.
- Cárdenas, S., Lucas, M., Idoate García, V. M., & Llano Lagares, M. (2008). SOFI-SM: cuestionario para el análisis de la fatiga laboral física, mental y psíquica.