Współuzależnienie - jak sobie z nim poradzić?
Współuzależnienie może pojawić się u każdego, kto pozostaje w bliskim związku z osobą cierpiącą na uzależnienie. Chcesz poznać jego cechy? Opowiemy Ci o nim w tym artykule.
Współuzależnienie jest wysoce złożonym zachowaniem, które wpływa zarówno na osobę, która ją rozwija, jak i na jej najbliższe otoczenie. Może to mieć poważne konsekwencje dla codziennego życia powodując utratę umiejętności pomagających stawić czoła codziennym trudnościom.
Dlatego ważne jest, aby wiedzieć, co to jest i jak może na nas wpłynąć. Nie tylko, aby zapobiec jego rozwojowi, ale także aby wykryć, czy ktoś z naszych znajomych może rozwijać takie zachowania.
Czy jest współuzależnienie?
Współuzależnienie definiuje się jako zależność, w której co najmniej jeden z jej członków uzależnia się od jakiejkolwiek substancji. Dlatego konflikt spowodowany uzależnieniem powoduje zmiany w zachowaniu najbliższych. Powstaje nowy sposób funkcjonowania.
Badania wykazały, że kobiety częściej doświadczają współuzależnienia, szczególnie matki i żony. Co może być uzasadnione rozwojem kulturowym w społeczeństwie. W tym przypadku kobiety przyjęły rolę opiekunów do tego stopnia, że zapomniały spróbować w zamian zaspokoić potrzeby swoich bliskich.
Ludzie w tej sytuacji mają tendencję do rozwijania pewnej nieskuteczności w wyrażaniu emocji i rozwiązywaniu konfliktów osobistych i interpersonalnych. Wysiłki poświęcone są kontrolowaniu uzależniających zachowań chorego. Dlatego powstaje dynamika, w której uzależniony poprzez swoje zachowania i manipulacje kontroluje życie uzależnionego.
Współuzależnienie – rodzaje
Stwierdzono istnienie dwóch rodzajów współuzależnienia. Każda z nich ma swoje własne cechy i konsekwencje.
Współzależność
Pierwszy typ to współzależność. W takim przypadku dana osoba ma zależny lub współzależny i niezdrowy związek z uzależnionym podmiotem. Ważne jest, aby podkreślić, że w tego rodzaju uzależnieniu osoba nie jest uzależniona od żadnego rodzaju substancji.
Sytuacja ta wynika ze stresu spowodowanego współżyciem i kontaktem z uzależnioną osobą. Dlatego zjawisko to ma charakter skalarny, to znaczy z czasem rośnie i nasila się. Wśród opisowych zasad współzależności znajdziemy:
- Inwestowanie czasu w próby rozwijania umiejętności kontrolowania zarówno siebie, jak i drugiej osoby. Zwłaszcza gdy pojawiają się niekorzystne sytuacje.
- Stawianie na pierwszym miejscu wiedzy i obowiązków osoby uzależnionej, ignorując nawet swoje własne.
- Zniekształcenie i lęk przed separacją. Ignorowanie osobistej przestrzeni i swoich potrzeb.
- Tendencja do angażowania się w relacje z ludźmi z zaburzeniami impulsywnymi, osobowości lub uzależnieniami od narkotyków.
Zależność biologiczna
Drugim rodzajem współuzależnienia jest zależność biologiczna. Konstrukcję tę można zdefiniować jako zależność od zależności, to znaczy zależność relacyjną zaszczepioną podmiotowi uzależnionemu.
W tym przypadku istnieją postawy, afekty i zachowania, które oprócz specyficznego uzależnienia powodują uzależnienie od ludzi lub sytuacji o charakterze socjopatycznym. Decyduje to w istotny sposób o codziennych czynnościach dwóch osób związanych ze współzależnością.
Dlatego osoba biologicznie zależna nabywa postawę bierną i celowo traci lub zauważalnie zmniejsza swoją autonomię.
W rezultacie nie podejmuje żadnej decyzji i staje się „osobą niepełnosprawną”. Można powiedzieć, że związek z osobą, na której polegasz jest podobny do tego, jaki masz z substancją, od której jesteś uzależniony.
Ważne jest jednak sprecyzowanie, że ten brak autonomii nie jest utrzymywany podczas podejmowania działań w celu utrzymania uzależnienia. Dlatego uzależniony jest w stanie tworzyć i przeprowadzać działania w celu znalezienia zasobów, nabycia i zakupu przedmiotu uzależnienia. Wśród cech klinicznych osób biologicznie zależnych są:
- Brak świadomości problemu.
- Delegowanie w procesie decyzyjnym i znaczny spadek autonomii.
- Popyt na wrażenia z partnerem, który przypomina substancję uzależniającą.
- Obsesyjne poszukiwanie partnera podkreślające, że ten związek stymuluje zależność biologiczną.
Skąd bierze się współuzależnienie?
Na początek należy podkreślić, że współuzależnienie występuje, gdy jeden z członków rodziny jest uzależniony od jakiegoś rodzaju substancji. Rozwijając to zaburzenie łatwo jest ludziom w jego otoczeniu pokazywać zachowania, które służą wzmocnieniu uzależnienia.
Jednak ta przewrotna adaptacja ma wiele relacyjnych dynamik, które wcale nie są zdrowe. W przypadku osoby współzależnej, gdy widzi obecność problemów związanych z uzależnieniem i aby zminimalizować wyrządzone przez nią szkody zaczyna ponosić odpowiedzialność, która nie jest jej.
Oznacza to, że zaczyna wykonywać czynności i wcielać się w role, które odpowiadają osobie uzależnionej, w niektórych przypadkach faworyzując uzależnioną osobę, by jeszcze bardziej się zaniedbała.
W rezultacie osoba zaczyna cierpieć z powodu lęku, stresu. Odczuwa również wstyd z powodu postawy osoby uzależnionej jak swojej własnej.
Ponadto pojawia się niepewność, czy robi wszystko dobrze. Lub bezradność z powodu niemożności zrobienia wszystkiego. W końcu pojawia się też poczucie winy, ponieważ dana osoba jest przekonana, że jej postawa podtrzymuje uzależnienie.
Podsumowanie
Uzależnienie dotyczy nie tylko pierwszej osoby. Przewrotne konsekwencje uzależnienia idą dużo dalej. Z drugiej strony dane mówią nam, że im większe uzależnienie, tym większe prawdopodobieństwo, że pojawi się współzależność w najbliższym otoczeniu chorego.
Kiedy osiągniemy ten limit wpływ i konsekwencje mogą być bardziej znaczące. Do tego stopnia, że stają się jednym z aspektów wzmacniających uzależnienie. Dlatego w tych przypadkach wsparcie, które daje najbardziej pożądany efekt jest udzielane w ramach interwencji psychologicznej, w której profesjonalista jest zawsze obecny i wie jak doradzić i pokierować.
Wszystkie cytowane źródła zostały gruntownie przeanalizowane przez nasz zespół w celu zapewnienia ich jakości, wiarygodności, aktualności i ważności. Bibliografia tego artykułu została uznana za wiarygodną i dokładną pod względem naukowym lub akademickim.
- Schonian, S. A. (2017). Development and Preliminary Validation of the Co-Addiction Scale [Thesis]. https://ttu-ir.tdl.org/handle/2346/73535
- Sirvent, C., Moral, M., Blanco, P., & Suarez, G. (2014). Las coadicciones (estudio descriptivo y psicopatología diferencial). 1-13.
- Vacca, R. (2003). LA CO-ADICCION Aspectos Culturales y Clínicos para su Aprendizaje. Revista Peruana de Drogodependencias, 1(1), 231-253.