Dysforia wrażliwa na odrzucenie — dlaczego powstaje?

Dysforia wrażliwa na odrzucenie (RSD) to skrajna reakcja emocjonalna na rzeczywiste lub wyimaginowane postrzeganie odrzucenia. Osoba doświadczająca tego czuje się przytłoczona, gdy jest osądzana, wykluczana lub krytykowana.

Dlatego jeśli cierpisz na to zaburzenie, możesz odczuwać zupełną porażkę w obliczu osądu innych i myśleć, że cały świat jest przeciwko tobie. Dysforia wrażliwa na odrzucenie doświadczasz wiru nieproporcjonalnych emocji. Co więcej, uczucie może być tak intensywne, że pozostajesz zakotwiczony w wydarzeniu i nie jesteś w stanie właściwie kontynuować reszty swojego codziennego życia. Mentalne ruminacje przejmują kontrolę i bardzo trudno jest porzucić negatywne myśli.

Dysforia wrażliwa na odrzucenie nie jest sklasyfikowana w Diagnostycznym i Statystycznym Podręczniku Zaburzeń Psychicznych (DSM-5), ale nie jest mniej realna. Obecnie uważa się ją za zaburzenie, które tworzy zestaw objawów, które często są związane z innymi schorzeniami.

Tak naprawdę nie wiemy, dlaczego niektórzy ludzie są tak bardzo przytłoczeni odrzuceniem. Ogólnie uważa się, że nie ma jednego konkretnego powodu, ale raczej zestaw czynników, które wzięte razem, sprzyjają takiej reakcji.

Dysforia wrażliwa na odrzucenie — powszechny problem

Doświadczanie nieprzyjemnych emocji, takich jak smutek lub złość, gdy czujesz się odrzucony, jest normalne. To część bycia człowiekiem. W rzeczywistości działa na korzyść naszej zdolności do adaptacji jako gatunku.

Tysiące lat temu, kiedy żyliśmy w plemionach koczowniczych i zależało nam na polowaniu i zbieractwie, ludzie musieli być w grupach, aby przetrwać. Niezastosowanie się do tego zmniejszyło nasze szanse na przeżycie z powodu wszystkich niebezpieczeństw, które nam zagrażały.

Z tego powodu opracowaliśmy szereg strategii, aby pozostać w grupie. Z tego dowiedzieliśmy się, że nasze zachowanie powinno być dostosowane do plemienia. Jeśli nie, ryzykujemy, że zostaniemy wydaleni, czyli mniej chronieni w obliczu zagrożeń środowiskowych.

Jednak dzisiaj sytuacja wygląda zupełnie inaczej, a nasze przetrwanie nie zależy od przynależności do plemienia. Niemniej jednak nadal jesteśmy istotami społecznymi. Z tego powodu możemy odczuwać ból emocjonalny, gdy stosujemy wzorzec zachowania, który nie jest aprobowany przez innych.

Dysforia wrażliwa na odrzucenie — objawy

Każda osoba, która doświadcza odrzucenia, odczuwa je na różne sposoby. Jednak niektóre z najczęstszych objawów to:

• Dążenie do uzyskania zgody.
• Uczucie skrajnego wstydu.
• Niska samoocena.
• Gniew.
• Drażliwość.
• Agresywność.
• Lęk.
• Strach przed odrzuceniem.
• Smutek.
• Rozpacz.
• Potrzebujesz kontrolować przerażającą sytuację.
• Unikanie kontaktów towarzyskich.
• Objawy somatyczne, takie jak zaburzenia trawienia lub bóle głowy.

Objawy te mogą wystąpić w tym samym czasie co interakcja lub później, po jej zakończeniu. Ponadto nie muszą manifestować się wszystkie w tym samym czasie. Rzeczywiście, są zależne od każdej osoby i konkretnej sytuacji, w której się znajduje.

Profile osobowościowe

Istnieje kilka profili osobowości, które są bardziej podatne na doświadczanie dysforii wrażliwej na odrzucenie. Na przykład osoby, które w młodym wieku zostały poddane silnemu odrzuceniu, zwłaszcza ze strony rodziców. Inną grupą byliby ludzie z fobią społeczną, ponieważ czują się źle, gdy czują, że są oceniani. Osoby nadwrażliwe są również wyjątkowo podatne na to zaburzenie.

Nadwrażliwość nie zawsze musi być kojarzona z bardzo wrażliwymi osobami. Na przykład dana osoba może przechodzić trudny okres i emocjonalnie czuć się znacznie bardziej podatna na zranienie. To sprawia, że odczuwa więcej bólu w obliczu odrzucenia. Ten rodzaj nadwrażliwości może w efekcie poważnie ograniczyć ich życie, zwłaszcza jeśli nie nauczą się właściwie zarządzać swoimi emocjami.

Ponadto osoby cierpiące na zaburzenia ze spektrum autyzmu (ASD) są również podatne na dysforię wrażliwą na odrzucenie. Dzieje się tak, ponieważ ich emocjonalność jest zwykle wysoka. Dlatego, jeśli widzą, że są odrzucane lub krytykowane, zwykle czują się znacznie bardziej zdenerwowane niż większość ludzi.

Wreszcie, osoby cierpiące na zespół nadpobudliwości psychoruchowej z deficytem uwagi (ADHD) częściej cierpią na ten stan. Wynika to z trudności w odpowiednim zarządzaniu umiejętnościami wykonawczymi, takimi jak samokontrola lub elastyczność poznawcza. W jakiś sposób osobom z ADHD trudniej jest się relatywizować, zdystansować i uciec od dotychczasowego sposobu myślenia.

Leczenie dysforii wrażliwej na odrzucenie

Nie ma wcześniej ustalonego leczenia dysforii wrażliwej na odrzucenie. Można jednak nauczyć się wielu narzędzi, które pomogą cierpiącym odczuwać emocje mniej intensywnie. Tutaj jest kilka z nich:

• Stosowanie restrukturyzacji poznawczej. Większa świadomość myśli, wykrywanie najbardziej irracjonalnych i zastępowanie ich mniej szkodliwymi to doskonały sposób na rozpoczęcie walki z dysforią wrażliwą na odrzucenie.
• Nauka relatywizacji. Umieszczenie wszystkiego, co się dzieje w odpowiedniej perspektywie, sprawia, że doświadczenie odrzucenia jest mniej intensywne.
• Zwiększanie odporności. Budowanie nowego kierunku opartego na doskonaleniu i sile na temat negatywnych doświadczeń to doskonała strategia na pozostawienie w tyle wiktymizacji.
• Słuchanie historii sukcesu. Świadomość, że innym ludziom udało się poprawić swoje życie pomimo przeszkód, może być inspirująca dla osób cierpiących na to zaburzenie.
• Poprawa umiejętności komunikacyjnych. Umiejętność bardziej odpowiedniego wyrażania emocji wzmacnia poczucie bezpieczeństwa i zmniejsza strach przed niewiedzą, jak postępować.
• Wzmocnienie poczucia własnej wartości. Zdobycie pewności siebie to świetny sposób na zmniejszenie znaczenia opinii innych ludzi.
• Prowadzenie zdrowego stylu życia. Wystarczająca ilość snu, jedzenie prawdziwego jedzenia i regularne ćwiczenia pomagają w radzeniu sobie z emocjami.
• Zmniejszenie poziomu stresu. Wysoki poziom stresu może dodatkowo zaostrzyć dysforię wrażliwą na odrzucenie, dlatego pomocne może być włączenie takich czynności, jak medytacja lub uważność.

Szukam pomocy

Ważne jest, aby pamiętać, że denerwowanie się, gdy ktoś cię ocenia lub krytykuje, jest normalne. W końcu wszyscy wolimy być chwaleni niż odrzucani. Jednak z reguły nieprzyjemne emocje, które wywołuje odrzucenie, znikają w krótkim czasie.

Jeśli jednak odkryjesz, że te denerwujące emocje trwają przez kilka dni lub że Cię przytłaczają i naprawdę wpływają na Twoje codzienne życie, może to być dobry moment, aby skonsultować się z doświadczonym terapeutą zarządzania emocjami. W rzeczywistości, chociaż dysforia wrażliwa na odrzucenie nie ma wcześniej ustalonego leczenia, istnieje wiele strategii, których możesz się nauczyć, aby zminimalizować jej negatywny wpływ na twoje życie.