Niepewne przywiązanie – jest wielu ludzi, którzy są zdolni do tworzenia tego typu przywiązania. W kategoriach podstawowych, niepewne przywiązanie to styl relacji, w którym więź jest skażona strachem. Wyraża się to głównie niechęcią w związku i innymi mieszanymi emocjami, takimi jak uzależnienie czy odrzucenie.
Większość psychologów uważa, że niepewne przywiązanie powstaje we wczesnym dzieciństwie. Jest postrzegane jako konsekwencja relacji jaką rozwijamy z osobami, którym ufamy w dzieciństwie. Te pierwsze więzi są podstawą relacji, jakie tworzymy w późniejszym życiu.
“Życie nie polega na znalezieniu siebie. Polega na stworzeniu siebie.”
-George Bernard Shaw-
Kiedy dziecko rozwija bezpieczne przywiązanie, jest to uważane za zdrową więź. Innymi słowy, uczą się oczekiwać tego co najlepsze od drugiej osoby i wierzą, że ma ona dobre serce. U ludzi z niepewnym przywiązaniem to, czego się spodziewają jest zupełnym przeciwieństwem. Oczekują, że druga osoba ich porzuci lub skrzywdzi w jakiś sposób. Ten styl przywiązania przyjmuje trzy różne formy: dezorganizację / dezorientację, lęk ambiwalentny i lęk unikający.
Niepewne przywiązanie – jego typy
Zdezorganizowane/zdezorientowane przywiązanie
Zdezorganizowane przywiązanie to więź typowa dla osób, które doznały przemocy w dzieciństwie.
Często zdarza się, że zostali pozostawieni sami i bez wsparcia w chwilach strachu, a opiekunowie wykorzystali karę fizyczną, aby ich zastraszyć. Często opiekunowie mają do nich stosunek ambiwalentny. Takie osoby nigdy nie wiedziały czego mogą oczekiwać od ludzi, którzy mieli je chronić. Najpierw okazywali uczucia, a potem nagle stawali się agresywni lub niedbali, nie wyjaśniając dlaczego.
Ludzie, którzy mieli takich rodziców, mają skłonność do powtarzania tego samego schematu zachowań jako dorośli. Nie są w stanie zachować spójności między działaniami, które wykonują, a manifestującymi się myślami i emocjami. Przechodzą od podporządkowania się do agresji lub od bliskości do odległości z niepokojącą łatwością. Nawet oni nie rozumieją, co się z nimi dzieje.
Jeśli ich związek z innymi lub z kimś w szczególności jest źródłem niepokoju, ludzie ci często reagują w nieoczekiwany sposób – emocjonalnie się rozłączają i zaczynają zachowywać się jak robot. Ale to nie pomoże im poradzić sobie z lękiem.
Lękowo – ambiwalentne przywiązanie
Główną cechą lękowo-ambiwalentnego przywiązania są intensywne sprzeczności w związku. Podobnie jak we wszystkich przypadkach niepewnego przywiązania, korzenie tego rodzaju przywiązania polegają na posiadaniu rodziców pełnych sprzeczności . Osoby takie nigdy nie wiedziały, czego się spodziewać jako dziecko.
Kiedy wychowane w ten sposób dzieci stają się dorosłymi, wykazują bardzo silną potrzebę bliskości i uczuć. Ich relacje z innymi są bardzo intensywne. Wykazują zależność, potrzebę aprobaty i nadmierną wrażliwość na odrzucenie.
Kiedy nawiązują związek, trudno im przestać podejrzewać, że coś pójdzie nie tak. Skupiają się zbytnio na swoich problemach z relacją, a nie na jakichkolwiek pozytywnych aspektach. Wszystkie ich relacje powodują niepokój, co prowadzi do eskapizmu i unikających zachowań, takich jak stosowanie substancji uzależniającychoraz samookaleczenia.
Niepewne przywiązanie. Lęk unikający
W przywiązaniu lękowo-unikającym, najbardziej widoczną cechą jest trudność w nawiązywaniu bliskich związków, skutkująca głębokim bólem emocjonalnym. Ci ludzie mają tendencję do rozwijania fałszywej autonomii. Są niezależni, ale jednocześnie wchodzą w stan skrajnego niepokoju, gdy czują, że ktoś staje się im bliski pod względem emocjonalnym.
Bardzo trudno jest im rozpoznać własne emocje. Czasami mówią, że są czymś zainteresowani, ale ich postawa pokazuje niechęć. A czasem jest odwrotnie – okazują, że nie są zainteresowani kimś lub czymś, ale ich zachowanie ujawnia coś przeciwnego. Nie robią tego celowo, po prostu starają się zidentyfikować swoje emocje.
Ogólnie rzecz biorąc, osoby z przywiązaniem lękowo – unikającym były wychowywane przez opiekunów trzymających się na dystans.
Nie otrzymały wsparcia od swoich rodziców, kiedy tego potrzebowały. Często zdarza się, że ich rodzice usprawiedliwiali swoje zachowanie myśląc, że trzymanie się na odległość spowoduje, że dziecko będzie odpowiedzialne lub coś w tym stylu. Ale prawda jest taka, że kiedy ludzie dorastają w ten sposób, uczą się nie ufać innym. Nie sądzą, że ktokolwiek może ich wesprzeć lub im pomóc.
Wszystkie formy przedstawiające niepewne przywiązanie wskazują na ograniczenia w późniejszym życiu, szczególnie pod względem emocjonalnym. Ale zmiana wzorców relacji jest możliwa poprzez świadomość własnego zachowania, jego przyczyn i konsekwencji. W ten sposób takie osoby mogą przezwyciężyć swoje problemy z przywiązaniem i prowadzić bardziej satysfakcjonujące życie emocjonalne.