Znaczenie poznania w psychopatologii

Procesy poznawcze odgrywają podstawową rolę w utrzymywaniu wielu zaburzeń psychicznych. W rzeczywistości procesy, takie jak uwaga, pamięć lub rozumowanie, mogą funkcjonować w zupełnie inny sposób w kontekście stanu zaburzenia psychicznego.
Znaczenie poznania w psychopatologii

Ostatnia aktualizacja: 30 kwietnia, 2020

Znaczenie poznania w psychopatologii jest ogromne. Zasadniczo obecność i ewolucja różnych czynników poznawczych to zmienna, która powoduje pojawianie się lub utrzymywanie pewnych zaburzeń psychicznych.

Mówimy o lęku, smutku, poczuciu winy (emocjach) lub o bardzo niewłaściwych zachowaniach a końcu o zachowaniach nieprzystosowawczych. Niektórzy wiedzą, jak rozpoznać atak lęk, kryzys samookaleczania w depresji lub rytuały jakich przestrzega osoba z zaburzeniem obsesyjno-kompulsyjnym (OCD).

Jednak procesy takie jak uwaga, rozumowanie lub pamięć wydają się zmieniać w różnych typach zaburzeń psychicznych. Stąd właśnie znaczenie poznania w psychopatologii. Procesy te nie są takie same u osób przystosowanych, jak u osób z zachowaniami nieprzystosowawczymi, które zakłócają ich codzienne życie. Nie oznacza to jednak, że procesy te zawsze się prezentować w ten sam sposób.

Na przykład fakt, że osoby z zaburzeniem obsesyjno-kompulsyjnym, uogólnionym zaburzeniem lękowym (GAD) lub zespołem stresu pourazowego (PTSD) mają bardzo niedostosowane zachowania, nie oznacza, że ​​miały je na zawsze lub będą je miały na zawsze.

Czynniki poznawcze, czyli znaczenie poznania w psychopatologii

Procesy psychologiczne, które mogą ulec zmianom w różnych zaburzeniach psychicznych, to: pamięć, rozumowanie, myślenie, uwaga, percepcja lub regulacja emocjonalna.

Znaczenie poznania w psychopatologii

Niektóre z nich można przedstawić używając ilustrujących przykładów odnoszących się do bardzo różnorodnych zaburzeń. Celem będzie lepsze zrozumienie znaczenia czynników poznawczych w psychopatologii.

Uwaga: nadmierna lub wadliwa

Uwaga jest procesem, który bardzo dobrze ilustruje znaczenie poznania w psychopatologii. Jest to proces psychologiczny, który u osób z zaburzeniami psychicznymi wykazuje nieprzystosowany  wzorzec.

Ten patologiczny wzorzec jest związany z zachowywaniem nadmiernej czujności. Ludzie z zaburzeniami psychicznymi zwracają zwiększoną uwagę na bodźce zgodnie z ich obawami i zmartwieniami.

Na przykład w fobii społecznej obserwuje się selektywną uwagę na negatywne informacje i na osobiste funkcjonowanie. Ludzie z fobią społeczną wykazują nie tylko zwiększoną czujność na sygnały, które mogą wskazywać, że nie są dobrze odbierani.

Są także wyczuleni na odczucia własnego ciała (zmiana rytmu serca, oddychanie …). Mamy tu do czynienia z uwagą zwrócona na samego siebie.

Zaburzenia pamięci

Liczne zjawiska zachodzą w procesie poznawczym pamięci w zależności od zaburzenia, do którego się odnosimy. Niektóre z nich to:

  • Pamięć wybiórcza: osoby z zespołem lęku napadowego, OCD, PTSD, GAD, zaburzeniami nastroju lub zaburzeniami odżywiania zwykle zapamiętują informacje zgodne z własnymi lękami, potwierdzając te ostatnie. Tak więc osoba z zaburzeniem depresyjnym może zapamiętać informacje, które potwierdzają, że jego rodzina go nie rozumie lub nie wspiera, eliminując te wspomnienia, które mówią coś przeciwnego.
  • Pamięć nadmiernie uogólniona: Pamięć autobiograficzna może być używana do zapamiętywania w sposób specyficzny lub nadmiernie uogólniony. W niektórych zaburzeniach odżywiania lub PTSD do chodzi do zapamiętywania w sposób niejasny i rozproszony, a następnie do zniekształceń pamięci.
  • Powracająca pamięć: w niektórych zaburzeniach PTSD lub kryzysach paniki proces pamięci jest pełen przeszkadzających i niechcianych wspomnień, które dotyczą traumatycznej sytuacji.
  • Osłabione zaufanie do pamięci: w innych zaburzeniach, takich jak OCD, pacjent traci zaufanie do dobrze działającej pamięci, co prowadzi go do wykonywania kompulsji. Przykładem tego może być niemożność przypomnienia sobie, czy gaz został wyłączonyalbo czy drzwi zostały zamknięte.

Wady rozumowania

Chociaż wszyscy mamy zniekształcenia w naszym rozumowaniu, znaczenie poznania w psychopatologii można dostrzec poprzez znacznie bardziej skrajne wypaczenia. W ten sposób możemy znaleźć wady rozumowania związane z różnymi zaburzeniami, takimi jak:

  • Błąd interpretacyjny niejednoznacznych bodźców: w zaburzeniach takich jak GAD lub zaburzenia nastroju zwykle występuje tendencja do interpretowania niejednoznacznych bodźców jako negatywnych. Bodźcami tymi mogą być gesty, zmiany wyrazu twarzy …
  • Negatywny styl atrybucji: Ta tendencja rozumowania jest typowa w zaburzeniach depresyjnych. Negatywny styl atrybucji powoduje, że negatywne zdarzenia, które mają miejsce, pochodzą z przyczyn wewnętrznych, które są stabilne i nie zmienią się. W zaburzeniach psychotycznych zwykle pojawia się pozytywny styl atrybucji; wina za zło jest zawsze po drugiej stronie.
  • Oceny prawdopodobieństwa: W niektórych zaburzeniach istnieje tendencja do przeceniania prawdopodobieństwa jakiegoś złego wydarzenia i jego tragicznych konsekwencji. Pojawia się, jak wspomniano wcześniej, w fobiach, OCD, TAG, PTSD, zaburzeniach psychotycznych lub depresyjnych.

Pułapki myśli tłumaczą znaczenie poznania w psychopatologii

Ruminacje, natrętne myśli i zamartwianie się są często wyraźnymi lub zintensyfikowanymi elementami związanymi z zaburzeniem psychicznym. Znaczenie poznania w psychopatologii obserwuje się w zaburzeniach takich jak zaburzenia obsesyjno-kompulsyjne, w których nasilone są natrętne i nawracające myśli.

Ale nie chodzi tylko o to, ze się pojawiają, ale że ich intensywność lub nasilenie są dużo większe.

Zmartwiona kobieta

U osób z depresją pojawiają się zdania: „Jestem nic warty”. Natomiast u osób z lękiem powtarza się myśl: „przestaną mnie kochać”. A z kolei u osób z zaburzeniem obsesyjnym: „Zarażę się”. Z reguły ludzie w stanie zaburzenia psychicznego przywiązują zbyt dużą wagę do tych myśli, a końcu uznają je za rzeczywistość.

Na przykład tłumienie myśli jest szczególnie problematyczne u osób z zaburzeniem obsesyjno-kompulsywnym. Kiedy ktoś próbuje użyć tylko woli, aby uniknąć myślenia o pewnych rzeczach, rozpraszania się lub eliminowania myśli, zwykle uzyskuje efekt odwrotny.

Wnioski: trudność w dokonaniu zmiany

Znajomość znaczenia poznania w psychopatologii może uświadomić nam, jak skomplikowana jest zmiana, jeśli te elementy nie zostaną przepracowane. Podczas projektowania interwencji psychologicznej u osoby z zaburzeniem obsesyjno-kompulsyjnym ważne jest, aby zrozumieć, że:

  • Istnieją czynniki poznawcze, które mogą podtrzymywać problem
  • Obciążenia poznawcze mogą również stanowić przeszkodę dla powodzenia innych środków ujętych w programie interwencji.

Tak więc, jeśli osoba z depresją ma negatywny styl atrybucji, bardzo trudno będzie jej wyjść z systematycznego błędu. Trzeba bowiem brać pod uwagę fakt, że żyje w codzienności, w której przeplatają się negatywne i pozytywne zdarzenia. Dlatego interwencja specjalisty jest niezbędna, aby zmienić odpowiednie czynniki poznawcze.


Ten tekst jest oferowany wyłącznie w celach informacyjnych i nie zastępuje konsultacji z profesjonalistą. W przypadku wątpliwości skonsultuj się ze swoim specjalistą.