Dbanie o siebie to niezwykle istotny element naszego istnienia. Michael Foucault był jednym z bardziej wpływowych myślicieli XX wieku. Jego obszerne dzieło dotyczy badań, na podstawie których krytykuje on medycynę, psychiatrię, instytucje socjalne czy pewne traktaty dotyczące seksualności. Ciekawe jest jednak również to, co ujęlibyśmy stwierdzeniem: dbanie o siebie.
Według tego myśliciela bowiem, dbanie o siebie stanowi oznakę tego, że dana jednostka osiągnęła wolność.
Wiele z tego, co Foucault zapisał skupia się na relacjonowaniu władzy, wykładu i wiedzy. Uwagi te zasługiwały na poświęcenie im niejednej debaty. Jego krytyczne podejście i autentyczność w obliczu nowoczesności sprawiły, że jego dzieło zaliczało się do bardzo rozpowszechnionych i popularnych.
Pierwszą połowę życia człowiek poświęca rujnowaniu swojego zdrowia, a drugą, na jego odzyskiwanie.
-Joseph Leonard-
W zrozumieniu ogólnym to, co mówi Foucault odnosi się do własnej osoby, jako znaku świadczącego o poziomie wolności. Podkreśla znaczenie osiągnięcia jedności pomiędzy umysłem i ciałem.
Istniejemy bowiem aby tworzyć samoświadomość i być odpowiedzialnymi za własne życie. W tym celu niezbędny jest stały proces uczenia się i zachowywania gotowości na stawienie czoła wielu sytuacjom, które to, czego się nauczymy pozwolą nam wypróbować w praktyce.
Przygotowując się na dbanie o siebie
Dla Foucaulta dusza jest porównywalna do podmiotu. Z tego powodu dana osoba nie może ignorować wyzwań związanych z jej egzystencją. Dlatego też uznaje za ważne przygotowanie się na dorosłe życie, które zakłada użycie rozeznania w celu rozpoznawania popełnianych błędów, a także różnych szkodliwych nawyków, które towarzyszą nam w wędrówce przez świat.
Dbanie o siebie jest czymś, co może sobie zapewnić jedynie dana jednostka. To forma zachowania, która pozwala należeć do siebie samego. Dla Foucaulta jest to możliwe wyłącznie w oparciu o relację zbudowaną na prawdzie i rzetelnej wiedzy, którą dysponujemy. Jeśli relacja ta jest odpowiednia, pojawia się umiejętność decydowania o tym, co w nas samych akceptujemy, a co odrzucamy.
Dodatkowo, podkreśla znaczenie utrzymywania relacji wzrostu w odniesieniu do innych oraz do tego, co nas otacza. Takie dbanie o siebie obejmuje również naukę tego, jak zadbać o nasze kontakty socjalne. Prowokuje potrzebę słuchania i doceniania cudzych doświadczeń oraz traktowania ich jako wartościowego źródła wiedzy, która może nas niezwykle wzbogacić.
Dbanie o siebie nie oznacza jednak egocentryzmu, ale wręcz przeciwnie. Oznacza nabycie świadomości dotyczącej naszych możliwości i posiadanych ograniczeń. Ważne byśmy odczuwali zainteresowanie innymi, a także samymi sobą. Dzięki temu będziemy potrafili nie tylko odpowiednio o siebie zadbać, ale również wziąć nasze sprawy we własne ręce.
Wiedza i działanie
Lekarz na przykład uczy się na bazie teorii i praktyki, aby ostatecznie osiągnąć pełne przygotowanie i móc pomagać innym. Przechodzi przez poszczególne etapy i ostatecznie dochodzi do wniosku, że dana jednostka stanowi jedność ciała i umysłu.
Dla Foucaulta istnieje nieodłączna jedność pomiędzy wiedzą i działaniem. Gdy tylko dbanie o siebie wejdzie nam w krew, pojawi się również autorefleksja. Ta z kolei prowadzi do świadomości emocjonalnej i do akceptowania tego, co doświadczamy. Z drugiej zaś strony to przygotowanie i zdobyta wiedza aktywuje naszą wrażliwość i prowadzi nas do działania.
Cała filozofia poświęcona dbaniu o siebie wymaga poszukiwania w środowisku możliwości dbania o siebie i o innych. Ostatecznie sprzyja nabywaniu wiedzy. Wspomniana wiedza dotyczy przede wszystkim tego, jak wybierać wartości, które pozwalają na polepszenie jakości naszego życia. Wszystko to stanowi rezultat tego, że wybieramy kim chcemy być i praktykujemy to, czego się nauczyliśmy.
Podstawa relacji społecznych
Dbanie o siebie i związana z tym koncepcja stanowi oznakę dążenia do wolności, ponieważ stanowi część naszej świadomości i łączy się z decyzjami, które podejmujemy w życiu. Dbanie o siebie uważa się również za filar relacji interpersonalnych, które tworzymy z innymi. Proces ten ma ogromne znaczenie w kontekście tworzonych przez nas relacji.
Dbanie o siebie obejmuje wiele sfer ściśle powiązanych z naszym samopoczuciem. Należą do nich między innymi nasze potrzeby, żywione emocje, zdrowie, zachowania, wartości i tym podobne. Mówimy o wszystkim tym, co pozwala podnosić jakość naszego życia, a jednocześnie nie szkodzi innym. Dlatego tak ważne jest osiągnięcie jedności pomiędzy ciałem i umysłem.
Dbanie o siebie stanowi całkowicie naturalny odruch, jeden z podstawowych w życiu człowieka. Stanowi ono podstawę pozwalającą odpowiedzieć na nasze potrzeby, niezależnie od tego, jakiej sfery życia one dotyczą. Absolutnie niezbędne jest, aby człowiek nauczył się jak odpowiednio o siebie zadbać. Tylko wtedy, gdy się tego nauczymy, będziemy w stanie zadbać o innych.