Religia a orientacja religijna czyli dlaczego religia istnieje
Patrząc obecnie na kulturę zachodnią, religia i orientacja religijna jest uważana za coś prywatnego. Jest to coś, co każdy zatrzymuje dla siebie. Nazywa się to sekularyzmem. Ludzie mogą być religijni, ale za zamkniętymi drzwiami.
Występuje to jednak tylko w teorii, ponieważ w niektórych krajach duże religie nadal są silne a orientacja religijna ich obywateli – wyraźnie zaznaczona. Praktyki religijne mniejszości są zabronione z powodu sekularyzacji. Ale religii większości jest trzymana na piedestale, jeśli chodzi o reprezentację w działaniu zbiorowym.
Jednak niezależnie od norm społecznych lub prawnych, które utrudniają praktyki religijne, każdy człowiek żyje swoją religią w inny sposób. Ludzie mogą doświadczyć tego na cztery różne sposoby.
Religia a religijność
Zanim opowiemy o orientacji religijnej należy odróżnić religię od religijności. Religie są ponadczasowe i uniwersalne (nie zmieniają się wraz z czasem lub przestrzenią). Religijność jest sposobem, w jaki wierzący żyją swoją religią. Jest ona subiektywnym doświadczeniem, które zależy od każdego rodzaju i każdej osoby. To sposób, w jaki żyją i reprezentują religię.
Sposób, w jaki ludzie żyją religią (religijność lub orientacja religijna) niekoniecznie musi odpowiadać regułom religii. Spośród wszystkich form religijnych w różnych kontekstach, wyróżnia się cztery rodzaje orientacji religijnych w psychologii społecznej. Są to: orientacja zewnętrzna, wewnętrzna, misyjna i religijny fundamentalizm.
Zewnętrzna i wewnętrzna motywacja religijna
Są to pierwsze dwie kategorie na które patrzymy jeśli mówimy o religii. Dzielą one ludzi, na tych, którzy używają go jako środka do osiągnięcia osobistych lub społecznych korzyści (np. Akceptacji grupowej) – od tych, którzy interpretują to jako cel sam w sobie (np. Modląc się prywatnie). Osoby o orientacji zewnętrznej wykorzystują religię do zdobycia uznania, podczas gdy osoby o orientacji wewnętrznej wykorzystują ją do motywowania swojego życia.
Kiedy religia jest podstawowym motywem życiowym, centralnym i absolutnym kryterium dla ich decyzji, jest wtedy wewnętrzna. Z drugiej strony ci z zewnętrzną orientacją uważają religię za utylitarną i instrumentalną. Jest to środek dla ich własnych interesów i celów (bezpieczeństwo, status społeczny, rozrywka, samo-usprawiedliwienie, wsparcie dla osobistego stylu życia itp.). Wiele ludzi ma obie orientacje.
Orientacja misji
Orientacje wewnętrzne i zewnętrzne mają również inną sub orientację – orientację na misję. Zadaje ona fundamentalne pytanie o istnienie jako całość. Ludzie z tą orientacją postrzegają religijne wątpliwości jako coś pozytywnego i są otwarci na tematy religijne.
Orientacja misji pobudza i promuje otwarty i dynamiczny dialog na temat wielkich egzystencjalnych pytań, jakie mamy na temat sprzeczności i tragedii. Orientacja misji jest poznawczo otwarta, krytyczna i elastyczna. Jest to także postawa definiowana przez wątpliwości i poszukiwania osobistej tożsamości.
Fundamentalizm religijny
Religijny fundamentalizm jest wiarą, że istnieje zbiór religijnych nauk, które kształtują fundamentalną prawdę o ludzkości i Bogu (lub bogach). Ta prawda sprzeciwia się i walczy z siłami zła. Jego wyznawcy praktykują ją zgodnie z podstawowymi i niezmiennymi praktykami z przeszłości.
Ludzie o orientacji fundamentalistycznej twierdzą, że mają specjalną więź z Bogiem. Są skłonni wierzyć, że ich grupa ma zawsze rację, podczas gdy wszyscy inni się mylą. To prowadzi do pielęgnowania i utrzymywania uprzedzeń. Wprowadza to dystans miedzy nimi i innymi grupami w związku z tym nie mogą się z nimi zapoznać. Ich doświadczenie pozwala im tylko potwierdzić ich stereotypy. Fundamentaliści mają tendencję do posiadania zewnętrznej orientacji.
Istnieje jeszcze inna fundamentalistyczna organizacja religijna w obrębie fundamentalizmu – wewnątrz integracyjny fundamentalizm. Ludzie z ta orientacja wierzą w święte księgi. Ci ludzie podążają za swoimi sakramentami religijnymi, a ich religijna interpretacja jest bardzo dosłowna.
Religijność a orientacja religijna
Istnieje wiele sposobów na podążanie za religią. Każda grupa i każda osoba jest odrębna. Podczas gdy rodzaj religii i kontekst wpływają na religię każdej osoby, ludzie dostosowują się na różne sposoby. Żadna religia nie jest lepsza ani gorsza od innej.
Nawet fundamentalistyczne orientacje religijne nie są złe ani gorsze od innych. Problem pojawia się, gdy próbujemy narzucić religię innym. Przystosowanie się do innej formy religijności nie jest łatwe i wymaga czasu. Współistnienie może i powinno być pokojowe, gdy istnieje szacunek. W ten sam sposób państwa nie powinny narzucać jednego sposobu podążania za religią. Nie powinny też promować religii bez myślenia o konsekwencjach.