Cztery niepokoje egzystencjalne człowieka według Irvina Yaloma

Czy znasz 4 egzystencjalne troski, z którymi borykamy się przez całe życie? Dowiedz się z tego artykułu, w którym wspominamy o Irvinie Yalomie, jednym z pionierów psychoterapii egzystencjalnej.

W swojej książce Psychoterapia Egzystencjalna, Irvin Yalom wymienia 4 niepokoje egzystencjalne, które powodują wewnętrzne konflikty w człowieku. Obejmują one niepokój o śmierć, wolność, izolację i brak sensu życia.

Jedną z najważniejszych postaci w dziedzinie psychoterapii egzystencjalnej jest profesor psychiatrii i psychoterapeuta Irvin Yalom. Zgromadził dużą liczbę esejów i powieści, wśród których wyróżniają się takie tytuły, jak Problem Espinozy, Dzień w którym Nietzsche zapłakał i inne. W swoich pracach zwykle w subtelny sposób porusza cztery niepokoje egzystencjalneczłowieka.

Irvin Yalom i psychoterapia egzystencjalna

Psychoterapia egzystencjalna to trudny do zdefiniowania termin. Aby podjąć te próbę, przyjmijmy podejście filozoficzne, w którym trudności ludzi traktuje się jako czynniki procesu rozwoju i zmiany. Nie są to więc jedynie kategorie diagnostyczne odnoszące się do aktualnych modeli opartych na podejściu biomedycznym.

Ludzie stawiają czoła pewnym aspektom egzystencji, które Irvin Yalom określa jako egzystencjalne niepokoje wymienione powyżej. Te doświadczenia często wywołują udrękę połączoną z obawą. Bardzo szczególne uczucie, które stanie się motywacją do osobistego rozwoju osób, które je odczuwają.

Egzystencjalne niepokoje według Irvina Yaloma

Konfrontacja jednostki z własnym istnieniem generuje dyskomfort i cierpienie. W rzeczywistości cztery egzystencjalne niepokoje opisane poniżej według Irvina Yaloma nieodłącznie występują w życiu wszystkich istot ludzkich.

Problemy te często ukrywają się pod pewnymi rozrywkami i czynnościami, które pojawiają się na przestrzeni życia. Jednak, chociaż rozrywki odwracają wzrok od tych obaw, nie przestają one dręczyć ludzi.

Irvin Yalom opisuje 4 podstawowe i uniwersalne zagadnienia związane z terapią grupową, terapią indywidualną i relacją terapeutyczną. Przeanalizujmy je po kolei!

Śmierć

Śmierć jako zjawisko stawia nas twarzą w twarz z naszym istnieniem. To pierwsza obawa, którą Irvin Yalom wskazuje jako źródło dyskomfortu. Według autora, głównym źródłem niepokoju jest śmierć.

W ten sposób śmierć może stać się również głównym źródłem rozwoju psychopatologii. Jednak może to być również okoliczność, dzięki której pozwolimy sobie na autentyczne życie.

Innymi słowy, konfrontacja ze śmiercią dotyczy nie tylko świadomości skończoności życia. Uświadamia nam również niekontrolowany upływ czasu i to, co się z nim robi, wiedząc, że życie nie jest nieograniczone. Jedną z powieści, która podkreśla te egzystencjalne niepokoje, jest Śmierć Iwana Illicha Leona Tołstoja.

Wolność

Irvin Yalom określa wolność jako kolejny problem wywołujący niepokoje egzystencjalne. Mowa tu o poczuciu woli, wolności w podejmowaniu decyzji i radzeniu sobie z odpowiedzialnością w egzystencjalnym oderwaniu od otoczenia. Większość decyzji dotyczących najbliższej przyszłości, nawet uwzględniając opinię innych ludzi, ostatecznie podejmujemy bowiem sami.

Innymi słowy, chociaż wolność ma swoje atrakcyjne oblicze, wyzwanie polegające na przejęciu władzy nad własnym życiem może czasami ciążyć jak krzyż. W niektórych przypadkach nawet paraliżuje, nie pozwalając na podejmowanie żadnych konkretnych działań.

Ilustruje to na przykład metafora Arystotelesa na temat głodującego psa, który nie jest w stanie wybrać między dwiema równie atrakcyjnymi porcjami pożywienia. Podobnie jak problem osiołka Buridana, który umiera z głodu pośród dwóch równie smakowitych snopków siana.

Izolacja

W obliczu świadomości, że życie nie jest nieskończone, że w pewnym momencie się kończy i że nie można uciec od konotacji (zarówno pozytywnych, jak i negatywnych) wolności, Irvin Yalom dociera do trzeciego punktu, który charakteryzuje izolacja. Izolacja to pojęcie powszechnie znane jako brak relacji międzyludzkich.

Tutaj jednak wyróżnia się trzy typy izolacji:

• dobrze znana izolacja interpersonalna,
• intrapersonalna
• i egzystencjalna.

Yalom definiuje izolację intrapersonalną jako rodzaj pewnych negatywnych zdarzeń, prowadzących do procesów dysocjacji. Izolacja egzystencjalna jest natomiast definiowana jako oddzielenie jednostki od świata. To izolacja, która utrzymuje się pomimo samoświadomości i satysfakcjonujących relacji międzyludzkich.

Cztery egzystencjalne niepokoje zamyka pytanie o sens życia

Sens życia jest jednym z ważniejszych pytań w życiu osobistym, i jako takie wieńczy więc egzystencjalne niepokoje opisane przez Irvina Yaloma. Sens nadają natomiast wartości, które działają synergistycznie, aby prowadzić pełne i sensowne życie.

Wartości te łagodzą także egzystencjalne niepokoje opisane powyżej. Jest to moment, w którym masz „po co” żyć, nadając sens i znaczenie pozostałym obawom. W ten sposób sens życia zapewnia jednostce indywidualny schemat działania i system przekonań.

Irvin Yalom jest jednym z głównych autorytetów w dziedzinie psychoterapii egzystencjalnej. Stał się także jednym z kluczowych autorów obok Viktora Frankla i Rollo Maya. Pomimo, że poruszaliśmy tu cztery egzystencjalne niepokoje wskazane przez Yaloma, zostały one omówione bardzo krótko i bynajmniej artykuł ten nie wyczerpuje tematu.

Twórczość Irvina Yaloma cechuje bowiem bogactwo, którego nie sposób opisać w kilku zdaniach.