Potraumatyczny rozwój: na czym dokładnie polega?

Potraumatyczny rozwój: na czym dokładnie polega?
Elena Sanz

Napisane i zweryfikowane przez psycholog Elena Sanz.

Ostatnia aktualizacja: 21 grudnia, 2022

Niektóre osoby wychodzę ze zderzenia z przeciwnościami losu zmienione i zdewastowane. Z kolei w innych przypadkach przeciwności losu prowadzą do niesamowitej przemiany osobistej. Ale co to oznacza? Czytaj dalej, aby dowiedzieć się na czym polega potraumatyczny rozwój.

Nikt z nas nie chce stawiać czoła trudnym życiowym sytuacjom. Jednak prędzej czy później będziesz musiała poradzić sobie z własnymi bolesnymi doświadczeniami. Dla niektórych osób jest to dewastujące i może nawet prowadzić do rozwoju problemów zdrowotnych.

Jednak u innych w wyniku takich wydarzeń może pojawić się potraumatyczny rozwój, który prowadzi do pozytywnych zmian w ich życiu.

Trudno jest wyobrazić sobie jak trauma emocjonalna może nieść cokolwiek dobrego. Jednak wiele osób jest w stanie pokonać przeciwności, doświadczając dzięki temu prawdziwej przemiany osobistej. Ale na czym dokładnie polega potraumatyczny rozwój i jakie czynniki za niego odpowiadają?

Potraumatyczny rozwój

Potraumatyczny rozwój można definiować jako pozytywne zmiany zachodzące w wyniku procesu zmagania się z traumatycznymi przeżyciami.

Nie odnosi się to jedynie do faktu, że jednostka może pokonać przeciwności losu bez zapadnięcia na różne schorzenia i wrócić do stanu wyjściowego. Potraumatyczny rozwój zakłada prawdziwą przemianę sposobu, w jaki dana osoba postrzega samą siebie.

Kobieta trzymająca kwiat

Dlatego też, po zderzeniu się z negatywnymi doświadczeniami, pojawia się postrzeganie wyraźnych zmian, które zaszły w perspektywie danych jednostek:

  • W pewien sposób przewartościowują swoje życie, co wywołuje również zmianę w ich priorytetach.
  • Ich związki stają się bardziej intymne i pełne ciepła. Więzi interpersonalne wzmacniają się w obliczu przeciwności, a cierpienie pomaga rozwijać empatię oraz współczucie. Dzieje się tak choćby w przypadku rodziców, których dziecko doświadcza problemów natury zdrowotnej. Wielu z nich zauważa, że po takim doświadczeniu czują większą bliskość i jedność.
  • Czują, że mają większą siłę. Okazuje się, że traumatyczne wydarzenia znacząco zwiększają pewność siebie danej osoby oraz jej umiejętność radzenia sobie z przyszłymi trudnościami.
  • Poza tym odkrywają i zauważają nowe możliwości i ścieżki w swoim własnym życiu. Często przytrafia się to jednostkom, które kiedyś doświadczyły bardzo surowych i opresyjnych ról. Poza tym znajdują możliwości zmiany biegu swojego życia po negatywnym doświadczeniu.
  • Oprócz tego pojawia się rozwój duchowy. Przekształca się moralność i duchowość. Dochodzi do ponownego zastanowienia się na własną skalą wartości oraz rozwija się bardziej transcendentne spojrzenie na życie.

Proces przemiany

Zauważ, że nie dochodzi do tego w jednej chwili, przypadkiem ani szczęśliwym trafem. Potraumatyczny rozwój wynika z dogłębnej restrukturyzacji samego siebie. Pod wpływem traumatycznego doświadczenia dochodzi do destabilizacji najbardziej zakorzenionych paradygmatów i schematów poznawczych.

Rozumienie świata zostaje wywrócone do góry nogami, a zastaw znaczeń zmienia się.

Dlatego też aby stawić czoła nowej i bolesnej rzeczywistości pojawia proces dekonstrukcji i rekonstrukcji perspektyw i założeń danej osoby. Prowadzi to do powstania bardziej pozytywnych i funkcjonalnych założeń. Wszystko dlatego, że nikt nie wychodzi z potraumatycznego rozwoju jako ta sama osoba. To podróż, którą wypełnia dogłębna przemiana.

Jednak ścieżka, którą należy przejść, nie jest bezbolesna. W trakcie tego procesu pojawiają się stres i negatywne emocje. Stanowią one niezbędny element, który umożliwia wzrost. W takim razie dlaczego niektórzy wychodzą z trudnych sytuacji silniejsi i odmienieni, zaś inni wpadają w mroczną otchłań, borykając się ze wszystkimi związanymi z tych konsekwencjami?

Właściwy styl radzenia sobie ze stresem

Taka różnica w podejściu wiąże się w znacznym stopniu z osobowością jednostki i jej temperamentem. Nie każdego cechuje taki sam stopień optymizmu, pozytywnego nastawienia i wytrwałości. Cechy charakteru i umiejętności każdego z nas kształtują się pod wpływem genetyki i środowiska.

Tym samy niektóre osoby mają większe predyspozycje do wykorzystywania bardziej przydatnych i funkcjonalnych stylów radzenia sobie ze stresem. Badania pokazują, że ci, którzy wybierają style skoncentrowane na zastanawianiu się i wyrażaniu emocji doświadczają większego potraumatycznego rozwoju.

Dlatego też jeśli Twoje obecne strategie radzenia sobie z trudnymi sytuacjami sprawiają, że odczuwasz niekończący się ból, stawiając czoła przeciwnościom losu i czujesz się bezradna, zastanów się, czy nie warto ich zmodyfikować. Każdy jest w stanie rozwinąć umiejętności radzenia sobie, które zwiększą jego pewność siebie i optymizm.

Tym samym, chociaż nie możesz zapobiec wystąpieniu negatywnych lub bolesnych wydarzeń, możesz czerpać korzyści z potraumatycznego wzrostu i uczyć się na kanwie każdego złego doświadczenia, które Cię dotyka.

To może Cię zainteresować ...
Mózg Cię chroni przed najbardziej traumatycznymi wspomnieniami
Piękno umysłu
Przeczytaj na Piękno umysłu
Mózg Cię chroni przed najbardziej traumatycznymi wspomnieniami

Mózg Cię chroni przed najbardziej traumatycznymi wspomnieniami za pomocą pewnych mechanizmów. Czy chcesz dowiedzieć się, w jaki sposób?


Wszystkie cytowane źródła zostały gruntownie przeanalizowane przez nasz zespół w celu zapewnienia ich jakości, wiarygodności, aktualności i ważności. Bibliografia tego artykułu została uznana za wiarygodną i dokładną pod względem naukowym lub akademickim.


  • Bustos Caro, A. C. (2011). Cuando se acaba el amor: Estrategias de afrontamiento, duelo por pérdidas amorosas y crecimiento postraumático en estudiantes universitarios (Bachelor’s thesis, Quito: USFQ, 2011).
  • Acero, P. (2012). Crecimiento postraumático y construcción de sentido en la adversidad. Cuadernos de crisis y emergencias2(11), 7-12.

Treści zawarte na Piękno Umysłu służą wyłącznie celom informacyjnym i edukacyjnym. Nie zastępują one diagnozy, porady ani leczenia u specjalisty. W przypadku jakichkolwiek wątpliwości najlepiej skonsultować się z zaufanym specjalistą.